Chatbots worden sinds een half jaar massaal gebruikt. Stel een vraag en de computer geeft na een paar seconden een schijnbaar perfect antwoord.
Ook in christelijke kring wordt inmiddels veelvuldig geëxperimenteerd met deze kunstmatige intelligentie. Wie een vraag over de Bijbel heeft, kan bijvoorbeeld terecht bij BijbelGPT, een variant op de bekende ChatGPT, maar dan getraind op basis van de Bijbeltekst.
Bij een feitelijke vraag weet zo’n chatbot vrijwel altijd het juiste antwoord te geven. Bij complexere en gevoelige thema’s, zoals homoseksualiteit en vrouw en ambt, krijgt de vragensteller meestal enkele Bijbelse gegevens én het antwoord dat iedereen zelf mag beslissen hoe ze de Bijbelteksten hierover interpreteren.
Zo zegt de chatbot op de vraag ”Wat zegt de Bijbel over homoseksualiteit?” dat de Bijbel „homoseksuele daden als zonde” veroordeelt, met een verwijzing naar Romeinen 1:26-27 en 1 Korintiërs 6:9-10. En hij voegt eraan toe: „Maar het is belangrijk om te onthouden dat de Bijbel ook oproept tot liefde en respect voor alle mensen, ongeacht hun seksualiteit”. Het eerste gedeelte van het antwoord komt rechtstreeks uit de Bijbel, het tweede gedeelte wordt aangevuld vanuit de kennis van ChatGPT.
Hoe weet de computer wat hij moet zeggen? De antwoorden die de chatbot geeft, komen van miljarden teksten op het internet. Kunstmatige intelligentie kan niet zelf denken. Dat betekent dat alle informatie die eruit komt, er ooit ook in is gestopt.
Een belangrijk bezwaar tegen het gebruik van chatbots bij onder andere het bestuderen van de Bijbel is dat er onduidelijkheid is over de bron. Het blijft onduidelijk waar de robot, die zelf de teksten en antwoorden niet begrijpt, zijn informatie vandaan heeft gehaald. Uit de Bijbel? Uit een willekeurige blog over de Bijbel, waarvan niemand kan garanderen of de informatie juist is? De lezer van de antwoorden kan niet bepalen en controleren of de chatbot de waarheid schrijft. Daarvoor moet hij de nodige (Bijbel)kennis hebben, ook omdat de teksten die de chatbot maakt, lang niet altijd foutloos zijn.
Christenen kunnen en mogen de razendsnelle ontwikkelingen rond kunstmatige intelligentie niet negeren. Deze kan een toegevoegde waarde hebben in wetenschappelijk onderzoek, Bijbelvertaalwerk en Bijbelstudie, maar de gebruiker zal steeds op zijn hoede moeten zijn vanwege de haken en ogen die er aan het gebruik ervan zitten.
Christenen belijden dat de Bijbel zichzelf uitlegt. Ze vergelijken Schrift met Schrift om de betekenis van de Bijbel te achterhalen en te ontdekken wat God hen daarin persoonlijk wil zeggen. Voor het verklaren van Gods Woord is in de eerste plaats de kracht van en verlichting door de Heilige Geest noodzakelijk. Dat wonder is van een heel andere orde dan een mechanisch verkregen antwoord vanuit kunstmatige intelligentie.
