Donald Trump lijkt zich in september kandidaat te willen stellen voor de presidentsverkiezingen van 2024.
Al maanden hangt de kandidaatstelling van Trump boven de markt. Doet hij het wel, doet hij het niet? Maar mensen uit de inner circle van de partij en verschillende vrienden van Trump laten er geen twijfel over bestaan: The Donald probeert het in 2024 nog een keer om de sleutel van het Witte Huis in handen te krijgen.
Even leek het er op dat de oud-president rond 15 juli zou aankondigen dat hij in de startblokken staat, maar volgens enkele goed ingevoerde media wil hij zijn kandidatuur nu in september wereldkundig maken.
Partijstrategen vinden dat niet verstandig. Zij hebben veel liever dat hij nog een half jaar wacht, of ten minste tot na de verkiezingen van november. Hun zorg is dat Trumps vroegtijdige campagnestart voor de presidentsverkiezingen een negatief effect zal hebben op de uitslag van de midterms.
De achterliggende redenering is: Democraten die nu bepaald niet staan te trappelen om naar de stembus te gaan, zouden dan juist wel in de benen kunnen komen. Zij zijn namelijk teleurgesteld in president Joe Biden en keren zich van hem af. Maar als duidelijk is dat Trump weer in de race komt voor 2024, gaan zij alsnog stemmen uit afkeer van de oud-president.
Donaties
Tweede argument is dat Republikeinse kandidaten voor het Congres tijdens de campagne voor de verkiezingen in november vaak uitgedaagd zullen worden zich uit te spreken over Trump. Dat zou er weleens toe kunnen leiden dat aarzelende kiezers zich van hen afkeren.
In de achterliggende maanden heeft Trump in diverse staten op bijeenkomsten voor de Congresverkiezingen zijn steun betuigd aan hem welgezinde Republikeinse kandidaten. Als Trump nu al vroeg in het najaar zijn eigen campagne begint, zou het mogelijke gevolg zijn dat deze Republikeinse kandidaten onvoldoende stemmen krijgen. En een slecht resultaat van de verkiezingen in november zou Trump wel eens aangerekend kunnen worden.
Met een vroege kandidaatstelling snijdt Trump zichzelf in de vingers, waarschuwen verschillende partijgenoten dus. Onder hen zijn voormalige woordvoerder Kellyanne Conway en de voorzitter van het Republikeins Nationaal Comité, Ronna McDaniël. Laatstgenoemde heeft bovendien gezegd dat de partij stopt met het betalen van Trumps rekeningen van juristen als hij zich voor november kandidaat stelt.
Behalve bezwaren vanuit de partij is er een tweede punt: een officiële kandidaatstelling kan het voor Trump lastiger maken om donaties te incasseren. Nu ontvangt hij gelden van vrienden. Geen instantie die daar iets van kan zeggen. Hij heeft nu ook vrij toegang tot de gelden van zijn Save America PAC: een fonds dat hij na de verkiezingen van november 2020 oprichtte.
De kas daarvan is goed gevuld. Volgens de meest recente opgave bezit het fonds 31,5 miljoen dollar. Tot nu toe is geld uit dat fonds bijvoorbeeld gebruikt om rechtszaken over verkiezingsuitslagen te voeren en om tijdelijk extra personeel bij grote tournees van Trump te betalen. Zodra hij zich kandidaat stelt, is hij gebonden aan strengere regels voor het ontvangen van donaties.
De vraag is of de oud-president luistert. In privégesprekken zou hij het al maanden lang hebben over een vroege aankondiging van zijn kandidatuur. De dramatische gebeurtenissen vorige zomer rond de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan waren voor hem de aanleiding om voor het eerst serieus een comeback te overwegen. Vertrouwelingen van hem zeggen in de Amerikaanse media dat de kans zo’n 70 procent is dat hij in september aan zijn campagne begint.
