Tumult in de modder. Rond 9.00 uur grijpen in Lützerath politiemensen een activist bij de lurven. De man wordt tegen de grond gewerkt. Agenten, helmen op, vormen een kring om hun collega’s. Even verderop torsen andere activisten een groot geel kruis met zich mee. „Looft alle volken de Heer”, zingen ze zachtjes in het Latijn. Op een steenworp afstand heeft een kunstenares haar ezeltje opgezet en legt ze de menigte activisten tegenover een kordon politiemensen vast op het doek.

Vesting

Lützerath, niet ver van Roermond, is deze dagen hét epicentrum voor voorvechters van een beter klimaat. Het Duitse gehucht moet wijken voor de bruinkoolindustrie, die in Duitsland aan tienduizenden mensen werk verschaft.

Achterliggende decennia werden al tientallen Duits dorpen met de grond gelijk gemaakt, om de graafmachines ruimte te geven bruinkool te winnen. In Duitsland wordt naar schatting nog zo’n 20 procent van de stroom opgewekt door bruinkoolcentrales.

Lützerath, een verzameling naargeestige gebouwen, biedt een surrealistische aanblik. Het spookdorp is veranderd in een vesting. Een politiemacht –naar schatting enkele duizenden agenten– zal een dezer dagen de demonstranten verdrijven. Autoriteiten vrezen gewelddadige confrontaties.

Een jongeman spit met een spade in een soort loopgraaf, ongeveer op hetzelfde moment laat de politie via een luidspreker weten dat de demonstranten hun versperringen moeten opruimen. Her en der liggen stapels stenen. Diverse activisten hebben zich in boomhutten verschanst.

Een paar honderd meter verderop komen de machtige machines van energieproducent RWE onverbiddelijk dichterbij. De bedoeling is dat de bruinkoolwinning in 2030 wordt gestopt.

„Wij moeten Lützerath verdedigen”, zegt de boomlange klimaatactivist Per, die zijn gezicht bijna volledig heeft bedekt en niet kwijt wil waar hij woont. Zijn grote grieven: de vervuilende bruinkoolindustrie verhindert het streven om de aarde met niet meer dan 1,5 graden op te laten warmen. „We kampen met een wereldwijde klimaatcrisis. Daarom moeten we zo spoedig mogelijk stoppen met de bruinkoolindustrie. Dat zal de Duitse economie schaden, maar dat moet dan maar”, zegt Per, die al een paar dagen slaapt in een van de vervallen panden in het spookdorp.

Verontwaardigd

De 39-jarige Thomas schenkt zijn makkers uit een emmer bekers koffie in. „Wie geeft energieproducent RWE het recht het klimaat te beschadigen?” vraagt hij zich verontwaardigd af. Thomas is ervan overtuigd dat de Duitse autoriteiten afgelopen jaren veel te weinig hebben ingevesteerd in bijvoorbeeld zonne-energie. „Er zijn tien jaren verloren gegaan. De politiek heeft de industrie rond zonne-energie dwarsgezeten. Terwijl de bruinkoolindustrie is beschermd. Misschien is de bruinkoollobby sterker.”

In een tent hebben zich activisten uit Keulen verschanst. „We kunnen niet nog meer kolen opgraven. Dat botst met de strijd voor ons klimaat”, zegt Renate Heurich (68). „We willen in Duitsland een voorbeeld zijn voor de wereld, maar door de bruinkoolindustrie geven we een totaal verkeerd signaal af. ”

„De bruinkoolindustrie maakt de bodem kapot. Daardoor verzakken gebouwen”, zegt haar stadsgenoot Nicolaus (55), die zich warmt aan een bak koffie. Hij heeft in de tent geslapen.

Zoontje

De naderende sloop van Lützerath gaat Wolfgang Wangerin aan het hart. „Als kind speelde ik daar in bos en bouwde er hutten”, zegt de Duitser, die op een kilometer of acht van Lützerath woont. „Ik heb een zoontje van drie jaar. Ik zou hem die speelplekken van vroeger willen laten zien.”

Het ene na het andere dorp in de omgeving viel ten prooi aan de bruinkoolwinning, sombert Wangerin. „Ik ben opgegroeid met spookdorpen. Ik picknickte met mijn vriendin in zo’n sloopdorp. Het leeglopen van dorpen door de bruinkoolwining achtervolgt me al 35 jaar.” Een paar verdwenen dorpen opsommend: „Immerath is weg, Borschemich is weg. Mensen worden hun huizen uitgeduwd.” Verontwaardigd: „Zelfs een kerk, een prachtige molen en de begraafplaats moesten verdwijnen. Dat is zó verdrietig.”

In plaats van nog een paar jaar bruinkool te winnen zouden de Duitse autoriteiten meer moeten investeren in schone energie, vindt Wangerin. „Net nadat Poetin Oekraïne binnenviel, kon de Duitse regering plotseling 100 miljard euro vrijmaken voor het leger. Laten ze ook meer geld steken in schone energie.”

Mogelijk laat Wangerin deze dagen zijn protest klinken in Lützerath. Al zal hij niet meer zo actief zijn als bij een soorgelijk protest eerder in Hamburg. „Ik ben vader van een jong kind, ik sta niet meer vooraan in het front.”