Medvedev waarschuwt voor NAVO-lidmaatschap Finland en Zweden
Het is dag 50 van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
In de Oekraïense regio Charkov zijn 503 burgers gedood sinds het begin van de oorlog, meldt de gouverneur. Onder de slachtoffers zouden 24 kinderen zijn.
Gouverneur Oleg Sinegoebov deelde cijfers, die niet onafhankelijk zijn geverifieerd, donderdagavond op Telegram. In de ochtend maakte hij melding van een Russische aanval op de hoofdstad Charkov. Daarbij zouden vier doden en negen gewonden zijn gevallen.
De regio Charkov ligt in het oosten van Oekraïne. De gelijknamige hoofdstad is de tweede stad van Oekraïne. Voor de oorlog woonden daar ongeveer 1,5 miljoen mensen.
De opvang van veertig oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne in Vriezenveen is illegaal. De rechtbank in Zwolle geeft de gemeente Twenterand gelijk dat het optreedt tegen de opvang in negen chalets.
Sinds anderhalve week zitten in negen chalets op een terrein van een bedrijf in Vriezenveen voornamelijk vrouwen uit Oekraïne. De gemeente Twenterand gaf hiervoor geen toestemming en legde dwangsommen op met een totale grootte van 350.000 euro. De gemeente vindt dat het historische ‘slagenlandschap’ in Vriezenveen, waar de kavels uit smalle stroken bestaan, verhindert dat daar een grootschalige opvang op zijn plaats is. De vrijwilligers die de opvang regelden en de gemeente stonden dinsdag tegenover elkaar in een kort geding.
De rechtbank Overijssel oordeelt nu dat de vluchtelingen daar binnen zes dagen weg moeten zijn. De opvang van vluchtelingen uit oorlogsgebieden is van algemeen maatschappelijk belang, maar de rechter vindt toch dat de gemeente „een grote mate van beleidsvrijheid toe komt om te beslissen waar die opvang is toegestaan”, aldus het oordeel van de bestuursrechter donderdag.
Daarna krijgen de initiatiefnemers nog twee dagen de tijd om de chalets van het terrein te verwijderen. „De opvang is illegaal en onveilig, stelt de rechter zoals wij ook al stelden”, zegt een woordvoerder van de gemeente Twenterand donderdagavond. De gemeente gaat snel in overleg met de initiatiefnemers. Ook voor de gemeente staat het belang van de vluchtelingen hierbij voorop, aldus de woordvoerder.
Ook stelt de gemeente dat de groep van veertig vluchtelingen bij elkaar kan blijven. Op de zitting in de rechtbank eerder deze week bleek dat ook een wens van deze groep. De advocaat van de ondernemer op wiens terrein de tijdelijke opvanglocatie nu staat kon nog niet reageren.
Het Oekraïense parlement steunt een resolutie waarin de acties van het Russische leger in het land als genocide worden erkend. Daarin staat ook een verzoek om andere landen en de Verenigde Naties op te roepen dezelfde stap te nemen.
President Volodimir Zelenski had Rusland al eerder van genocide beschuldigd. Deze week zei de Amerikaanse president Joe Biden hetzelfde, iets wat volgens het Kremlin „onaanvaardbaar” was. De Canadese premier Justin Trudeau en de Britse premier Boris Johnson volgden het voorbeeld.
De Franse president Emmanuel Macron, gesteund door de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, weigert op dit moment te spreken van genocide op Oekraïners. Zijn houding werd door Zelenski als „pijnlijk” omschreven. Macron verdedigde zijn standpunt door te zeggen dat het gebruik van de term negatieve gevolgen kan hebben voor pogingen de oorlog te beëindigen.
Gemeenten die een contract hebben met het Russische staatsbedrijf Gazprom, moeten dit in principe voor 10 oktober beëindigen. Dat zegt minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) op vragen uit de Tweede Kamer.
Nieuwe contracten mogen volgens het jongste Europese sanctiepakket niet worden afgesloten. Bestaande contracten moeten dus over iets minder dan een half jaar worden beëindigd of afgewikkeld, geeft Jetten aan. Een woordvoerder legt uit dat dan de overgangsperiode afloopt.
Het kan wel zo zijn dat het kabinet specifiek voor energiecontracten van lagere overheden besluit gebruik te maken van de uitzonderingsgrond die in het sanctiepakket zit. Hierover moet nog een knoop worden doorgehakt. Onder bepaalde voorwaarden zouden gemeenten dan niet verplicht worden hun contract te stop te zetten.
Zo’n 120 gemeenten nemen gas af van het Russische staatsbedrijf. Jetten noemt het „onwenselijk dat we als Europese landen op deze manier bijdragen aan de Russische staatskas”.
