Wie de wereld wil veranderen kan thuis beginnen
„Denk huwelijk en gezin weg en de mensheid wordt een beestenboel”, heeft Calvijn eens gezegd. En terecht. Hoe het met gezinnen gaat, bepaalt in belangrijke mate hoe het met een samenleving gaat.
Het gezin is immers het kloppende hart van de samenleving. Het is de plek waar mensen (leren) samenleven, voor elkaar zorgen, overdracht van waarden en normen plaatsvindt, economische bijdragen worden geleverd en het geloof wordt overgedragen en voorgeleefd. Het is ook de plaats waar kinderen in het leven van vader en moeder leren wat man- en vrouw-zijn en ouderschap in de praktijk inhouden. Het is een „school van het leven” (H. Bavinck) waar kinderen én ouders gevormd worden voor het leven.
Onderzoek op onderzoek toont aan dat kinderen het best floreren in een gezin met een (gehuwde) vader en moeder. G.K. Chesterton had gelijk: hoe meer een gezin echt een gezin is (vader, moeder en kinderen), hoe beter het is. Niet onterecht is het gezin om die reden wel de hoeksteen van de samenleving, de fundamentele cel van de maatschappij genoemd.
Verdacht
Maar het gezin heeft het moeilijk. Individualisering, seksuele revolutie en feminisme hebben het klassieke gezin nog meer toegetakeld. Politici beijveren zich voor herdefiniëring van het gezin. Recent nam het Europese Parlement een wet aan die lidstaten oproept homo-ouders als volwaardige ouders te erkennen, ook als in het desbetreffende land het homohuwelijk niet erkend wordt of draagmoederschap niet toegestaan is. Landen waar een traditionele visie op het gezin bestaat, worden zo gedrongen hun opvatting bij te stellen. Als gevolg van de vele scheidingen zijn er ook veel eenoudergezinnen of nieuw samengestelde gezinnen. Inmiddels groeit 23 procent van de Nederlandse kinderen op in een eenoudergezin.
Het klassieke gezin wordt vandaag verdacht gemaakt. Het verhoudt zich slecht tot liberale, progressieve waarden en wordt daarom gewantrouwd, hooguit getolereerd – en dan alleen op voorwaarde dat de relatie ertoe geheel vrijwillig is. Wie eruit wil, moet eruit kunnen. Vandaar het pleidooi voor gemakkelijke toegang tot scheiding. Dit heeft geleid tot een instorting van het klassieke gezin dat eeuwenlang de westerse beschaving heeft beïnvloed en gevormd.
De gevolgen zijn intussen funest. Het aantal scheidingen is torenhoog, vaak met kinderen als kind van de rekening. Jongeren uit gebroken relaties vormen veruit het grootste aandeel van het cliëntenbestand van de Jeugdzorg. Individualisme bij burgers en overheid, gebrek aan geestelijke volwassenheid en de afwezigheid van duidelijke kaders bij opvoeders hebben geleid tot een ” grenzeloze generatie ” (Spangenberg & Lampert, 2009) die niet goed kan omgaan met gezag en begrenzing en zich te buiten gaat aan allerlei vormen van losbandigheid, overdaad, destructief gedrag en verslavingen. Spangenberg en Lampert leggen de vinger bij „waardenrelativisme” en de moeite die ouders hebben om gezag uit te oefenen, en spreken over het risico van een „sociale tijdbom” met grote maatschappelijke implicaties. De desintegratie van het gezin leidt tot meer armoede, meer criminaliteit en meer depressie.
Gezond en godvrezend
Deze ontwikkelingen kunnen christenen ontmoedigen. De samenleving heeft gezonde gezinnen nodig. Zonder dergelijke gezinnen zal ook wat nog rest van de westerse beschaving spoedig ontmanteld worden. En hoe dan ook is opgroeien in een gezin met de beide eigen ouders nog steeds het beste wat een kind kan overkomen (minder armoede, minder gedrags- en gezondheidsproblemen). Die wetenschap maakt dat het de moeite waard is (op) te staan voor het gezin, juist in de Week van het Gezin, die vandaag begint. Het is de „belangrijkste strijd van onze tijd” (G. Kuby). Wie de wereld wil veranderen kan thuis beginnen. „Als je de wereld wilt veranderen”, aldus moeder Teresa, „ga naar huis en heb je gezin lief.”
Onze tijd roept om sterke, stabiele gezinnen. Jongeren hebben een veilige thuishaven nodig, een plek waar ze –naast liefde, zorg en aandacht– mogen horen en zien wie de Heere is. Dat vraagt ouders die bereid zijn hun gezin een hoge prioriteit te geven en oog hebben voor de zorgen van deze tijd.
Daarbij is het een grote troost te weten dat het gezin geen uitvinding van mensen is. Het is een scheppingsordening van God, die onder Zijn zorg, zegen en belofte staat. God bouwt Zijn Koninkrijk mede langs de weg van het gezin. Daarom heeft het ook in de 21e eeuw zin gezinnen te stichten en hierin te investeren. Wat we vooral nodig hebben, zijn niet alleen gezonde gezinnen maar vooral godvrezende gezinnen. Gezinnen waar het Woord van God centraal staan, waar vaders en moeder hun kinderen onderwijzen en voorleven dat de Heere het waard is gediend te worden. In de woorden van de bekende Engelse predikant dr. D.M. Lloyd-Jones: „Wij moeten bij onze kinderen de indruk wekken dat het christen-zijn het mooiste is in de wereld; en dat er niets in het leven is wat opweegt tegen het christen-zijn. Wij moeten in hen het verlangen wekken om als ”ons” te zijn.”
Wie dat verlangen heeft, mag moed scheppen. God verbindt Zijn zegen eraan. Dan strijden we een „edele strijd”, aldus Herman Bavinck in ”Het Christelijk huisgezin”: „Elk gezin dat gebouwd, en elk kind dat geboren wordt, is een bewijs dat zijne bedoeling met het menschelijk geslacht nog niet is bereikt, dat zijne lankmoedigheid nog niet is geëindigd en zijne genade nog niet uitgeput is.” Woorden die vandaag even waar zijn als toen!
De auteur is hersteld hervormd predikant en betrokken bij Bijbels Beraad m/v.
