Waarschijnlijk zal de doodsoorzaak van de Russische oppositieleider nooit worden achterhaald, maar dat hoeft ook niet om te weten wie verantwoordelijk is voor zijn dood. Navalny zou menselijkerwijs gesproken nog leven als hij niet was opgesloten in een strafkamp boven de Poolcirkel, waar hij fysiek en psychisch werd gemarteld. Wie was daar verantwoordelijk voor? De Russische president Vladimir Poetin. Gerust kan dus worden gesteld dat Poetin zijn tegenstander heeft vermoord.

Navalny’s vrouw Julia, die het werk van haar man voortzet, riep het Westen op zich te verzetten tegen „Poetins verschrikkelijke regime”. Zal het daar eindelijk van komen? Toen Rusland Oekraïne binnenviel –komende zaterdag precies twee jaar geleden–, schaarde Europa zich direct achter Kyiv en beloofde het wapens zodat het land zich kon verdedigen. Ferme woorden uitten de Europese leiders aan het adres van Poetin. Ze hebben de Russische president er niet van weerhouden de strijd tegen Oekraïne voort te zetten.

Kaja Kallas, de premier van Estland, legde dinsdag de vinger op de zere plek toen ze zei dat „we eerlijk tegenover ons zelf moeten zijn. Net zoals Rusland nog altijd Oekraïense steden bombardeert en door haar steden en dorpen marcheert, hebben wij onze beloften niet gehouden.” De Europese wapenindustrie is het niet gelukt Poetin werkelijk af te schrikken. Oekraïne zou aan het einde van deze maand bij elkaar een miljoen artilleriegranaten van Europa ontvangen. Schaamteloos halen we niet eens de helft.

„Samen kunnen we Oekraïne helpen deze oorlog te winnen”, sprak Kallas, die vorige week op een Russische opsporingslijst is geplaatst. Opnieuw treffende woorden van de Estse premier voor Europa. Als er één ding is gebleken, dan is het wel dat het binnen Europa schort aan solidariteit met Oekraïne. En dat terwijl Europa de economische macht heeft tegenwicht te bieden aan Rusland.

Michail Chodorkovski, een oligarch die in het verleden Poetin afviel en daarom tien jaar in een strafkamp zat, schreef in een opiniestuk voor Politico: „Westerse landen zouden hun steun aan Oekraïne moeten versterken om Poetins nederlaag daar te helpen bewerkstelligen. Als het Westen het ultieme offer van Navalny wil eren, moet het harder optreden tegen zijn moordenaar.”

Europa moet een daad stellen, want het is Poetin niet alleen om Oekraïne te doen. Hoe vaak moet dat nog worden gezegd? De val van de Oekraïense stad Avdiivka afgelopen weekend was te wijten aan de besluiteloosheid van het Westen. De Oekraïense president Volodimir Zelensky zei vrijdag op de veiligheidsconferentie: „Vraag Oekraïne niet wanneer Oekraïne de oorlog zal beëindigen. Stel uzelf de vraag waarom Poetin in staat is de oorlog voort te zetten.” Rake woorden.