Lützerath heeft de pech dat in de grond bruinkool zit. De fossiele brandstof zit minder diep dan steenkool dat via mijnbouw wordt gewonnen. Bruinkool zit enkele tientallen meters onder het aardoppervlak en wordt via speciale machines in de openlucht afgegraven.

Alles wat zich boven de laag bruinkool bevindt wordt eerst verwijderd: bossen, weilanden en akkers, maar ook begraafplaatsen, kerken en woningen. In Duitsland zijn al diverse dorpen opgeofferd voor de winning van de brandstof. Dat betreft plaatsen in het oosten van Duitsland, tegen de Poolse grens, en in Noordrijn-Westfalen vlakbij Nederland.

Demonstranten

In 2005 kreeg energiebedrijf RWE toestemming van de politiek de bruinkoolgroeve Garzweiler uit te breiden. Een aantal dorpen, waaronder Lützerath, zou daarvoor het veld moeten ruimen. Een jaar later startte de uitkoop van de inwoners.

In Lützerath, waarvan voor het eerst in 1168 melding wordt gemaakt, ging het om zo’n honderd burgers. Het dorp is nooit groot geweest. Een aantal inwoners verzette zich tot het laatste moment tegen de verkoop. Ze hadden er moeite mee de grond te moeten verlaten waar hun familie al generaties lang woonde. Oktober vorig jaar vertrok de laatste inwoner.

Toch wordt het dorp nog altijd bewoond. Bewoond? Ja, de afgelopen jaren zijn de nog leegstaande woningen door demonstranten betrokken. Zij hebben bovendien tenten neergezet en boomhutten gebouwd. Op dit moment bivakkeren in Lützerath zo’n 150 actievoerders. De verwachting is dat dit aantal, met de naderende ontruiming in zicht, de komende dagen zal oplopen.

Met hun verblijf overtreden de demonstranten de wet. Een maand geleden bepaalde het bestuur van het district waar Lützerath in ligt, dat iedereen moet vertrekken.

De demonstranten zijn dat niet van plan. Zij stellen dat de bruinkool niet nodig is voor de energievoorziening. Mona Neubaur, de minister van Economische Zaken van de deelstaat Noordrijn-Westfalen brengt daar tegenin dat door de energiecrisis de afbraak van Lützerath onontkoombaar is.

De energiecentrales die op bruinkool draaien wilde bondskanselier Angela Merkel enkele jaren geleden sluiten. Ze zouden te vervuilend zijn. De politiek heeft dat besluit als gevolg van de huidige energiecrisis ongedaan gemaakt. Omdat de aanvoer van Russisch gas is weggevallen, is de bruinkool hard nodig, zegt de politiek.

De betogers betwijfelen dat. Zij menen dat de bestaande bruinkoolgroeven afdoende zijn. Vergroting van Garzweiter en daarmee het opofferen van Lützerath, is onnodig.

Groenen

De grote vraag is of het bij sit-ins blijft of dat het tot gewelddadige protesten komt. In Duitsland denkt men aan de herfst van 2018. Toen probeerde de politie boomhutten te ontruimen in het Hambacher bos aan de rand van een bruinkoolmijn op slechts 20 kilometer afstand Van Lützetrath. Het einde van het liedje was dat het bos gespaard bleef.

De bezetters van Lützerath denken dat ze opnieuw kunnen winnen. „We bereiden ons al twee jaar voor op de ontruiming”, zei enkele dagen geleden een van de demonstraten tegen persbureau EPD.

Herbert Reul, de minister van Binnenlandse zaken van Noordrijn-Westfalen, heeft een beroep op de bezetters gedaan de zaak niet te laten escaleren. „Vreedzaam protest is legitiem”, verklaarde de CDU-minister.

Volgens Reul gaat de ontruiming stap voor stap. Eerst worden de barricades aan de kant geschoven, dan worden de mensen verwijderd en vervolgens worden de huizen afgebroken en de bomen gerooid. Reul: „De infrastructuur van de bezetters moet worden geëlimineerd anders kunnen we zo weer van voren af aan beginnen.”

De partij de Groenen moet zich ongemakkelijk bij de hele zaak voelen. De omroep ZDF attendeert op haar website dat leden van de Groenen in 2018 zij aan zij streden met de klimaatactivisten tegen de ontruiming van het bos. Nu zitten de Groenen in Berlijn en in Düsseldorf in de regering. Zij zijn medeverantwoordelijk voor het feit dat Lützerath moet wijken voor de ontginning van de bruinkool.