Het is de economische machthebbers gelukt. Na jaren van onderhandelingen, bijeenkomsten en voorstellen –politiek bloed, zweet en tranen– stond er een stukje wetgeving dat bedrijven een rol gaf bij het tegengaan van onrecht in hun eigen activiteiten en die van hun toeleveranciers.

De mensen over wie het gaat en de ngo’s die hen vertegenwoordigen werden vakkundig genegeerd

Maar die wet, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), is vervolgens binnen enkele weken vakkundig gesloopt. Geofferd op het altaar van economische concurrentie, geheel volgens het ‘evangelie’ van Mario Draghi, oud-president van de Europese Centrale Bank. Weggelobbyd tijdens niet-publieke bijeenkomsten waarin grote bedrijven en hun koepelorganisaties hun bezwaren vrijuit en zonder verantwoording af te leggen mochten ventileren. De mensen over wie het gaat hadden geen plek aan tafel. De niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) die hun stem vertegenwoordigen, werden vakkundig genegeerd. Meerdere beursgenoteerde bedrijven in binnen- en buitenland, waaronder ABN AMRO en Unilever, hadden zich uitgesproken als voorstander van sterke CSDDD-wetgeving. Helaas waren juist zij niet uitgenodigd voor die besloten bijeenkomsten.

Lobbywerk

Deze gang van zaken doet denken aan Psalm 10, waarin de dichter zich beklaagt over hoe „goddelozen” op „geheime verblijfplaatsen (...) loeren op weerloze mensen”. Want zo is het door de eeuwen heen al zo vaak gegaan: bedrijven lobbyen voor hun eigen belangen boven die van de machtelozen.

De eeuwen door lobbyen bedrijven voor hun eigen belangen boven die van de machtelozen

In de tweede helft van de 18e eeuw zette een rechtsvoorganger van ABN AMRO, Hope & Co., zich ervoor in om de afschaffing van de slavernij als een financiële ramp te presenteren. Bedrijven als Shell bleven lucratief zaken doen met het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Boskalis kwam vorig jaar in opstand tegen de CSDDD-wet, ook al zegt het bedrijf zelf mensenrechten en milieu hoog in het vaandel te houden.

Samenleving aan zet

Het is duidelijk dat een relatief kleine groep grote belangen heeft bij het behouden van hun vrijheid om mens en milieu uit te buiten. Tegelijkertijd zien we juist in de samenleving een duidelijke tendens de andere kant op. Mensen die omzien naar onze medemens en al het leven op aarde. Het is daarom aan hen –en aan ons– om nu op te staan en een grens te trekken.

Wat ons betreft moet er een maatschappelijke beweging komen van mensen die oog hebben voor onrecht en in gezamenlijkheid zoeken naar liefde. Een beweging die auteur Natascha van Weezel het ”radicale midden” noemt. Want onze economie hóéft niet ten koste te gaan van mens en milieu en alleen maar uit te zijn op het najagen van winst.

Oproep

Hier ligt in onze ogen een belangrijke rol voor christenen en kerken. Wij zien namelijk de kracht van deze burgers. Christenen zijn betrokken op de maatschappij. Kijk maar eens hoeveel vrijwilligers er vanuit de kerken actief zijn bij voedselbanken. Christenen hechten bovendien veel waarde aan ordentelijke wetten en regels.

De kerken in Nederland tellen samen miljoenen leden. Ze hebben daarmee de kracht om, in een wereld waarin morele kaders er steeds minder toe lijken te doen, te spreken vanuit een duidelijk menswaardig kader. Wij doen daarom een beroep op de collectieve invloed van de kerken en christenen in de samenleving om op te komen voor Gods liefde, op te staan tegen onrecht en een verschil te maken in de wereld.

Carla Dik-Faber is projectleider GroeneKerken, Harmen Niemeijer-Scheffer is directeur Micha Nederland, Kees Gootjes is executive director De Nieuwe Beurskoers.