Trump hield een schare aanhangers voor dat Rusland wat hem betreft zijn gang kan gaan als NAVO-lidstaten zich niet houden aan de afspraak om minimaal 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uit te geven. Als ze worden aangevallen, zullen de VS onder zijn leiding die landen niet te hulp komen.

Dat staat haaks op de fundamentele afspraak binnen de NAVO dat een aanval op één lidstaat wordt beschouwd als een aanval op het hele bondgenootschap.

Het is bepaald niet voor het eerst dat het Amerikaanse oud-staatshoofd controversiële uitspraken over het Atlantische bondgenootschap doet. Toen hij president was, klaagde hij regelmatig over NAVO-lidstaten die te weinig aan defensie besteedden en dat Amerika steevast de kastanjes uit het vuur moest halen als er militair moet worden opgetreden. Om die reden dreigde hij meer dan eens de VS uit het samenwerkingsverband terug te trekken.

De jarenlange Amerikaanse frustratie over de slinkende Europese defensiebudgetten is op zichzelf begrijpelijk. Tegelijkertijd hebben de NAVO-lidstaten inmiddels behoorlijk leergeld betaald door de oorlog in Oekraïne en zijn ze bezig aan een inhaalslag om hun militaire slagkracht op orde te brengen.

Het is echter nogal stuitend dat Trump de suggestie wekt dat de Verenigde Staten Rusland niets in de weg zullen leggen als het zijn huidige agressie richting Oekraïne ook naar andere Europese landen laat gelden. De Russische president Poetin en de zijnen zullen de verkiezingsbijeenkomst van zaterdag ongetwijfeld met bovengemiddelde belangstelling hebben gevolgd.

Het is ook merkwaardig dat de uitspraken van Trump zoveel beroering wekken dat zelfs NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg en EU-buitenlandchef Josep Borrell het nodig vonden er uitgebreid inhoudelijk op te reageren. Ze zouden er beter aan doen wat minder mee te huilen met de verkiezingsretoriek van iemand die nog niet eens de Republikeinse nominatie voor deelname aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen op zak heeft.

Aan de andere kant is er een reële kans dat Donald Trump begin volgend jaar opnieuw het Witte Huis betreedt. In dat opzicht kan de NAVO –en de hele wereld– zich vast voorbereiden op de nieuwe trans-Atlantische wind die dan ongetwijfeld gaat waaien.

Tot die tijd is het afwachten hoeveel olie Trump nog meer op het vuur gaat gooien. Daar is de onvoorspelbare zakenman zeer bedreven in. Dat weten ze in eigen land maar al te goed.