Genietend van het zonnetje leunen Oksana Tymoshenko (46) en haar dochter Daria (26) tegen een fruitkist. Voor het interview is even een uurtje pauze ingelast. Vanmorgen om 6.30 uur begon hun werkdag bij een groot sorteer- en verpakkingsbedrijf in de Betuwe, vanmiddag om 15.00 uur zit het werk er op. Oksana en Daria sorteren en verpakken zacht fruit zoals aardbeien.

Heel ander werk dan ze gewend zijn, vertaalt Kseniia Myrovska (30) voor hen. Oksana heeft een winkeltje in kinderkleding in een grote overdekte markt in de Oost-Oekraïense stad Dnipro. Het is met 1,2 miljoen inwoners de derde stad van Oekraïne, na Kiev en Charkiv. Dochter Daria is lerares op een middelbare school in de stad. Ze geeft les in de Oekraïense taal en de geschiedenis van het land.

Maar nu niet. Dnipro is een frontstad. De vriend van Daria vecht in de regio tegen de Russen. De ene dag lukt het om even contact te hebben, de andere dag is dat onmogelijk. Tot op heden zijn er nog geen geliefden van Daria en haar moeder gedood in de oorlog.

De twee –lid van de oosters-orthodoxe kerk– bidden dat het zo blijven mag. Het is spannend. „Er is geen plek veilig. Ieder moment kunnen er raketten inslaan of bommen vallen. Je weet niet waar”, zegt Daria.

Met een groep van zeventien mensen is het tweetal een maand geleden gevlucht naar Polen. De moeder en zus van Oksana gingen mee; evenals vrienden en kennissen uit de regio Dnipro.

De hele groep wist bij elkaar te blijven en is met hulp van leden van de hervormde gemeente Valburg-Homoet ondergebracht in Buurmalsen. Achter de bouwmaterialenhandel van Steven Middelkoop bivakkeren ze in chalets aan de Linge.

De Oekraïners willen graag werken, vertelt tolk Kseniia Myrovska. „Dat zijn wij in Oekraïne gewend.” Middelkoop bracht de groep Oekraïners in contact met Michel van Dijke van VDU Uitzendbureau.

Het uitzendbureau heeft honderden medewerkers aan het werk bij tientallen bedrijven in de Betuwe, vooral in de fruitsector. „Als mensen willen werken, is het in deze regio niet zo moeilijk om werk te vinden”, zegt Van Dijke.

Fietsen

Het gevolg is dat meerdere Oekraïners nu via VDU aan het werk zijn. Voor moeder en dochter Tymoshenko is het een kwartiertje fietsen. „Natuurlijk zouden we liever een baan hebben die lijkt op wat wij in Oekraïne doen”, zegt Oksana. „Maar wij kennen de Nederlandse taal nog niet en dan vallen heel veel banen af. We zijn blij dat we nu in ieder geval de handen uit de mouwen kunnen steken.” Haar dochter valt haar bij: „In Oekraïne waren we iedere dag hard aan het werk. Dan is het heel moeilijk om in Nederland niks te doen.”

De taal blijft een barrière, geven Oksana en Daria aan. „Het werk wat wij doen is vrij eenvoudig. Collega’s doen het voor en wij hoeven het alleen maar na te doen.” Op het sorteer- en verpakkingsbedrijf zijn meer Oost-Europeanen aan het werk. „Soms hebben we contact met collega’s uit Moldavië, die verstaan wel een beetje Oekraïens. Ook sommige Polen doen dat. Maar verder praten we vooral met elkaar.”

Hobbels

In de media was te lezen dat er nogal wat bureaucratische hobbels genomen moeten worden om als Oekraïner aan het werk te kunnen. Dat is Van Dijke heel erg meegevallen. „Ze hebben geen werkvergunning nodig. Wij moeten alleen een melding maken bij het UWV als we een Oekraïner in dienst nemen.”

De inschrijving bij de gemeente West Betuwe om een burgerservicenummer (bsn) te krijgen, was relatief eenvoudig. Ook het regelen van een bankrekeningnummer voor het salaris was met enkele dagen geregeld, geeft Van Dijke aan.

Van Dijke wil niet zeggen dat er helemaal geen problemen zijn bij het te werk stellen van Oekraïners. „Deze mensen hebben over het algemeen veel meegemaakt. Ze hebben er niet om gevraagd uit hun land te vertrekken.

Je kunt ze niet helemaal gelijkstellen met andere Oost-Europeanen die hier zijn gekomen om geld te verdienen. Het scheelt alles dat deze Oekraïners zelf aangegeven hebben te willen werken. Ze zijn gemotiveerd en dat merk je. Mocht er dan een strubbeling zijn, is iedereen over het algemeen wel bereid om hen verder te helpen.”

Dat wordt gewaardeerd, geven Oksana, Daria en hun tolk Kseniia aan. „We zijn dankbaar dat we hier een veilig thuis hebben gevonden en dat we ook nog kunnen werken. Nederlanders zijn heel aardig.”