Dat meldde de Volkskrant vrijdag. In Noord-Holland gaan 21 basisscholen en kindcentra aan ouders van nieuwe leerlingen vragen of hun kind is gevaccineerd. Stichting Tabijn, waar de scholen onder vallen, ziet het als haar verantwoordelijkheid om „het risico op een onnodige uitbraak” van mazelen of kinkhoest te verlagen.

Scholen hebben het recht om zo’n vraag vrijblijvend te stellen, legt Martin Buijsen, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, uit. ,Ik heb er ook wel begrip voor als een schoolbestuur ervoor kiest dit op deze wijze te doen, mits er aan het antwoord geen enkele consequentie verbonden wordt. Dan is het juridisch niet bezwaarlijk. Vragen mag, maar als iemand een dergelijke vraag gesteld krijgt en hij of zij vindt deze privacygevoelig, dan staat het hem of haar volkomen vrij niet te antwoorden.”

Het niet-inenten van een kind zal, net als het weigeren om de vraag te beantwoorden, geen gevolgen mogen hebben voor de ouders en het kind. Bestuursvoorzitter Carla Smits van Tabijn benadrukt in de brief dan ook dat scholen geen mogelijkheid hebben om ongevaccineerde kinderen te weigeren. „Het is geheel vrijblijvend. Als ouders zo open zijn om te zeggen dat ze hun kind niet hebben gevaccineerd, zullen wij omwille van de veiligheid van onze scholen en kindcentra zeggen: wij vinden vaccineren wel van belang.”

De school mag het antwoord niet vastleggen, op welke manier dan ook. „De vaccinatiestatus is een bijzonder privacygevoelig persoonsgegeven. De privacywet- en regelgeving staat verwerking van dergelijke gegevens niet toe. Er mag geen registratie plaatsvinden”, stelt prof. Buijsen. Nergens zal de school dan ook vastleggen of een kind is ingeënt, benadrukt bestuursvoorzitter Carla Smits in de Volkskrant.

Diederik van Dijk, Tweede Kamerlid voor de SGP, is er niet helemaal gerust op. Hij ziet een bepaalde beweging in gang gezet worden. „Het is een nieuwe stap als een school gaat vragen of een kind is ingeënt. Wij maken ons daar zorgen over. Als SGP keren we ons tegen vaccinatiedrang en -dwang. Maar de school heeft de vrijheid om zo’n vraag vrijblijvend te stellen.”

Mazelen

Dat een schoolbestuur zich zorgen maakt over de almaar dalende en „inmiddels gevaarlijk lage vaccinatiegraad in een regio”, lijkt Buijsen terecht. „Dat het sterfte als gevolg van bijvoorbeeld mazelen onder de eigen leerlingen wil voorkomen, en die zorgen op enigerlei wijze met ouders wil delen, is begrijpelijk. Maar ouders die ervoor hebben gekozen hun kinderen niet aan het rijksvaccinatieprogramma te laten deelnemen, moeten zich ook niet hoeven te verdedigen.”

Wanneer er echter een epidemie uitbreekt, moeten burgers wel hun eigen verantwoordelijkheid kennen, vindt Van Dijk. „Ga er wijs mee om en breng je niet-ingeënte kind bijvoorbeeld niet naar een kinderopvang. We moeten niet klagen als onze principiële keuze een nadeeltje oplevert. Anders dan Duitsland, Italië en Tsjechië kent Nederland geen vaccinatieplicht. We hechten aan onze persoonlijke vrijheid. We moeten daarom ook niet direct uitgaan van het ergste scenario, namelijk vaccinatieplicht. Maar dat de tolerantie naar niet-gevaccineerden afneemt, staat buiten kijf.”

Leerplicht

Het verbinden van consequenties aan het antwoord op de vraag uit de brief is dus uit den boze. „Kinderen hebben een recht op onderwijs en een leerplicht. Op grond van een vaccinatiestatus kan een kind niet de toegang tot een school worden ontzegd”, vindt prof. Buijsen.

Maar Van Dijk wijst op een zin in de brief van de scholen die daarmee op gespannen voet lijkt te staan. „Het bestuur van Tabijn behoudt zich het recht voor kinderen te weigeren, „mocht dit in een nieuwe fase nodig zijn, gezien de landelijke ontwikkelingen”. Dat is een heel aparte opmerking”, vindt de SGP’er. „Deze zin hopen wij woensdag voor te leggen aan de minister. Want ook een school moet wel binnen de kaders van de wet blijven.”

Eén aparte opmerking in de brief hopen wij woensdag voor te leggen aan de minister, want de school moet wel binnen de wet blijven