Janneke Stolker (15) uit Dordrecht doet dit jaar vmbo-examen op het Wartburg College locatie Marnix. Wekelijks blikt ze vooruit.

Janneke Stolker (15) uit Dordrecht doet dit jaar vmbo-examen op het Wartburg College locatie Marnix. Wekelijks blikt ze vooruit.

Om halfelf ’s ochtends je zelfgemaakte zalmsalade opeten. Het haar van een moeder borstelen en intussen een sociaal praatje maken. Een ringbalkbekisting van hout in elkaar zetten. Of een etalage van Blokkerbullen bouwen. Voor veel vmbo-leerlingen is het deze weken zweten en zwoegen. Ze doen praktijkexamen.

Een droge mond, misselijkheid en vaak naar de wc, de eindexamens zijn spannend. Twijfel je aan jezelf of het zal lukken? Daar zal iedereen wel eens last van hebben. Maar twijfel dan op een geschikt moment en niet op het examen zelf. Enkele tips om goed met de spanning om te gaan.

Of je nu te laat komt, spiekt, zakt of ziek bent; alle mogelijke situaties rond het centraal examen zijn vastgelegd in het zogenaamde Eindexamenbesluit. Regels, regels en nog eens regels. De belangrijkste op een rijtje.

De schooltijd zit erop voor de eindexamenkandidaten. Nog een paar weekjes en de examens beginnen. Vooraf wacht in de meeste gevallen nog een enorme stapel leerwerk. Enkele tips om er goed doorheen te komen.

Zo’n 196.000 leerlingen krijgen de komende week examenopgaven voor hun neus. Maar wie maakt de examens eigenlijk? Yord interviewde het hoofd van de centrale examens havo/vwo van het Cito, Ed Kremers. „We hebben ruim 550 examens ontwikkeld.” Een kijkje achter de schermen.

Yord volgt de examens op de voet. Dinsdag direct na de examens interviewde Yord vier examenkandidaten van de Gomarusscholengemeenschap in Gorinchem. Chamith, Corné, Niels en Nesia luchtten hun hart. Klik hier voor het dossier Examens 2006.

„Elke dag probeer ik wel even te leren”, zegt Abraham Ruit (16) uit Oostkapelle. „Maar ik moet eerlijk zeggen: Het komt er niet altijd van. Vandaag bijvoorbeeld belde een klasgenoot of ik langskwam om wat dingen voor de afscheidsdag op school te regelen. Dat gaat dan voor.”

Wakker liggen ze in Driebergen niet van het naderende eindexamen. „Ze staat er goed voor, het zal best wel gaan”, zegt Riet Heger-Tieleman (42), moeder van havo-examenkandidaat Dieneke (16). De leerlinge is er zelf ook nuchter onder. „Het moet wel heel raar gaan, wil ik zakken.”

Er ligt een examenbundel vmbo Duits op tafel. Henk van de Scheur (16) uit Apeldoorn heeft er vanmiddag een tekst uit gemaakt. „Moest van m’n moeder”, zegt hij er met een grijns in haar richting bij. Ze adviseerde hem ’s morgens ook twee paragrafen uit z’n geschiedenisboek door te nemen.

Met de start van de eindexamens, volgende week donderdag, breekt er een spannende tijd aan. Maar voor wie eigenlijk? „Soms zitten ouders nog meer in de stress dan hun kinderen die opgaan voor het examen. Ze hebben dan het idee: We moeten nú ingrijpen! Zo’n extreme reactie werkt vaak averechts. De stress kan overslaan op het kind.”

Eindelijk. Het examen zit er op. Nu nog twee weken wachten op de uitslag en dan kan de vakantie beginnen. Voor de laatste keer blikken Gerdieneke, Daniël en Elodie terug op hun examens. 

Gerdineke Silfhout zit in vwo 6 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Donderdag maakte deze Gerdineke haar laatste examen: wiskunde.

Daniël Wolvers zit in vmbo 4 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt hij speciaal voor Yord een dagboek bij. Daniël maakte deze week Nederlands, wiskunde, geschiedenis en Engels

Elodie Janse zit in havo 5 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Maandag maakte Elodie biologie en dinsdag het examen natuurkunde.

