De NGK zijn een voortzetting van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken. In 2023 verenigden beide kerkverbanden zich en heelden de breuk die hen sinds 1967 gescheiden had. De NGK werken plaatselijk intensief samen met tientallen gemeenten die behoren tot de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Een groeiend aantal van deze samenwerkingsgemeenten conformeert zich aan de NGK-besluiten. Voor deze gemeenten is het advies van het NGK-rapport ”Ruimte en richting” leidend.

Het NGK-rapport concludeert dat het huwelijk een unieke levenseenheid tussen één man en één vrouw is, waarin man en vrouw levenslang en in volledige toewijding aan elkaar verbonden zijn. Het constateert ook dat de Bijbel gelijkgeslachtelijk verkeer afwijst. Met uitzondering van éé n lid , adviseert de voltallige synodale commissie de NGK om desalniettemin de sacramenten en ambten voor homoseksuele koppels open te stellen. Hoe kan dat?

Verhaal

Uitgangspunt van het NGK-rapport is de stelling dat christenen vandaag in meerdere verhalen leven. Het eerste en grote verhaal is Gods geopenbaarde heilsplan: Zijn reddend handelen in Jezus Christus. Dat verhaal valt niet samen met de Bijbel, maar staat in de Bijbel.

Naast dit grote verhaal zijn christenen verbonden met hun eigen levensverhaal, het verhaal van een dynamische samenleving en het bredere verhaal van de mensheid. Deze drie verhalen beïnvloeden het verstaan van het grote verhaal van Gods heilsplan.

Het grote verhaal gaat voorop en stempelt de overige drie verhalen: biografie, cultuur en samenleving. Dankbaar aanvaardt een christen alles wat de cultuur en samenleving hem aanreiken, maar hij keert zich hartgrondig tegen culturele elementen waarin hij vruchten van de boze ontwaart (Galaten 5:19-21).

Tegelijkertijd is hij zich bewust van cultuurverschillen, opereert hij voorzichtig binnen zijn kerkelijke traditie en heeft hij oog voor de grote kloof tussen de oosterse wereld van de Bijbel en de westerse moderne samenleving.

Een christen erkent in dankbaarheid dat de Bijbel een dik boek is dat hem verschillende en gevarieerde verhalen vertelt. Die verschillen bieden hem ruimte om zijn eigen verhaal te schrijven. Onder leiding van de Geest schrijft de christen samen met anderen het laatste hoofdstuk van Gods grote verhaal, aldus het NGK-rapport.

Evolutietheorie

Het NGK-rapport adviseert om ambten en sacramenten voor homoseksuelen open te stellen. Dit advies wil zowel de gevolgen van de zondeval alsook het goede van Gods schepping honoreren. De zondeval trekt diepe sporen, ook op het terrein van seksualiteit. Tegelijkertijd is iemands ingeschapen verlangen naar een ander naast zich intact gebleven.

De kerk kan nog een stap verder gaan met het erkennen dat homoseksuele oriëntatie en identiteit tot Gods schepping van man-zijn en vrouw-zijn behoren, zo opperen de opstellers. In dat geval is homoseksualiteit geen gevolg van de zondeval, maar onderdeel van Gods goede schepping.

Dit verstrekkende advies is gebaseerd op een symbolische lezing van Genesis 1 en 2. Beide hoofdstukken bieden geen chronologische beschrijving van Gods scheppend handelen, maar zingen een lied, aldus het NGK-rapport. Ze beschrijven geen ideaalstaat voor de zondeval, maar tekenen slechts een patroon van schepping–val–verlossing. En dat patroon is onderdeel van Gods grote verhaal. De symbolische lezing levert nog een voordeel op: die laat zich prima verenigen met de moderne inzichten van de evolutietheorie.

Omdat Genesis Gods schepping niet chronologisch beschrijft, is het onmogelijk om allerlei variaties van liefde en seksualiteit te lokaliseren in Gods goede schepping of die te situeren in de boosaardige opstand van een mensenpaar tegen God. Hier trekt Genesis geen rode lijn tussen de tijd voor en na de zondeval. Misschien behoort homoseksualiteit wel tot de variatie van Gods schepping en is gelijkgeslachtelijk seksueel verkeer goed, zo suggereert het NGK-rapport.

Lens

Ondanks het glasheldere advies erkennen de commissieleden dat zij op onderdelen onderling van mening verschillen. Verschillende lenzen veroorzaken die meningsverschillen. De een kijkt door de lens van de scheppingsorde, een ander door de kijker van de zondeval, een derde door die van de variatie; er is zelfs nog een vierde lens, die van de herschepping.

Geen van deze vier lenzen verschaft een helder beeld. Daarom verschillen ze van elkaar. Maar die verschillen zijn juist een zegen voor de kerk, aldus de commissie, omdat ze elkaar aanvullen. Respectvol gaan zij het gesprek aan. Zo getuigt de kerk van de Waarheid in deze wereld, aldus het rapport.

Omslag

De omslag van een radicale afwijzing op Bijbelse gronden van homoseksuele relaties naar een onvoorwaardelijke toelating van samenwonende homoseksuelen tot de ambten en sacramenten voltrok zich razendsnel.

De vraag of de kerk het spreken van de Bijbel over homoseksualiteit wel goed begrijpt, luidde deze omslag in. In de daaropvolgende bezinning werd geconcludeerd dat de Bijbel vroeger wel degelijk gelijkgeslachtelijk seksueel verkeer heeft verboden. Maar de culturele kloof tussen toen en nu verhindert christenen vandaag om dit Bijbelse verbod toe te passen op een homoseksuele relatie in liefde en trouw, zegt de commissie.

Die visie betekent dat Gods Woord hedendaagse christenen op het terrein van de seksuele ethiek in de steek laat.

Keuzes

Twee keuzes veroorzaakten de omslag die leidde tot deze ontgoochelende constatering. De eerste keus is het versmallen van Gods heilsplan tot een verhaal dat in de Bijbel staat. De tweede keus is het inruilen van een chronologische lezing voor een symbolische interpretatie van Genesis 1 en 2. Deze hoofdstukken beschrijven niet hoe God hemel en aarde in zes dagen schiep; ze bezingen slechts de Schepper.

Met deze lezing is de historiciteit van Genesis 1 en 2 verdampt. Niet langer is een Schriftberoep op deze hoofdstukken mogelijk.  Seksuele ethiek baseren op de eerste twee hoofdstukken van Genesis is onmogelijk geworden.

In dat opengevallen gat springen de seculiere wetenschap, de opinie van de geseculariseerde samenleving en het individuele autonome levensgevoel. Uiteindelijk bepalen zij hoe de NGK spreken over huwelijk en seksualiteit.

Het inclusieve verhaal van het NGK-rapport stemt overeen met de tijdgeest. Het ontzegt de NGK het Evangelie en levert jong en oud uit aan een seculiere cultuur.

Kom Schepper Geest!

​De auteur is predikant van de christelijke gereformeerde kerk in Renswoude, docent Bijbelse vakken aan het Hersteld Hervormd Seminarium en gastdocent Nieuwe Testament aan het Puritan Reformed Theological Seminary in Grand Rapids (VS).