Zorgvuldig uitgestippeld beleid om kerncentrales uit te faseren, gaat her en der in de ijskast. Groene ministers in Duitsland en België besloten dit jaar tegen heug en meug om kerncentrales langer open te houden. Andere Europese landen kozen voor een nog veel radicalere koerswijziging: in plaats van reductie van het aantal kerncentrales opteert Frankrijk nu bijvoorbeeld voor de bouw van nieuwe centrales, net als Nederland.

De reden van de koerswijzigingen is duidelijk: met het (deels) wegvallen van Russisch gas zijn Europese landen meer op zichzelf aangewezen. Daarbij komt dat kernenergie als een interessant ‘groen’ alternatief wordt gepresenteerd voor fossiele brandstoffen en dus helpt bij het behalen van de klimaatdoelen. Over het groene karakter van kernenergie is zeker geen consensus, maar pleitbezorgers van dat label wonnen dit jaar het pleit bij de Europese Unie. De Europese Commissie besliste dat kernenergie en aardgas het predicaat ‘groen’ mogen dragen.

De Commissie verbond overigens wel een belangrijke voorwaarde aan dit predicaat: beide vormen van energie zijn hooguit zogenoemde transitie-activiteiten. Het betekent dat ze duurzaam zijn voor zover ze vervuilender energiebronnen vervangen én ze in de toekomst op hun beurt weer worden vervangen door nog schonere mogelijkheden, zoals windenergie.

Sceptici van kerncentrales voeren aan dat die lang niet zo klimaatneutraal zijn als voorstanders ervan willen doen voorkomen. Bij de energieproductie komt inderdaad weinig CO₂ vrij. Maar bij de gehele nucleaire cyclus, waarbij ook de bouw en het onderhouden van een centrale meeweegt, wordt wel veel CO₂ uitgestoten, betogen zij.

Nieuwe opties

In de zoektocht naar alternatieve, milieuvriendelijke, energiebronnen kwamen de VS dinsdag met het bericht dat ze met kernfusie voor het eerst meer energie hebben opgewekt dan het kostte om dat proces voor elkaar te krijgen.

Bij kernfusie smelten atomen samen. Daarbij komt energie vrij, zonder afval en zonder uitstoot van CO₂. In de kern van sterren gebeurt dat aan de lopende band, in laboratoria wordt er al ongeveer een eeuw mee geëxperimenteerd. Op aarde kan het in theorie een heel milieuvriendelijke bron van energie worden.