„Ren voor je leven”, krijgen christenen in Jaranwala half augustus te horen van de politie. Een woedende menigte moslims trekt door de stad in het oosten van Pakistan. De reden? Twee christelijke broers zouden een Koran hebben verscheurd. Een meute van duizenden mensen –opgezweept door lokale geestelijken– is uit op vergelding.

„Toen we hoorden dat de moslims kwamen, zijn we halsoverkop weggevlucht”, vertelt Saima. Haar roze jurk steekt schril af tegen de zwartgeblakerde muren van haar woning. Door het geweld zijn kerken en huizen van christenen in vlammen opgegaan. Saima: „Toen we terugkwamen, troffen we een ravage aan. Al de spullen die ik verzameld had voor mijn bruiloft zijn verbrand; ons geld is geroofd.”

Leeggeroofd

In Jaranwala is het spoor van vernieling nog altijd goed zichtbaar. Zwartgeblakerde huizen en kerken zijn een maand na dato stille getuigen van de geweldsexplosie. Weer andere woningen zitten vol met barsten en scheuren doordat de relschoppers met hamers op de muren hebben ingebeukt. Op straat en in boekenkasten liggen her en der nog verbrande Bijbels. Zelfs de kruizen op graven van christenen zijn aan stukken geslagen.

„Het kost weinig moeite om je voor te stellen hoe hier een woedende menigte door de straten trok”, zegt Jan Dirk van Nifterik telefonisch vanuit Pakistan. De directeur van Stichting HVC (Hulp Vervolgde Christenen) bezocht deze week Jaranwala en tekende het verhaal van Saima op. „We hebben diverse getroffen wijken bezocht waar veel christenen wonen.”

In totaal werden ruim twintig kerken vernield; zo’n 500 huizen van christenen zijn door het geweld geraakt. „Voor zover we kunnen overzien zijn daarvan 90 tot 100 woningen helemaal verbrand”, aldus Van Nifterik. „En de rest is zwartgeblakerd, deels vernield of leeggeroofd. Sommige huizen staan nog wel overeind, maar met zo veel scheuren dat het niet meer veilig is om er in te wonen.”

Zo goed en zo kwaad als het kan proberen de christenen de draad weer op te pakken. Bijna iedereen is inmiddels teruggekeerd, zegt de directeur van HVC. „Er hangt geen angstige sfeer. Dat komt vermoedelijk omdat er extreem veel politie op de been is. En al vrij snel kwam hulp op gang. Toen mensen dat hoorden, keerden ze snel terug om daar aanspraak op te maken.”

Tegels

De autoriteiten van de provincie Punjab beloofden kort na de tragedie dat de slachtoffers elk 2 miljoen roepi –zo’n 6500 euro– zouden krijgen voor herstel van hun woningen. „De gezinnen waarvan aantoonbaar het huis is verbrand, dat zijn er rond de 90, krijgen hulp van de overheid”, bevestigt Van Nifterik.

Daarnaast zet de islamitische regering in op herstel van de kerken, waarvan er ruim twintig werden vernield of verbrand. Ook hier ziet de directeur van HVC dat de autoriteiten daar serieus en snel werk van maken. „Ik heb een aantal kerken bezocht die al vergevorderd zijn met de renovatie; waar de tegels al gelegd worden.”

De overheidssteun verrast Van Nifterik. „Wij weten van andere rampen dat christenen altijd achteraan aansluiten in de rij. De overheid reikt vaak helemaal niet uit naar christenen.” De HVC-man vermoedt dat de autoriteiten het leed willen compenseren, omdat ze niet in staat bleken te zijn de christelijke gemeenschap te beschermen.

Toch zijn er ook veel gedupeerden die geen steun krijgen. Dat geldt ook voor Saima, die met vier families in het huis woonde. „Slechts één familie krijgt hulp, de drie andere en ik kwamen te laat terug en kregen geen steun”, vertelde ze. HVC zet daarom in op maatwerk, verklaart Van Nifterik. Hij helpt mensen zoals Saima, die buiten de boot vallen. „We hebben inmiddels allerlei huisraad kunnen uitdelen.”

Achterdeur

De overheid beloofde dat de daders streng gestraft zullen worden. Tientallen geweldplegers zijn in de achterliggende periode gearresteerd, weet Van Nifterik. „Maar volgens de lokale bewoners worden ze onder druk van de moslimgemeenschap bijna allemaal via de achterdeur weer vrijgelaten. Ze vragen zich af of er wel echt een serieuze zaak speelt tegen een van deze relschoppers.”

De christelijke gemeenschap in Jaranwala is er gelaten onder, ziet Van Nifterik. „Zo werkt dat hier, zeggen ze. Je merkt wel een ondertoon van verontwaardiging. Maar christenen zijn zich ervan bewust dat ze een minderheidspositie hebben, en dat dit daarvan een gevolg is.”

Ondertussen zitten de vermeende godslasteraars in de gevangenis. Het gaat om de twee broers Raja Amir, Rocky Masih en hun vader Saleem Masih, aldus HVC. „Enerzijds is het maar goed ook dat ze vastzitten, want als ze nu gelokaliseerd zouden worden zijn ze hun leven niet zeker”, zegt Van Nifterik. Anderzijds zijn ze in grote problemen. Omdat blasfemie ontzettend gevoelig ligt in Pakistan, kan het maar zo zijn dat het een slepende rechtszaak wordt. „Niemand wil zijn handen daaraan branden.”