ING wordt door Russische en Belarussische klanten beticht van discriminatie en russofobie, meldt BNR Nieuwsradio op basis van een klacht van iemand die klant is bij de bank. Rekeninghouders die Russisch en Belarussisch zijn moeten hun verblijfsvergunning of paspoort uploaden, anders krijgen ze geen toegang meer tot hun bankrekening. De bank zegt de verificatie nodig te hebben om hun klanten vrij te stellen van sancties.
Voor rekeninghouders met een totaalsaldo van meer dan 100.000 euro geldt een strengere regeling, tenzij zij zich verifiëren met een geldige verblijfsvergunning. Bij hen „zorgt ING ervoor dat ze geen extra bedragen meer kunnen ontvangen”, blijkt uit een brief die BNR heeft ingezien, en die naar klanten is verstuurd.
In een reactie laat ING weten aan BNR dat de bank verplicht is zich te houden aan de sancties die zijn opgelegd aan Rusland en Belarus. De bank realiseert zich dat dit gevolgen kan hebben voor de dagelijkse bankzaken van onze klanten die een Russische of Belarussische nationaliteit hebben.
Aan de oorlog in Oekraïne zullen veel burgers en militairen een trauma overhouden. Maar hoeveel mensen precies, is onmogelijk te zeggen.
De oorlog in Oekraïne veroorzaakt een economische klap die in het overgrote deel van de wereld wordt gevoeld. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ziet zich daarom genoodzaakt om in 143 landen, goed voor 86 procent van de wereldeconomie, de voorspellingen voor de economische groei te verlagen. Zowel dit jaar als volgend jaar wordt wereldwijd op een groeivertraging gerekend, heeft IMF-topvrouw Kristalina Georgieva gezegd in een toespraak in Washington.
Volgende week presenteert het IMF weer nieuwe economische ramingen. Het is gebruikelijk dat de baas van het fonds in de week voorafgaand al een tipje van de sluier oplicht. Ze wijst erop dat de oorlog niet alle economieën even hard raakt. De ergste klap valt natuurlijk in Oekraïne zelf, maar ook in Rusland dat door internationale sancties zwaar geïsoleerd is geraakt zal waarschijnlijk sprake zijn van „ernstige krimp”. In andere landen zijn het vooral de verstoringen van leveringsketens en extra schaarste op de grondstoffenmarkten die de meeste pijn veroorzaken. Daardoor zijn de prijzen overal flink gestegen.
„We worden geconfronteerd met een crisis bovenop een crisis: pandemie en oorlog”, waarschuwt Georgieva. Volgens haar is de hoge inflatie daarbij voor het eerst in jaren weer een „duidelijk en aanwezig gevaar” voor veel landen. „Dit is een enorme tegenslag voor het wereldwijde herstel.” De Bulgaarse geeft aan dat de inflatie waarschijnlijk langer hoog blijft dan het fonds eerder voor mogelijk hield.
Over de hele wereld zullen huishoudens de prijsstijgingen in hun portemonnee voelen. In bijvoorbeeld Afrika kan een groter deel van de bevolking te maken krijgen met honger. Dat de voorspellingen niet overal somberder zijn, heeft te maken met de gestegen prijzen van bijvoorbeeld olie, gas en metalen. Landen die deze grondstoffen exporteren kunnen van die prijsstijging profiteren. Toch is het beeld daar ook erg onzeker.
Volgens Georgieva is duidelijk wat er moet gebeuren. Allereerst moet de strijd in Oekraïne worden beëindigd, benadrukt ze. Daarnaast dienen centrale banken de inflatie te beteugelen. Waarschijnlijk betekent dit dat de rentes omhoog moeten, maar dat zegt Georgieva niet met zoveel woorden. De IMF-topvrouw houdt het erop dat centralebankiers „resoluut moeten optreden”. Daarnaast moet de coronapandemie verder bestreden worden, aangezien nieuwe virusvarianten nog steeds op de loer liggen. Tenslotte wijst Georgieva nog op de hoge schuldenniveaus in veel landen. Ook onderstreept ze de noodzaak van een goede klimaataanpak.
Het Russische oppositielid Ljoebov Sobol moet zes maanden de gevangenis in, vanwege een straf die ze in augustus vorig jaar kreeg opgelegd, meldt persbureau RIA. Ze werd toen veroordeeld maar onder strenge voorwaarden vrijgelaten. Direct na die uitspraak vluchtte ze weg uit Rusland en de rechter wil dat ze nu alsnog de gevangenis in gaat.
Sobol werd veroordeeld vanwege deelname aan protesten tegen de arrestatie van Aleksej Navalni en tegen de Russische machthebbers. Dat was op dat moment tegen de geldende coronaregels. Volgens Sobol was de straf politiek gemotiveerd.
Sobol staat bekend als een van de gezichten van de oppositiebeweging van Navalni. Ze dankt haar bekendheid onder meer aan een hongerstaking in 2019 omdat ze niet mocht meedoen aan lokale verkiezingen en ze is een van de gezichten van het YouTubekanaal van Navalni’s beweging.
