Driekwart van de vrouwen gebruikt medicijnen tijdens de zwangerschap. Van de meeste medicijnen is echter onbekend welke dosering zwangere vrouwen het beste kunnen krijgen. Farmaceuten zijn namelijk niet verplicht om dat te onderzoeken.

Artsen schrijven nu meestal dezelfde dosering voor als bij niet-zwangere vrouwen, of ze kiezen voorzichtigheidshalve voor een lagere dosering. Het gevolg kan zijn dat bijvoorbeeld een depressie niet goed wordt behandeld. „Terwijl een depressie slecht is voor het ongeboren kind. Dat weten veel mensen niet”, zegt prof. dr. Saskia de Wildt, hoogleraar klinische farmacologie aan het Radboudumc. Het kan volgens haar ook voorkomen dat een zwangere vrouw te weinig antibioticum krijgt en een infectie daardoor blijft doorwoekeren.

Bij sommige medicijnen hebben zwangere vrouwen waarschijnlijk een hógere dosis nodig dan normaal, stelt De Wildt. „Zwangere vrouwen raken bepaalde medicijnen eerder kwijt, doordat hun lever en nieren sneller werken. Van die middelen zou je daarom meer moeten geven.”

De Wildt is projectleider van een nieuw platform met doseeradviezen voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kind. Met de onlineadviezen heeft Nederland een wereldprimeur, denkt ze. Behalve het Radboudumc werken ook het Maastricht UMC+ en Moeders van Morgen Lareb eraan mee.

„We onderzoeken wat de dosering bij de moeder zou moeten zijn en aan hoeveel medicatie een ongeboren kind wordt blootgesteld”, legt De Wildt de werkwijze uit. „Dat doen we door placenta’s in het lab te onderzoeken op het doorlaten van een geneesmiddel. Met een computermodel rekenen we vervolgens uit hoeveel medicatie er bij de moeder en hoeveel bij het kind terechtkomt. Die gegevens bespreken we in een redactieraad, waarna we een gezamenlijk advies uitbrengen.” In de redactieraad zitten gynaecologen, farmacologen, toxicologen en ethici.

Het doseeradvies van het eerste geneesmiddel, het antidepressivum sertraline, staat inmiddels op het onlineplatform. De aanbeveling is zwangere vrouwen goed in de gaten te houden. Als de depressieklachten gelijk blijven of toenemen, kan de arts overwegen de dosering te verhogen.

De onderzoekers werken momenteel aan een advies over twee andere medicijnen, een antibioticum en een middel tegen hartritmestoornissen bij de ongeboren baby. „Van het antibioticum kregen zwangere vrouwen tot nu toe een lagere dosering. Wij adviseren artsen echter om de normale dosering te geven”, zegt De Wildt. „Van het middel tegen hartritmestoornissen laten wij zien dat je daar niet te veel van moet geven. Als het geen effect geeft, komt dat niet door de dosering, maar doordat het medicijn niet aanslaat. Dan kun je beter overstappen op een ander middel. Bij een hogere dosis krijgt de moeder immers meer bijwerkingen te verduren.”