Na een halve schooldag is ze uitgeput, over toetsen doet ze drie keer zo lang als voorheen, en haar hartslag is flink ontregeld. De 14-jarige Annelies Jansen uit Leersum lijdt aan Long Covid.
Annelies loopt in het voorjaar van 2021 corona op. Van de besmetting merkt ze nauwelijks iets. Des te heviger is de nasleep. Knallende hoofdpijn heeft ze. Maandenlang. Soms is het zo erg dat ze moet overgeven. Dagelijks slikt ze vijf of zes paracetamollen per dag – ongezond veel voor een meisje van 14.
Zo goed en zo kwaad als het gaat probeert ze haar leven weer op te pakken. De rit van 20 kilometer naar haar school, het Van Lodenstein College in Amersfoort, kon ze voorheen met gemak per fiets overbruggen. Nu moet haar moeder, Ada Jansen-Versluis, haar brengen. Aanvankelijk kan ze nog wel terug naar huis fietsen, maar dat gaat daarna ook niet meer.
Op 18 juni 2021 wordt Leersum hard getroffen door een zware storm. Bomen breken als luciferhoutjes. Annelies ziet vanachter het raam van hun huis aan de Meester Bosweg een boom recht op zich afkomen. De boom raakt het huis niet, maar ze houdt er wel een trauma aan over. „Ze beefde als een rietje”, zegt Ada, moeder van vier kinderen. De traumatische ervaring zorgt voor een dreun op haar toch al zwakke gestel.
Hyperventileren
Annelies kan zich slecht concentreren, heeft geregeld een torenhoge hartslag en is erg moe. Als ze op zondagochtend naar de kerk loopt –een stukje van 300 meter– is ze uitgeput. Voor de avonddienst in de oudgereformeerde gemeente heeft ze dan geen energie meer.
Ook komt er een angststoornis aan het licht. Als Annelies naar school gaat of iets moeilijks moet doen, begint ze te bibberen en te hyperventileren. Voor dat laatste gaat ze in therapie bij jeugdzorgpraktijk echtKinderachtig in Leersum.
Haar moeder vermoedt dat de angststoornis het gevolg is van een combinatie van de wisselende coronamaatregelen –periodes van maandenlang afstandsonderwijs en daarna weer fysiek les– en de corona-infectie, die haar mentale weerbaarheid heeft geknakt. „Als je gezond bent, kun je die wisselingen wel handelen, maar als je ziek bent is het algauw te veel.” Ze raadpleegt een huisarts, die zegt meer gevallen te kennen van mensen die na een corona-infectie een angststoornis ontwikkelen.
Op 7 februari 2022, bijna een jaar na de eerste besmetting, loopt de scholiere opnieuw corona op. Ze is daar flink ziek van. Wonderwel is ze de chronische hoofdpijn sindsdien kwijt. Wel is ze volledig uitgeput. Als ze heeft gedoucht, moet ze twee uur herstellen op bed.
Naar school gaan lukt nu helemaal niet meer. Zes weken zit ze thuis. Pijnlijk is dat weinig klasgenoten er in die periode aan denken Annelies te vragen hoe het met haar gaat. Ada: „Ik weet niet wat er met veel mensen is gebeurd, maar sinds corona lijkt iedereen zó op zichzelf gericht. Het is blijkbaar heel lastig om oog voor elkaar te hebben. Overigens hoeft ons dat niet te verbazen. In 2 Timotheüs 3 is al voorzegt dat mensen in de laatste dagen liefhebbers van zichzelf zullen zijn.”
Sportvoeding
In maart krijgt Annelies er ook nog eens griep overheen. Ze is vreselijk ziek en ligt tien dagen op bed. Voor een keelontsteking krijgt ze antibiotica. Daarna krabbelt ze voorzichtig op. Ze is heel mager. Omdat haar smaak is veranderd, eet ze veel te weinig. Dankzij sportvoeding krijgt ze weer wat vet op de botten.
