Goudse boekhandel deelt gratis Bijbels uit na rouwadvertentie: „Veel mensen met blij gezicht de winkel uit”
De een vraagt een Bijbel of kinderbijbel voor zichzelf, de ander wil een exemplaar weggeven aan een buurman, een collega of de glazenwasser. Na een opmerkelijk bericht in een rouwadvertentie deelt Boekhandel Smit in Gouda ongeveer 250 Bijbels en zo’n 150 kinderbijbels uit. Geheel gratis.
Een jongeman die flink onder de tattoos zit loopt Boekhandel Smit binnen. Hij zegt dat hij heeft gehoord dat hij hier een gratis Bijbel kan halen en vraagt om een exemplaar voor zijn moeder. Of hij er zelf ook niet een wil, reageert boekhandelaar Job Koppejan (46). De man maakt graag van het aanbod gebruik. Even later verlaat hij de winkel met twee exemplaren van de Bijbel in Gewone Taal.
Het is een van de verhalen die Koppejan op deze regenachtige woensdag vertelt, in zijn kantoor boven Boekhandel Smit. De zaak –twee bij elkaar getrokken historische panden– heeft sinds 1939 een plek in de Goudse binnenstad, in de schaduw van de Sint-Janskerk.
Duizenden boeken zijn keurig verdeeld over kasten met opschriften zoals ”kerkgeschiedenis”, ”reformatorisch” en ”Bijbels”. Op een tafel liggen uitgaven die te maken hebben met de lijdenstijd, van auteurs zoals John Piper en Tom Wright, maar ook dr. W. van Vlastuin en ds. A.C. Uitslag.
Achter de toonbank ligt het laatste stapeltje Bijbels, bedoeld om gratis weg te geven. Zoals het vermeld stond in een rouwadvertentie in de plaatselijke uitgave van Het Kontakt: „Belangstellenden kunnen van 7 februari tot 14 februari een gratis Bijbel of kinderbijbel ophalen bij Boekhandel Smit.”
De bijzondere mededeling stond onderaan het overlijdensbericht van Lenie van Dam. De kinderloze Goudse weduwe stierf op 27 januari op 88-jarige leeftijd. Executeur testamentair zijn Jan David en Martje Vonk. Zij kenden Van Dam al vele jaren. Jan David werkte in de jaren zestig als timmerman bij het aannemersbedrijf van de man van Lenie, die in 2008 is overleden.
Martje Vonk: „Na mijn mans pensionering kwamen ze elkaar weer geregeld tegen. De laatste jaren hebben we Lenie veel bezocht en waren we een van haar mantelzorgers. Sinds 2013, precies op de dag van de inhuldiging van koning Willem-Alexander, was ze volledig blind. De laatste vier jaar woonde ze in een verpleeghuis.”
Geruime tijd geleden besprak Lenie van Dam met het echtpaar Vonk haar wensen voor de begrafenis. „Het was voor haar heel belangrijk dat het een christelijke begrafenis zou zijn. Een paar maanden geleden zei ze tegen ons dat na haar overlijden haar sieraden te gelde moesten worden gemaakt en dat van het geld Bijbels gekocht moesten worden om gratis uit te delen. De afgelopen weken bleek dat bijna niemand dit wist.”
Voorleesbijbel
Na het sterven van Lenie nam het echtpaar Vonk contact op met Koppejan. De eigenaar van Boekhandel Smit, die al 27 jaar in de zaak werkt, werd hierdoor „totaal verrast”. Overeenkomstig de wens van de overledene koos hij samen met de executeur testamentair voor twee „toegankelijke” uitgaven, vertelt hij: de Bijbel in Gewone Taal en de ”Voorleesbijbel voor jou”.
Zowel Koppejan als het echtpaar Vonk had geen idee hoeveel mensen een Bijbel of kinderbijbel zouden komen halen. De boekverkoper dacht ruwweg aan „maximaal vijftig Bijbels en tien kinderbijbels. Want wie leest er nu zo’n regeltje in een rouwadvertentie van iemand die hij misschien niets eens kent?”
Zijn inschatting bleek al snel te laag. Mede door aandacht in enkele landelijke media was de aanloop groot, vertelt Koppejan op de laatste dag van de uitdeelweek. „De eerste die op 7 februari een minuut na negen uur de winkel binnenstapte, was een klant die samen met een onkerkelijke collega een Bijbel voor hem kwam halen.”
De diversiteit van de mensen die om een Bijbel vroegen was groot, viel de eigenaar op. „Sommige ouderen of mensen die niet zo talig zijn wilden het liefst de Voorleesbijbel hebben. Er kwamen ook opvallend veel jongeren en mensen die vermoedelijk een vluchtelingenachtergrond hebben. Die hadden soms via-via gehoord dat ze hier een Bijbel konden krijgen.”
Nogal wat mensen vroegen een Bijbel voor een ander, variërend van kinderen of kleinkinderen tot een buurman of de glazenwasser. In overleg met het echtpaar Vonk gaf de boekhandelaar ook hun een exemplaar mee. „We hoefden niemand teleur te stellen.”
Voorwaarde was wel dat de Bijbel in de winkel werd opgehaald. „Het was niet de bedoeling om Bijbels op te sturen. Er kwam wel een mail met die vraag binnen van iemand uit Groningen die van de gratis Bijbels had gehoord en om een exemplaar voor haar zoon vroeg. Ik had die mail even geparkeerd. De volgende dag kwam er ineens een klant uit Groningen een bestelling bij ons ophalen. Hij bleek om de hoek te wonen bij de moeder die om een Bijbel vroeg en heeft deze toen voor haar meegenomen. Heel bijzonder.”
Nieuwsgierig
De grote belangstelling voor de Bijbels heeft het echtpaar Vonk verrast. „Mevrouw Van Dam heeft nooit kunnen bevroeden dat er zo veel reacties op de advertentie zouden komen. Dit is een vorm van evangelisatie die helemaal past bij wie ze was. Ze sprak graag met anderen over het geloof.”
Koppejan concludeert dat nogal wat mensen „best nieuwsgierig” zijn naar de Bijbel. „Maar voor velen is de stap om naar de winkel te gaan en er een te kopen misschien te groot. Kerken en christenen zouden erover kunnen nadenken hoe ze er toch voor kunnen zorgen dat deze mensen een Bijbel krijgen.”
„Ik heb deze week duidelijk gezien hoe dankbaar mensen kunnen zijn als ze het Woord van God krijgen”, vervolgt Koppejan. „Het deed me soms bijna denken aan een zendingssituatie. Zeker degenen die naar mijn inschatting een kleine portemonnee hebben, zag ik met een heel blij gezicht de winkel verlaten nadat ze een Bijbel hadden gekregen.”
