Achahbar vertrok vrijdag uit het kabinet. In haar verklaring voerde ze als belangrijkste reden de „polariserende omgangsvormen” aan.

Voor de twee Kamerleden lijken soortgelijke afwegingen te spelen. Hertzberger had het dinsdagmiddag in een eerste reactie over „basale normen van fatsoen” die zouden worden overschreden. Ook constateerde zij dat bij meerdere partijen dan alleen de PVV „de remmen los zijn.” Zowel voor als achter de schermen worden er volgens haar „volstrekt ongepaste uitspraken” gedaan.

Zeedijk zei tegen de NOS „zelfreflectie” te hebben gemist bij de premier en de rest van het kabinet na het vertrek van Achahbar.

Front

Hertzberger, die op de NSC-kandidatenlijst plek 17 had toebedeeld gekregen, maakte voor haar tijd in de Kamer naam als columniste bij NRC. In haar afscheidscolumn, in september 2023, motiveerde zij de overstap door te stellen dat ze na het uitbreken van de coronapandemie „de onbedwingbare behoefte” voelde om naar het front te gaan. „Ik wilde me nuttig maken en niet alleen aan de zijlijn commentaar leveren”, aldus Hertzberger destijds.

NSC-voorman Pieter Omtzigt was haar grote voorbeeld. Ze wilde, aldus de column, „net zo’n vasthoudend, inhoudelijk en nerderig Kamerlid worden als hij.”

Toen de parlementaire enquête naar het coronabeleid van start ging, schoof NSC Hertzberger naar voren als lid. Die taak legt ze nu dus neer.

In Kamervragen en moties drong Hertzberger herhaalde malen aan op een grondige, medisch-wetenschappelijk verantwoorde basis onder de zorg aan transgender jongeren. Ook dwong ze samen met BBB-voorvrouw Caroline van der Plas af dat toenmalig stikstofminister Van der Wal in Europa tegen de Natuurherstelverordening zou stemmen.

Zeedijk hield zich als Kamerlid bezig met onder meer economische zaken en ontwikkelingssamenwerking. De nummer 12 op de NSC-lijst was in het verleden actief voor D66.  De opgestapte parlementariër reageerde onlangs namens NSC kritisch op een Kamerbrief van minister Reinette Klever (Ontwikkelingshulp). De bewindsvrouw meldde daarin dat er voor de samenwerking met maatschappelijke organisaties in de jaren 2026-2030 zo’n 1 miljard euro minder beschikbaar is dan in de vijf jaar daarvoor.

Zeedijk zei in september in Trouw het moeilijk te hebben met de bezuinigingen van het kabinet-Schoof op ontwikkelingshulp. Meer specifiek was ze bepaald niet gelukkig met de beslissing van het kabinet om in de begroting van ontwikkelingshulp voor 2025 het budget niet te laten meestijgen met de economische groei. „Daar zijn we toch wel van geschrokken", zei ze kort voor Prinsjesdag in die krant.

Vorige week zei Zeedijk in een Kamerdebat dat er in het voorjaar waarschijnlijk financiële ruimte is. „Dan zijn wij de eersten die zeggen: luister, die extra inkomsten die we hebben door de economische groei gaan gewoon naar dit staand beleid”, aldus Zeedijk.

Vier vacatures

Hertzberger en Zeedijk sluiten zich niet aan bij een andere fractie en beginnen ook geen eigen partij. Dat betekent dat de NSC-fractie momenteel vier vacatures heeft. Voor Hertzberger en Zeedijk opstapten, was er al een lege plek omdat Kamerlid Tjebbe van Oostenbruggen vrijdag werd beëdigd als staatssecretaris voor Fiscaliteit. Ook Pieter Omtzigt heeft zich nog niet beter gemeld en is nog met ziekteverlof.