„Er valt een last van me af”

Ria van der Steen uit Voorschoten, verloor bij de MH17-ramp haar vader (71) en stiefmoeder (78), die met kleinkinderen op vakantie waren: „Ik ben opgelucht over het vonnis. Eigenlijk ben ik sprakeloos. Afgelopen dagen leefde ik sterk toe naar de uitspraak. Ik was deze week een stuiterbal.

Dat drie mannen tot levenslang zijn veroordeeld, zie ik als een kroon op het werk van het openbaar ministerie. De mensen van het OM zijn voor mij helden. Ik heb altijd het vertrouwen gehad dat het OM een sterke zaak had.

Dat Oleg Poelatev is vrijgesproken voor het neerhalen van vlucht MH17 doet er voor mij niet toe. Die man wist kennelijk niet dat zijn handlangers van plan waren een Buk-raket af te schieten. Dan vind ik het terecht dat zo’n man wordt vrijgesproken.

Het is volkomen terecht dat de rechtbank erop wijst dat de drie veroordeelde mannen na de vliegramp in 2014 probeerden te verhullen wat er was gebeurd en dat de rechters deze houding van de daders respectloos en onnodig grievend noemen. De Russen en hun medestanders probeerden afgelopen jaren voortdurend zaken te manipuleren, bijvoorbeeld als het gaat om beelden en geluidsfragmenten die iets zeggen over de toedracht. Niet voor niks heb ik in het verleden in mijn slachtofferverklaring tijdens de rechtszaak gezegd: „Wij weten dat ze (de Russen, JV) liegen en zij weten dat wij weten dat ze liegen.”

Ik vond het heel bijzonder dat de rechtbank donderdag ook de rol van Rusland noemde. Daarmee trekt de rechtbank de zaak breder. Wat mij betreft is de betrokkenheid van het Russische regime bij de MH17-ramp heel duidelijk aangetoond.

Met de veroordeling van drie betrokkenen tot levenslang valt er zeker een last van mij af. Toch kan ik niet spreken van een echte afsluiting. Ik zal de ramp altijd met me mee blijven dragen. Wel probeer ik me daar in de toekomst meer voor af te sluiten. Zo’n ramp doet nogal wat met je lijf en leden. Vorig jaar kreeg ik een zwaar hartinfarct. De cardioloog legde een verband met de rouw en het verdriet om mijn familie. Ik had te veel stress.”

„Het gemis wordt alleen maar erger”

Silene Fredriksz uit Rotterdam, verloor bij de MH17-ramp haar zoon Bryce (23) en diens vriendin Daisy (20): „Het recht heeft gesproken, en dat is een opluchting. Onze hoop dat er levenslang zou worden opgelegd, is gelukkig uitgekomen. Het vonnis beschouw ik als erkenning van ons leed, ook al weet ik dat de veroordeelden nu niet vast zitten.

Dat verdachte Oleg Poelatev is vrijgesproken, vind ik teleurstellend. Maar ik kan er mee leven. Die man was ook niet getapt (afgeluisterd, JV). Het bewijs tegen hem was magerder dan het bewijs tegen de drie mannen die wel zijn veroordeeld.

Ik vind het erg belangrijk dat de rechter heeft bevestigd dat de Buk-raket uit Rusland is gekomen. De rol van het Kremlin in de MH17-ramp is naar boven gekomen. Rusland is hoofdverantwoordelijke. Dat de rechters dat krachtige signaal donderdag afgaven, doet mij goed.

Ik zie zeker een link tussen de huidige oorlog in Oekraïne en de MH17-ramp in het oosten van Oekraïne in 2014. Die oorlog sudderde al toen vlucht MH17 werd neergeschoten. Mijn zoon Bryce en zijn vriendin Daisy zijn dus ook slachtoffer van de oorlog.

Ik waardeer de uitspraken van koning Willem-Alexander over het vonnis. Hij zegt donderdag: „Uw verdriet blijft altijd voelbaar. Wij wensen u toe dat deze mijlpaal u enige ruimte geeft om het verlies van uw dierbaren te verwerken.” Het vonnis is voor mij inderdaad een mijlpaal, er is een stuk van de puzzel gelegd. Maar de ramp blijft verweven met mijn leven. Het verdriet is nooit weg, het gemis wordt alleen maar erger.”

„Ik vergeef de daders, al valt me dat steeds moeilijker”

Robbert van Heijningen (65) uit Bolsward, verloor bij de MH17-ramp zijn broer Erik (54), diens vrouw Tina (49) en hun zoon Zeger (17): „Ik ben moe, maar vooral heel erg opgelucht over het vonnis. Als de verdachten waren vrijgesproken, zou dat voor mij een flinke mokerslag zijn geweest.

Het geeft een goed gevoel dat de rechters nu hebben vastgesteld wie verantwoordelijk is voor de moord op de 298 inzittenden van vlucht MH17. Daarbij heeft ook de Russische Federatie een belastende rol gespeeld. Nabestaanden feliciteerden elkaar donderdag, dat is natuurlijk prima. Maar voor mij blijft het een droeve zaak.

Ik ben heel blij dat de rechter donderdag het leed van de nabestaanden voor het voetlicht bracht. Dat was ook te horen in zijn stem.

Wanneer de rechtbank stelt dat de drie daders niet hun verantwoordelijkheid namen, ben ik het daar helemaal mee eens. De neerbuigende houding van de verdachten werkt strafverzwarend. De rechter betoogde dat bij twee van de drie verdachten een tijdelijke straf in plaats van levenslang een optie was geweest. Maar mede door de respectloosheid van de verdachten en het feit dat ze geen verantwoordelijkheid namen voor hun barbaarse daad, sloeg de weegschaal door naar levenslang. Dat de daders waarschijnlijk nooit in de cel belanden, maakt mij niet uit.

Ik blijf zeggen: Ik vergeef de daders. Al kost me dat steeds meer moeite. Want de rechtbank heeft drie mannen nu wel als moordenaars veroordeeld. Ik deel de opvatting van de rechtbank dat de daders niet de bedoeling zullen hebben gehad een burgervliegtuig vol toeristen neer te schieten. De daders opereerden in een militaire structuur. Wel hebben ze willens en wetens het risico genomen dat er een burgervliegtuig zou worden geraakt.”