Met een enkel standaardbriefje kun je in België je lidmaatschap van de kerk ongedaan maken. De kerk, dat is in dit geval een van de bijna 4000 parochies van de Rooms-Katholieke Kerk in België. De laatste jaren keren veel parochianen de kerk de rug toe. In 2023 waren er meer dan 14.000 uittreders, ruim tien keer zoveel als het jaar ervoor. Tegelijkertijd was er een sterke daling in het aantal kinderen dat in 2023 gedoopt werd: 34.566 in plaats van 43.102 in 2022.

Deze cijfers van meer kerkverlaters en minder dopelingen illustreren de snelle ontkerkelijking in de Rooms-Katholieke Kerk. Daarbij hoort de kanttekening dat het in 2023 voor het overgrote deel ging om uittredingen in Vlaanderen. Die waren hoogstwaarschijnlijk het gevolg van een tv-serie in september 2023 waarin twintig Belgen vertelden hoe ze als kind misbruikt en mishandeld waren in de Rooms-Katholieke Kerk.

Lees ook

Uitschrijven bij kerk is zo gebeurd, maar Vlaamse gedoopte wil via rechter volledig verdwijnen uit archief

Eén Vlaming vindt het niet voldoende dat zijn naam werd doorgestreept in het doopregister en voorzien werd van een toelichting in de kantlijn. Hij wil dat de kerk alle gegevens over hem definitief verwijdert. Inmiddels ligt zijn verzoek bij het Europese Hof van Justitie.

Wie zich laat ontdopen, onttrekt zich aan het doopregister maar niet aan Gods beloften

Het gaat hier om een heel principiële kwestie, die niet alleen de Rooms-Katholieke Kerk raakt. Is het doopregister te vergelijken met de ledenadministratie van een vereniging? Heeft een kerkverlater het recht om vergeten te worden en de geschiedenis over zijn relatie met de kerk uit te wissen? Weegt dit recht op privacy zwaarder dan het recht van de kerk om vast te leggen wie er ooit gedoopt is?

Lees ook

RKK België in beroep tegen verplichting om persoon uit doopregister te schrappen

Dat laatste recht is onderdeel van de vrijheid van godsdienst. Het is zeer ongewenst dat de hoogste Europese rechter hieraan gaat tornen. Op het eerste gezicht gaat het alleen om een administratieve handeling, het wel of niet genoteerd zijn in een doopregister. Toch is er hier meer aan de hand. Dat blijkt wel uit het feit dat iemand die de kerk verlaat en weer zou terugkeren, niet opnieuw gedoopt hoeft te worden.

Daarom moet de doopbediening geregistreerd worden én blijven. De doopbediening zelf is eenmalig en onuitwisbaar. Die hoeft niet en mag niet herhaald worden. Die doop blijft gelden, als teken van Gods verbondstrouw en beloften. Bij het bedienen ervan is de Naam van de drie-enige God aangeroepen. Wie zich laat ontdopen, laat zijn naam schrappen uit een kerkelijk doopregister en minacht de grote betekenis van de kinderdoop – maar daarmee onttrekt hij zich niet aan de beloften van God en aan de eis van bekering en geloof.