Euthanasie

Het woord euthanasie komt van het Griekse woord euthanatos, dat letterlijk ‘een goede dood’ betekent.

Betekenis van euthanasie

Artsen kunnen in bijzondere gevallen een patiënt helpen met sterven. Dit kan door middel van euthanasie (actieve levensbeëindiging door de arts) of door hulp bij zelfdoding (waarbij de patiënt zelf de dodelijke medicatie inneemt). Sinds 2002 bestaat er in Nederland een euthanasiewet, waar alle regels in staan die gelden bij euthanasie of hulp bij zelfdoding. De officiële naam van de euthanasiewet is Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl).

Er is een verschil tussen euthanasie en hulp bij zelfdoding. Bij euthanasie geeft een arts de patiënt een dodelijk medicijn. Bij hulp bij zelfdoding geeft de arts ook een dodelijk medicijn aan de patiënt, maar de patiënt neemt het medicijn zelf in.

Soms willen mensen willen niet meer leven, omdat ze bijvoorbeeld ernstig ziek zijn of pijn lijden. Een arts mag dan een euthanasie uitvoeren als er bijvoorbeeld niets meer aan het lijden te doen is of iemand niet meer beter wordt. De arts is volgens de wet niet strafbaar als hij zich houdt aan alle 6 zorgvuldigheidseisen bij de euthanasiewet.

Lichamelijk en/of psychisch lijden

Als er sprake is van ondraaglijk of uitzichtloos lichamelijk en/of psychisch lijden, dan kan een patiënt de arts vragen om euthanasie. Een arts zal in het gesprek altijd doorvragen naar de oorzaak van het ondraaglijk lijden. Oorzaken voor lichamelijk lijden kunnen bijvoorbeeld, pijn, jeuk, benauwdheid of misselijkheid zijn. Psychisch lijden kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door angst, somberheid of verwarring. Als praten geen optie meer is, kan een patiënt zijn euthanasiewens ook opschrijven. Dit heet een schriftelijk euthanasieverzoek. Of wilsverklaring.

Alleen een gesprek met de arts of een schriftelijk verzoek is niet genoeg om een euthanasie uit te voeren. Er moet aan alle 6 zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet worden voldaan. De arts bekijkt of dat het geval is, maar hij is niet verplicht om euthanasie te verlenen. Ook niet wanneer aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan.

De 6 zorgvuldigheidseisen zijn als volgt:

1. Vrijwillig en goed over nagedacht

De arts moet ervan overtuigd zijn dat de vraag van de patiënt om euthanasie vrijwillig is. De patiënt moet een weloverwogen besluit hebben genomen en moet hierbij niet onder druk zijn gezet door familie/vrienden.

2. Uitzichtloos en ondraaglijk lijden

De arts moet ervan overtuigd zijn dat er sprake is van uitzichtloos of ondraaglijk lijden. Er is sprake van uitzichtloos lijden als iemand niet meer kan genezen en onnodig lijdt en dit niet minder kan worden.

3. Informeren over de situatie en de vooruitzichten

De arts moet de patiënt informatie geven over de medische situatie. En hoe zijn situatie er in de toekomst uit zal zien. De patiënt kan op basis van die informatie een weloverwogen keuze maken.

4. Geen redelijke andere oplossing

De arts is verplicht om te kijken of er geen andere manieren zijn om het lijden te verminderen. Dit betekent dat de patiënt alle mogelijke behandelingen moet proberen.

5. Raadplegen onafhankelijke arts

De arts van de patiënt moet ten minste 1 onafhankelijke arts raadplegen. Deze arts heet een consulent. De consulent moet de patiënt zien. En beoordelen of de arts zich heeft gehouden aan de zorgvuldigheidseisen.

6. Medisch zorgvuldige uitvoering

Tot slot moet de arts de euthanasie op een medisch zorgvuldige manier uitvoeren, bijvoorbeeld met de juiste medicijnen en in de juiste stappen. Hiervoor is een speciale richtlijn opgesteld door artsen en apothekers.

Wat zegt de Bijbel over euthanasie?

In de Bijbel komt het woord euthanasie niet letterlijk voor. Echter het zesde gebod van de Tien Geboden luidt: Gij zult niet doodslaan. Het gaat hier om het verbod om opzettelijk te doden. Bij euthanasie is het duidelijk dat er sprake is van het opzettelijk beëindigen van een mensenleven. De Bijbel keurt dit dan ook duidelijk af.

Een bijkomend punt is dat er rondom euthanasie veel wordt gesproken over het zogeheten ‘uitzichtloos lijden’. Een christen die zich geborgen mag weten in Gods handen en vervuld is met het ware zaligmakende geloof mag uitzien naar een eeuwige hemelse toekomst. Dit kan bepaald niet uitzichtloos worden genoemd.

Het is frappant dat in de Bijbel nooit de dood gepropageerd is als ‘oplossing’ voor lijden. Wanneer de Heere Jezus tijdens Zijn omwandeling op aarde mensen ontmoette die lichamelijk dan wel psychisch leden, heeft Hij altijd voor hen genezing gezocht. Dit illustreert duidelijk het belang dat door de Heere Jezus aan het leven wordt gehecht. Des te groter het wonder dat Hij Zijn eigen leven heeft willen geven tot een redmiddel van velen! Een christen wordt daarom ook altijd opgeroepen om vóór het leven te kiezen en tegen de dood.