Hele dagen naar school gaan lukt haar niet. Als ze dat wel doet, moet ze het de volgende dag bezuren. ’s Ochtends weegt ze af of ze genoeg energie heeft om naar school te gaan. ’s Middags belt Annelies haar moeder als ze opgehaald wil worden. Dat varieert per dag, want de ene dag heeft ze meer energie dan de andere. Op een goede dag volgt ze vijf van de zeven lesuren. Op een slechte dag kan ze helemaal niet naar school.
Moeder en dochter arriveren bewust iets te laat op school, zodat de gangen rustig zijn. Annelies kan namelijk weinig prikkels verdragen – ook een gevolg van Long Covid. Als Annelies binnen is, blijft moeder een kwartier op school wachten. De reden is het hyperventileren. „Een paar keer ging het echt fout en moest ik haar naar huis brengen.”
Een zware schooltas dragen is voor Annelies te veel gevraagd. Doet ze dat wel, dan heeft ze de volgende dag spierpijn.
Omdat ze zich slecht kan concentreren, gaat het studeren haar veel minder goed dan voorheen af. Op een toets voor godsdienst, die ze eerder fluitend deed, moet ze nu uren blokken.
Angstig vogeltje
Moeder Ada voelt zich „handelingsverlegen.” „Moet ik tegen mijn dochter, als ze geen fut heeft om naar school te gaan, zeggen: „Je moet toch maar gaan?” Dan weet ik dat ik haar als een zielig hoopje mens terugkrijg. Voor docenten is het ook lastig. Zij hebben een lief, betrokken meisje zien veranderen in een angstig vogeltje dat nog maar weinig kan.”
Een dagelijks terugkerende vraag is hoe laat ze Annelies naar school brengt en weer ophaalt. Een ander dilemma vormen de toetsen. Annelies loopt op dit moment zo’n vijftien toetsen achter. „We moeten steeds afwegen wat ze wel en wat ze niet kan doen.” Inmiddels is dit door echtKinderachtig samen met het Van Lodenstein College opgepakt.
Ada is blij met de flexibiliteit van de school. Ze kan docenten gewoon mailen als Annelies niet naar school komt. Leraren sturen toetsen per mail naar Annelies op, zodat zij die op haar eigen tempo –en soms met het boek ernaast– kan maken.
Over andere scholen hoort ze de „meest vreselijke” verhalen. „Ik heb ouders gesproken die werden gebeld door een leerplichtambtenaar, omdat hun kind met Long Covid zolang afwezig was geweest. Gelukkig heeft het Van Lodenstein College dat nooit gedaan.”
Sportgroepje
Grote vraag is wat de havo 3-leerlinge aan het einde van dit schooljaar te wachten staat: naar havo 4 met begeleiding, het jaar overdoen, of een niveau lager gaan? Voor die laatste optie zou ze naar het Van Lodenstein in Hoevelaken of Kesteren moeten, waar ze gemengde of theoretische leerweg (gl/tl) op de bovenbouw aanbieden. „Maar dat willen we niet.”
Annelies is lang niet de enige op school met Long Covid, verwacht Ada. Ze is ervan overtuigd dat deze kinderen veel baat zouden hebben bij lotgenotencontact en het kunnen delen van ervaringen. Om die reden heeft ze de school gevraagd of ze een sportgroepje willen beginnen. „Stel dat deze kinderen elke week twee uur samen sporten; dat zou hen enorm helpen.”
Ook zou ze het wenselijk vinden als docenten regelen dat deze leerlingen de lessen desgewenst digitaal kunnen bijwonen. „Online lessen waren voor Annelies echt een uitkomst. Ik vind het ontzettend jammer dat die er niet meer zijn.”
Een andere aanbeveling van de Leersumse moeder: richt als school een team op van begeleiders die met deze kinderen praten. „En stel een protocol voor Long Covid op, samen met andere reformatorische scholen. Want corona is nog lang niet weg.”
Met Annelies gaat het intussen langzaamaan beter. „Ze klimt nu uit het dal. Maar een berg beklimmen gaat met ups en downs. Het zal nog lang duren voordat ze op de Mont Blanc is.”