Deze vier toekomstscenario’s zijn er voor wankelende CGK
De commissie die het convent van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), op 20 april, voorbereidt, ziet voor wat de toekomst van het kerkverband betreft vier varianten voor zich.
Een van die varianten is, zo schrijft de commissie aan alle kerkenraden van de CGK, om het huidige presbyteriaal-synodale kerkstelsel gewoon te handhaven. Dat betekent wel dat „de onhoudbare spanning” tussen enerzijds synodale besluitvorming en anderzijds kerkenraden die zich hier niet aan houden „niet langer kan voortbestaan”. Een tweede variant is om over te gaan „naar een kerkstelsel waarin we elkaar minder binden”.
In de brief die de commissie vrijdag naar de kerkenraden mailde met het verzoek zich hierop binnen de kerkenraad te bezinnen, staan in totaal vier varianten. De derde is om zich als CGK „gezamenlijk aan te sluiten bij een ander kerkverband”. De vierde is om het kerkverband „te ontvlechten”. Hierbij is van belang, merkt de commissie op, „dat we in gezamenlijkheid zorgvuldig afbouwen en overdragen waarvoor we als kerken gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen. Om dit zorgvuldig uit te werken is het denkbaar dat het kerkverband eerst wordt omgevormd tot een federatie van afzonderlijke delen, die dan na verloop van tijd uiteengaan.”
In aanloop naar het convent vraagt de commissie kerkenraden na te denken over de vraag welke van deze vier denkrichtingen „naar uw gevoelen de begaanbare weg is voor de kerken in de gegeven omstandigheden”. Ook vraagt zij kerkenraden aan te geven welke van de vier denkrichtingen weliswaar niet hun voorkeur heeft, maar wel door hen „gedragen” kan worden. Ten slotte wil zij weten welke van de vier denkrichtingen door de gemeente in kwestie „in geweten niet gedragen kan worden”.
De unieke stap om een convent te beleggen is nodig omdat, schrijft de commissie, „de CGK hard op weg zijn om als kerkverband uit elkaar te vallen”. Daarbij moeten kerkenraden bedenken „dat deze dreiging vroeg of laat ook die plaatselijke gemeenten zal bereiken die tot dusver die dreiging niet als zodanig ervaren”.
Gemeenten in de CGK zijn de achterliggende decennia steeds meer uiteen gaan lopen als het gaat om de visie op Schriftgezag en op de kerk. Een andere manier van omgaan met de Bijbel leidt tot uiteenlopende visies op vrouw en ambt, homoseksualiteit, schepping en evolutie en ook wel op de vraag of kinderen aan het avondmaal mogen, schrijft de commissie.
Synodale besluitvorming en de praktijk in gemeenten verschillen steeds meer van elkaar. Zo zijn er inmiddels tientallen gemeenten met vrouwen in het ambt, terwijl de generale synode in 2022 uitsprak dat hiervoor binnen de CGK geen ruimte is. Het gevolg van deze situatie is, schrijft de commissie, „dat er steeds meer signalen van kerkenraden zijn die overwegen om desnoods het kerkverband te verlaten”.
