Jarenlang waren beide landen neutraal. Vooral de onpartijdigheid van Finland stelde Moskou gerust. Het land heeft een grens van 1300 kilometer ​met Rusland. Wanneer het buurland straks lid is van de NAVO hebben de Russen hun grootste militaire tegenstander direct aan de deur staan. Dat is voor Poetin een onverteerbare gedachte.

Dreigementen van de Russische leider dat hij een toetreding van beide Scandinavische landen niet over zijn kant kan laten gaan, hebben Stockholm en Helsinki niet ervan weerhouden om in Brussel een toetredingsverzoek te doen. De ironie is dat juist de agressieve woorden en daden van Poetin ertoe hebben geleid dat ze aangebeld hebben bij de NAVO.

De Zweedse premier Andersson zei naar aanleiding van het beëindigen van tweehonderd jaar neutraliteit: „We staan nu voor een fundamenteel gewijzigde veiligheidssituatie in Europa.” Poetin is daar de aanstichter van. Met de inval van zijn land in Oekraïne heeft hij een wissel omgezet. Wat na de Wende van 1989 niemand meer voor mogelijk leek te houden, deed hij: een oorlog beginnen in Europa.

De toetreding van beide landen tot de NAVO zal naar verwachting zeer snel worden gerealiseerd. Vrijwel alle landen willen Finland en Zweden welkom heten. Alleen Turkije ligt nog enigszins dwars. Maar Ankara heeft inmiddels laten weten de deur niet helemaal dicht te gooien. Verwacht wordt dat de bezwaren van de Turken tot een aanvaardbare oplossing komen.

Spannende vraag is wat Moskou zal gaan doen. Poetin belooft een harde reactie. Maar defensiespecialisten verwachten niet dat hij militair zal ingrijpen. Zijn leger is moe en ernstig verzwakt door de oorlog in Oekraïne. Ook het gebruik van tactische kernwapens door Rusland zien zij niet als een reële optie. Als die worden ingezet, dan weet Moskou dat er een hard antwoord van de VS kan komen. Amerika en Engeland hebben namelijk inmiddels toegezegd voor de veiligheid van beide landen in te staan.

De strafmaatregelen die Moskou naar verwachting zal nemen, liggen vooral op het gebied van het verstoren van de digitale infrastructuur en het stoppen met de export van energie. Zo’n reactie kan beide landen overigens nog wel hard treffen. Maar van een militaire escalatie is dan geen sprake.

Daarmee is duidelijk dat de hele operatie die Poetin in Oekraïne is begonnen hem uiteindelijk op meer dan één gebied alleen maar verlies heeft opgeleverd. Behalve dat de strijd in Oekraïne voor hem teleurstellend is, heeft hij ervoor gezorgd dat het NAVO-bondgenootschap hechter is dan in de laatste decennia en straks ook omvangrijker.