Gerdineke Silfhout zit in vwo 6 doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Maandag maakte Gerdineke het examen tekenen en Engels.

Daniël Wolvers zit in vmbo 4 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt hij speciaal voor Yord een dagboek bij. Daniël bereidt zich voor op het examen Nederlands en geschiedenis. Klik hier voor het dossier Examens 2006

Elodie Janse zit in havo 5 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Woensdag maakte Elodie het examen scheikunde. Klik hier voor het dossier Examens 2006.

Gerdineke Silfhout zit in vwo 6 doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Woensdag maakte Gerdineke het examen Duits.` Klik hier voor het dossier Examens 2006.

Daniël Wolvers zit in vmbo 4 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt hij speciaal voor Yord een dagboek bij. Dinsdag maakte Daniël het examen Duits en economie. Klik hier voor het dossier Examens 2006.

Elodie Janse zit in havo 5 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Maandag maakte Elodie haar examen Nederlands.

Daniël Wolvers zit in vmbo 4 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt hij speciaal voor Yord een dagboek bij. Dinsdag maakt Daniël het examen Duits en economie.

Elodie Janse zit in havo 5 en doet examen. Samen met twee andere examenkandidaten houdt ze speciaal voor Yord een dagboek bij. Vrijdag maakte Elodie haar wiskunde-examen.

Het is ongelijk verdeeld. Vmbo’ers ploeteren op hun examen Engels. Leraar en native speaker W. L. Banfield lacht: „Een eitje. De antwoorden zitten je aan te staren in de tekst.” Hij heeft makkelijk praten. „Ik voel me meer Brit dan Nederlander.”

„Het traditionele kostwinnersgezin maakt plaats voor het anderhalf-huishouden, waar twee personen gemiddeld anderhalve arbeidsplaats bezetten. Is daarmee het emancipatiebeleid van de overheid geslaagd? Beargumenteer je antwoord...”

Zet een havoleerling die weinig van aardrijkskunde weet achter het vmbo-examen van dat vak en hij zal waarschijnlijk een redelijk resultaat halen. „Goed lezen, logisch nadenken, meer is er voor sommige vragen niet nodig.”

Waarom raken mensen teleurgesteld tijdens hun vakantie? Omdat ze zichzelf meenemen. Die wijsheid troffen vwo’ers woensdag aan in hun examen Duits.

IJshockey, graffiti, op je zeventiende je rijbewijs halen. Eigentijdse onderwerpen kwamen gisteren aan de orde tijdens het vmbo-examen Duits. „Dat was wel anders toen ik zelf examen deed”, herinnert docent C. B. Beeke zich.

Verlichtingsdenkers contra voorstanders van het christelijk onderwijs. De tegenstelling die de Nederlandse samenleving in de 19e eeuw diepgaand verdeelde, lijkt zelfs het vwo- en havo-examen geschiedenis niet ongemoeid te laten.

„Slechte kunstenaars kopiëren, goede stelen”, zei Picasso ooit. Vrij vertaald: stelen is niet verkeerd, als je het maar goed doet. Die omstreden stelling kwamen vmbo’ers vrijdag tegen in het examen tekenen en handvaardigheid.

„Zal het voor Spyker Cars nv door de emissie van aandelen moeilijker of makkelijker worden om voor de uitbreiding in Zeewolde en Coventry vreemd vermogen aan te trekken?” Een van de 33 vragen waarmee de havo-leerlingen donderdag de examenweken begonnen.

Een grote kartonnen doos met daarop het woord mobieltjes staat op de tafel. Een telefoontje op zak is voor een examenkandidaat uit den boze. Daar heeft een surveillant op toe te zien. „Er zijn 27 regels waar we ons aan moeten houden”, zegt aardrijkskundedocent Zweistra. Klik hier voor het dossier Examens 2006.

De uitslagen van de herexamens zijn bekend. Veel herkansers haalden woensdag opgelucht adem. Anderen weten nu zeker dat ze een jaartje over moeten doen. Feliciteer de gelukkigen met een groet op Yord.