Wat je ook van het beleid van president Donald Trump vindt, één ding staat vast: zijn start als 47e president van de VS is stormachtig en gaat gepaard met veel gedruis. Afgaande op het aantal maatregelen dat hij heeft genomen, kan zonder meer worden gesteld dat hij heeft geleverd. Geen enkele president tekende al op zijn eerste werkdag 26 decreten en draaide 78 besluiten van zijn directe voorganger terug. „De vuilnisbak puilt uit van versnipperde decreten die Joe Biden had afgekondigd”, schreef politieke nieuwssite Politico.

En Trump houdt er de vaart in. Zo heeft hij inmiddels 129 presidentiële decreten uitgevaardigd. Of ze zullen leiden tot blijvende verandering van beleid, is de vraag. Decreten hebben vaak een kort leven, meestal maximaal vier jaar. Dan verscheurt de volgende president ze weer. Desondanks, niemand kan ontkennen dat The Donald duidelijk kiest voor een andere koers dan zijn voorganger Biden.

Tegengestelde reacties

Het beleid van Trump roept zowel in binnen- als in buitenland verschillende, soms zeer tegengestelde reacties op. Democraten in de VS gruwen ervan. Links georiënteerde kiezers zijn de laatste weken in de benen gekomen. Zij houden hier en daar protestmarsen. Al moet de betekenis daarvan niet overdreven worden. Feitelijk zitten de Democraten nog steeds verdoofd hun wonden te likken van de enorme verkiezingsnederlaag van vorig najaar.

Conservatieven zijn daarentegen blij dat er eindelijk een andere wind door politiek Amerika waait. Zij juichen het toe dat Trump met hulp van techmiljardair Elon Musk het „moeras van Washington” –bedoeld is het federale ambtenarenapparaat– voor een belangrijk deel heeft drooggelegd door duizenden overheidsmedewerkers de laan uit te sturen.

Evenzo zijn ze tevreden dat Trump alleen het biologisch geslacht van mensen wil erkennen en maatregelen neemt om de emancipatie van transgenders tegen te gaan. Dat geldt ook voor zijn plan om het jaarlijks subsidiebedrag van 20 miljoen voor abortusaanbieder Planned Parenthood in te trekken. Dat de rechter deze maatregelen weer wil terugdraaien, bevestigt Trumps achterban in de overtuiging dat het hard nodig is dat hij krachtig optreedt – ook tegen de rechters.

Ook het verzet van de president tegen pro-Palestijnse demonstraties en tegen acties van milieuactivisten hebben de volle instemming van behoudende Amerikanen. „Eindelijk een president die staat voor conservatief-christelijke waarden”, zegt de overgrote meerderheid van de conservatieven. In dat licht zijn ze er ook niet rouwig om dat Trump het federale ministerie van Onderwijs laat ontmantelen. Conservatieven zien dat instituut als een broeinest van links-liberaal gedachtegoed over transgenderisme, racisme en diversiteit.

Volstrekt onrechtmatig

Trump is de verkiezingen ingegaan met het plan om de ongebreidelde immigratie in te dammen en „miljoenen illegalen” het land uit te zetten. Die astronomische getallen heeft hij nog lang niet gehaald, maar zijn beleid heeft wel duidelijk effect. Maar volgens Stephanie Morales, kapitein van het Leger des Heils in Hazleton, dat veel doet aan opvang van illegalen, heeft het beleid van Trump wel effect op de stemming van immigranten. „Niet alleen illegalen, maar ook mensen met een verblijfsvergunning vragen zich af hoelang ze nog kunnen blijven. Inmiddels zijn er groepen immigranten die vrijwillig terugkeren naar het land van herkomst.”

Bij de „strijd tegen criminele immigranten” gebruiken de autoriteiten in opdracht van Trump alle denkbare middelen en tactieken. Het gevolg is dat daardoor inmiddels groepen latino’s zijn opgepakt en met het vliegtuig naar El Salvador gebracht, waar ze zijn opgesloten in een beruchte terroristengevangenis. Trump betaalt de Salvadoraanse overheid de verblijfskosten voor deze mensen. In de groep zit ook een man die legaal burger van de VS is, en die volgens velen „per abuis” is opgepakt en naar El Salvador gebracht. De regering zegt echter deze man niet terug te halen, ook al is hem onrecht aangedaan. Zijn deportatie is volgens een federale rechter volstrekt onrechtmatig, wat zelfs het hooggerechtshof unaniem heeft bevestigd.

Geïrriteerd

President Trump geeft echter geen krimp. Hij negeert het vonnis. Juist dat baart velen in de VS zorgen, ook een aantal Republikeinen. Juristen in de VS zeggen dat er een machtsstrijd gaande is tussen het Witte Huis en de rechterlijke macht. Hoewel Trump benadrukt dat hij de beslissingen van de rechterlijke macht wil gehoorzamen, laat hij steeds vaker en duidelijker blijken geïrriteerd te zijn over rechterlijke uitspraken die de uitvoering van zijn beleid in de weg zitten. Mede daardoor ziet hij de rechterlijke macht als onderdeel van de gevestigde liberale orde. Zo oordeelt hij zelfs over het hooggerechtshof, dat in meerderheid bestaat uit conservatieve rechters. Rechtsgeleerden in de VS zeggen: „Als Trump zich inderdaad niets gelegen laat liggen aan vonnissen, dan hebben we een constitutionele crisis.”