Dat blijkt uit vragenlijstonderzoek onder 467 reformatorische vrouwen, uitgevoerd door GGD Gelderland-Zuid in samenwerking met het Radboudumc. Opvallend, vindt Anne de Munter, die het onderzoek begin deze week publiceerde in vakblad Vaccine. „Deze vrouwen weten al wat ze zullen kiezen, maar willen er toch nog bewust over nadenken.”

Verloskundigen en jeugdgezondheidsartsen- en verpleegkundigen kunnen hier volgens de promovenda bij het Radboudumc uit leren dat ze álle zwangere vrouwen informatie over het vaccin moeten bieden, dus ook degenen van wie ze weten dat ze kritisch staan tegenover vaccinatie.

De informatiebehoefte is wel aanzienlijk lager onder vaccinweigeraars dan onder twijfelaars en voorstanders: van de eerste groep wil slechts een op de drie graag informatie over het vaccin ontvangen, tegenover 85 procent van de twijfelaars en 90 procent van de voorstanders.

Kwetsbaar

Aanleiding voor het onderzoek is de opname van kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen in het Rijksvaccinatieprogramma eind 2019. Vrouwen kunnen de prik vanaf de 22e week van de zwangerschap tot aan de bevalling krijgen. Vaccinatie tijdens de zwangerschap zorgt ervoor dat de baby de eerste maanden na de geboorte beschermd is tegen kinkhoest, in de meest kwetsbare fase.

De onderzoekers kozen ervoor zich te richten op reformatorische vrouwen, omdat onder hen relatief veel twijfel over vaccinatie bestaat.

Vrouwen –vooral de twijfelaars– blijken veel behoefte te hebben om over de vaccinatie te praten met mensen uit hun sociale netwerk, zoals familie en vrienden. „Vrouwen horen graag informatie en ideeën van anderen, als inbreng voor hun eigen keuzeproces”, zegt De Munter. „Ze voeren minder snel een gesprek met de predikant of kennissen uit hun kerkelijke gemeente, omdat die verder weg staan.” Toch willen vrouwen uiteindelijk zelf een besluit nemen, en daar denken ze goed over na. „Ze voelen zich verantwoordelijk om zelf een goede keus te maken.”

Tegengeluid

Slechts 12 procent van de vrouwen die meededen aan het onderzoek, gaf aan het vaccin zeker te willen. Een op de drie zegt zich zeker niet te laten inenten, en ruim de helft (56 procent) twijfelt. De Munter vindt het opvallend dat zoveel vrouwen twijfelen. „Waarschijnlijk weten ze het nog niet goed omdat het een vrij nieuw vaccin is, wat tijdens het onderzoek nog niet was opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Over kindervaccinaties hebben de meeste vrouwen al wel nagedacht.”

Landelijk laat 70 procent van de zwangere vrouwen zich vaccineren tegen kinkhoest. De Munter verwacht dat de vaccinatiebereidheid onder reformatorische vrouwen een stuk lager ligt.

De onderzoekers wilden ook graag weten welke websites vrouwen bezoeken voor informatie over het kinkhoestvaccin. Meest populair is de website van het RIVM, zo bleek. Ruim 80 procent van de vrouwen die openstaan voor vaccinatie zou deze website bezoeken. De website van de Nederlandse Patiënten Vereniging is met 30 tot 45 procent minder populair. Vrouwen die het vaccin niet willen, geven meestal de voorkeur aan websites zoals die van de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken of de website van Stichting Vaccinvrij. „Zij hebben behoefte aan een kritisch tegengeluid en willen niet alleen maar het provaccinatieverhaal van de verloskundige horen”, duidt De Munter. Ze weet dat uit eerder onderzoek, waarbij ze met 25 reformatorische vrouwen in gesprek ging.

Deze vrouwen willen ook eerder informatie krijgen uit de hoek van de homeopathie en de natuurgeneeskunde, zo bleek. Zo’n 40 procent van de weigeraars staat daarvoor open, tegenover slechts 2 tot 4 procent van de vrouwen die zich wel wil laten vaccineren tegen kinkhoest.