Ook in tijden van pandemie slaagt Noord-Korea er goed in sancties van de Verenigde Naties te omzeilen. Het land importeerde nu al meer olie dan is toegestaan voor 2020, verkocht steenkool aan China en kunstwerken aan Zuid-Koreaanse kopers.
Dat staat in het nieuwste halfjaarlijkse onderzoeksrapport van het door de Verenigde Naties aangestelde Expertpanel.
Het panel deed onderzoek in de periode van 8 februari tot en met 3 augustus, een tijdvak waarin de Noord-Koreaanse grenzen wegens het coronavirus nog geslotener waren dan normaal. De illegale export van steenkool lag twee maanden stil, maar eind maart werden alweer Noord-Koreaanse schepen gespot bij het Chinese Ningbo-Zhoushan, even ten zuiden van Shanghai. Daar werd de handelswaar op zee overgeheveld naar andere schepen, zodat Noord-Koreaanse vaartuigen zich niet in een Chinese haven hoeven aan te melden.
Deze methode wordt ook gebruikt in olie- en petroleumleveranties aan Noord-Korea. Een extra voorzorgsmaatregel die de vaartuigen vaak gebruiken is het uitzetten van de transponder, waardoor radartechnologie ze nog moeilijker kan oppikken.
Ook varen Noord-Koreaanse schepen vaak onder vlaggen van andere landen. Met deze methodes heeft Pyongyang in de eerste vijf maanden van 2020 al ruimschoots meer olie geïmporteerd dan de half miljoen vaten die door VN-sancties als maximum zijn ingesteld.
Uranium
Uit satellietbeelden bleek verder dat Noord-Korea doorgaat met het ontwikkelen van zijn (kern)wapenprogramma. Zo wordt nog altijd uranium verrijkt en werkt het land aan de bouw van een nieuwe kernreactor. Ook werden in maart meerdere nieuwe typen raketten getest en denken experts dat Noord-Korea werkt aan een projectiel dat van een onderzeeër gelanceerd kan worden.
Ook in Europa blijven de Noord-Koreanen actief. Tsjechië liet weten dat een Noord-Koreaanse ambassademedewerker probeerde uit te zoeken in welke EU-lidstaten reserveonderdelen voor gevechtsvliegtuigen, raketten en andere militaire apparatuur konden worden gekocht. De autoriteiten ontdekten de activiteiten voor de man de onderdelen daadwerkelijk kon aanschaffen. In het centrum van Berlijn huurde het City Hostel jarenlang een pand van de Noord-Koreaanse ambassade, maar in mei kwam hier eindelijk een einde aan.
In Zuid-Korea werd op de luchthaven van Incheon een kunstwerk in beslag genomen dat een groep Zuid-Koreanen had gekocht van een Noord-Koreaanse kunststudio. De kopers kregen een boete. Noord-Koreaanse kunstenaars werken momenteel waarschijnlijk aan twee bronzen standbeelden voor afnemers in Benin en Guinee. De afgelopen decennia verkocht Noord-Korea tientallen standbeelden aan Afrikaanse landen.
Phishing
Het rapport maakt ook melding van de inzet van malware en phishing door Noord-Korea om slachtoffers digitaal geld te ontvreemden. Ook is het land actief in zowel de diefstal als het ‘mijnen’ van cryptovaluta – een moderne manier om geld het land in te sluizen buiten het toeziend oog van internationaal waarnemers. Het Expertpanel zegt dat nog onduidelijk is hoe Pyongyang de cryptovaluta weet in te wisselen voor ‘echt’ geld.
In 2017 afgekondigde VN-sancties bepaalden dat in december 2019 alle Noord-Koreaanse (dwang)arbeiders moeten zijn teruggekeerd naar hun thuisland. Uit het onderzoek blijkt dat Noord-Koreanen nog steeds werkzaam zijn in onder meer Rusland en China. Laatstgenoemde land verstrekte zelfs in januari 2020 nog nieuwe werkvisa aan Noord-Koreanen.