Strafrechtelijk vervolgd
Een belangrijke overweging voor Trump daarbij is dat de verhoren door de Congrescommissie die de Capitoolrellen onderzoekt, hem in ieder geval geen voordeel opleveren. Zeker, zijn trouwe achterban is er nog steeds vast van overtuigd dat het onderzoek naar de Capitoolrellen een „vuil, zeer subjectief onderzoek” is van mensen die uitsluitend uit zijn op de ondergang van Trump. Getuigenverklaringen die voor Trump belastend zijn, stoelen volgens zijn fans alleen maar op fakeverhalen. Bij deze groep kan Trump geen kwaad doen.
Maar, er is een grote groep kiezers die elke keer twijfelt: moet ik op een Republikein of op een Democraat stemmen? Deze pendelaars zijn meestal teleurgesteld in Biden. Maar hetgeen ze de laatste maanden via de verhoren door de Capitoolcommissie over Trump te weten komen, geeft hen ook geen goed gevoel. „In het denken van deze voor Trump belangrijke groep ontstaat door de verhoren het beeld van een politiek leider die wetten en regels opzij schuift als hem dat beter uitkomt”, zegt prof. Pat Flavin van Baylor University in Waco (Texas).
De politicoloog wil zelf geen oordeel uitspreken over het doen en laten van Trump. „Of hij echt schuldig is aan de Capitoolrellen, moeten juristen maar uitmaken. Ik constateer alleen dat bij een groeiende groep burgers, ook wel bij mensen op hem gestemd hebben, hij al veroordeeld is voordat hij in staat van beschuldiging is gesteld.”
Die stelling van Flavin wordt ondersteund door een recente opiniepeiling. Daaruit blijkt dat 58 procent van de Amerikanen vindt dat de oud-president strafrechtelijk vervolgd moet worden.
De redenering van Trump is volgens Flavin dat de bevindingen van de onderzoekscommissie een meer politieke lading krijgen als hij kandidaat is voor de presidentsverkiezingen. „Dan kan Trump de beschuldigingen afdoen als vuile verkiezingsretoriek die bedoeld is om zijn kandidatuur te beschadigen. De onderzoekscommissie onderstreept nu keer op keer dat het gaat om het behoud van de democratie. Dat zal tijdens een campagne door het politieke verweer van Trump naar de achtergrond verdwijnen.”
Reizen
Amerikaanse media melden op basis van gesprekken met medewerkers van de oud-president dat Trump inmiddels begonnen is aan de voorbereiding van de campagnestart. Met adviseurs zoekt hij naar leden voor het campagneteam. Een online-platform om campagne te gaan voeren zou volgens hen klaar zijn en gesprekken met donoren zijn gaande.
Daarnaast reist de oud-president veelvuldig door Amerika om toespraken te houden. Zo hield hij vorige week in Las Vegas een toespraak waarin hij zijn oude idee dat drugsdealers de doodstraf moeten krijgen weer uitstalde. Kort daarvoor bezocht hij Anchorage in Alaska. „Al die bezoeken zorgen er voor dat hij de aandacht vasthoudt,” zegt Flavin. „En dat is voor een ambitieus politicus van levensbelang.”
De Republikeinse senator Lindsey Graham, die onlangs met Trump ging golfen, zei vorige week: „Als Trump zich kandidaat wil stellen, moet hij niet wachten. Hoe eerder hij het doet, hoe beter.” De vooraanstaande Republikein zei wel dat het dan belangrijk is dat Trump dan niet zijn grieven over de verkiezingsuitslag van 2020 moet blijven herhalen. „Voor de kiezers zijn de verhalen over een gestolen verkiezingsuitslag niet meer interessant. Dat zien ze als gezeur van een oude, verongelijkte man. De kiezer wil iets nieuws horen. Trump moet zich daarom gaan richten op de toekomst. Duidelijk maken dat hij betere plannen heeft dan Biden.”
