Westerduin (40) werkte jarenlang onbezoldigd voor Mercy Ships als tandarts en opleider. Voor haar inspanningen riep de beroepsvereniging voor tandartsen KNMT haar vrijdagavond uit tot Tandarts van het Jaar 2025.

„Mijn droom om als vrijwilliger in derdewereldlanden te werken ontstond toen ik vijftien was en een van de schepen van Mercy Ships bezocht”, vertelt Westerduin. „Ik las en hoorde de verhalen over mensen in nood. Met het oog op hen ben ik tandarts geworden.”

In 2010 gaat ze voor het eerst met een schip van Mercy Ships mee. Acht maanden is ze actief in Togo, een land in West-Afrika. In 2021 vertrekt ze opnieuw, nu voor een periode van drie jaar. Haar man Harmen (nu 46) en twee kinderen, Naomi (13) en Ruben (10), gaan mee.

Nieuws in beeld

Marijke Westerduin geeft studenten tandheelkunde op afstand instructies tijdens de behandeling van een cliënt. beeld Mercy Ships

Marijke Westerduin met haar man en twee kinderen. beeld familie Westerduin

Westerduin werkt eerst in Senegal, daarna in Sierra Leone. Daar ziet ze hoe ingrijpend gebitsproblemen kunnen zijn. „Ik zag veel mensen met ontstoken botten, open wonden en littekens. Zelfs het merendeel van het personeel uit Sierra Leone had actieve ontstekingen in de mond.”

Onlangs had ze nog een Nederlandse arts aan de lijn die werkt in het West-Afrikaanse land. „Op dat moment behandelde zij zes mensen met ernstige gebitsproblemen. Sommigen kwamen doodziek binnen, vertelde zij me. Bij enkelen moest ze de borstkas openmaken om de pus eruit te halen.”

Naar schatting overlijden in Sierra Leone 16.000 mensen per jaar aan de gevolgen van gebitsproblemen

Dodelijk

Het belang van goede mondzorg wordt vaak onderschat, stelt Westerduin, die momenteel in Ede woont en in het Radboudumc werkt. „Zelf kreeg ik ook pas tijdens mijn werk in West-Afrika echt in de gaten dat mensen kunnen sterven door gebrek aan tandartsen die kiezen kunnen trekken. Wij Nederlanders vinden een bezoek aan de tandarts soms vervelend. Dat begrijp ik ook. Maar wat een voorrecht dat we naar de tandarts kunnen gaan als dat nodig is. Dat is iets om heel dankbaar voor te zijn.”

Naar schatting overlijden alleen in Sierra Leone al 16.000 mensen per jaar aan de gevolgen van gebitsproblemen. Westerduin legt uit hoe dat kan. „Een infectie in een tand kan zich verplaatsen naar het bot. Als je daar niets aan doet, sterft dit bot af. Soms verliezen mensen een halve kaak. Uiteindelijk ontstaat sepsis, een ontsteking in het bloed. Zonder behandeling is dat dodelijk.”

Met de toegang tot mondzorg is het volgens Westerduin in Sierra Leone droevig gesteld. Ze schat dat er in het hele land, dat zo’n 8,5 miljoen inwoners telt, hooguit tien tandartsen werkzaam zijn.

Opleiding

Samen met haar man heeft Westerduin een organisatie opgericht, Stichting Improve, die als doel heeft de toegang tot mondzorg voor de allerarmsten in West-Afrika te verbeteren. De ambities zijn hoog: „In tien jaar tijd willen we 500.000 mensen toegang geven tot mondzorg. We liggen op schema.”

De stichting ondersteunt onder meer klinieken in Senegal door de nodige faciliteiten beschikbaar te stellen en de opleiding tot tandarts te financieren. „We werken met mensen die geselecteerd zijn door een van deze lokale klinieken. Zij mogen een studie doen in de hoofdstad van Senegal, waar een opleidingscentrum zit. De bedoeling is dat zij na hun studie terugkeren naar hun eigen dorp, om daar als tandarts aan de slag te gaan. Wij denken dat deze methode de meeste kans van slagen heeft voor de lange termijn.”