De grote Russische kruiser Moskou wordt naar een haven gesleept, nadat er op de Zwarte Zee een grote brand op het marineschip is uitgebroken volgens de Russische autoriteiten. De brand is geblust en er is veel schade, maar de belangrijkste raketbewapening van het vaartuig is niet beschadigd volgens de persdienst van de Zwarte Zeevloot.
De brand ontstond in een munitiedepot waardoor er grote explosies waren. De bemanning moest daarom snel van boord worden gehaald. Over de oorzaak van de brand en de explosies meldt de Zwarte Zeevloot niets.
Oekraïne claimt het schip met succes met raketten te hebben bestookt. Het schip is volgens de Oekraïners tot zinken gebracht. Het zou een van de grootste verliezen zijn van de Russische marine sinds de Tweede Wereldoorlog.
Een deel van de vluchtelingen uit Oekraïne schrijft zich mogelijk nog niet in bij een gemeente, omdat ze erover twijfelen of dat wel kan, zo meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Vluchtelingen uit bijvoorbeeld Syrië die met een verblijfsvergunning in Oekraïne woonden, weten niet altijd zeker of ze de juiste papieren hebben.
Het Russische oorlogsschip Moskva op de Zwarte Zee liep afgelopen nacht grote averij op. Oekraïne claimt een aanval en reageert euforisch.
De Russische minister van Financiën, Anton Siloeanov, zal volgende week digitaal aanwezig zijn bij een overleg van de G20. Dat meldde de regering van Indonesië, dat het samenwerkingsverband dit jaar voorzit. Ministers en voorzitters van centrale banken uit G20-landen van het samenwerkingsverband komen op 20 april bijeen in Washington.
Door de Russische inval in Oekraïne is de deelname van Rusland aan G20-bijeenkomsten omstreden. De Amerikaanse president Joe Biden pleitte er vorige maand bijvoorbeeld voor om het land uit de G20 te zetten. De Verenigde Staten hebben ook al aangegeven niet de volledige top van ’s werelds grootste economieën op het Indonesische eiland Bali bij te wonen als Rusland ook aanwezig is. Die G20-bijeenkomst staat dit najaar gepland.
Het Indonesische ministerie van Financiën overweegt nog om ook Oekraïne uit te nodigen voor het overleg van volgende week. Dat zou het land, dat geen deel uitmaakt van de G20, de gelegenheid geven om de gevolgen van de oorlog te bespreken.
De G20 bestaat uit negentien belangrijke industriële landen, waaronder China, Rusland en de VS, en de Europese Unie. Hun economieën zijn samen goed voor zo’n 80 procent van de wereldeconomie.
Het Russische leger zegt dat het donderdag de haven van Marioepol volledig in handen heeft gekregen. De overgebleven Oekraïense militairen in de stad zouden zijn omsingeld, volgens het Russische ministerie van Defensie. Oekraïne heeft dit niet bevestigd.
In Marioepol wordt al weken hevig gevochten. De stad is van strategisch belang voor Rusland, omdat zo een verbinding over land kan worden gemaakt tussen de separatistische gebieden in de regio Donbas en het geannexeerde schiereiland De Krim.
Burgers uit Marioepol kunnen de stad donderdag met eigen vervoer verlaten via een afgesproken evacuatieroute. Duizenden mensen zijn de stad al ontvlucht. De mensen die er nog verblijven hebben amper nog water, eten of elektriciteit.
Een Patriot-eenheid van Defensie is donderdag naar Slowakije vertrokken om de oostflank van het NAVO-gebied te versterken. Met het luchtverdedigingssyteem gaan 150 mannen en vrouwen aan ondersteunend personeel mee. De eenheid blijft zes maanden in Slowakije.
Nederland gaat samen met de Duitsers de luchtverdediging van het land versterken. De Amerikanen kondigden eind vorige week aan ook een Patriot-eenheid naar Slowakije te sturen, nadat de regering in Bratislava haar Russische S-300 luchtverdedigingssysteem aan Oekraïne had gegeven.
De Nederlandse Patriot-eenheid heeft als thuisbasis de Luitenant-Generaal Bestkazerne in Vredepeel. Hiervandaan vertrok de eenheid naar de vliegbasis bij Sliač in het midden van Slowakije. De uitzending gebeurt op verzoek van de NAVO en komt ook onder bevel van deze organisatie te staan.
Met een Patriot-raket kunnen ballistische raketten, helikopters en vliegtuigen uit de lucht worden geschoten. Een Patriot-systeem bestaat uit een radar, een vuurleidingscentrale en meerdere raketlanceersystemen. Nederland heeft de Patriots sinds 1987 en heeft ze eerder ingezet in Israël en Turkije.
De eis van de Russische president Vladimir Poetin om gasbetalingen in roebels te voldoen is in strijd met de sancties die zijn opgelegd aan Moskou vanwege de inval in Oekraïne. De Europese Unie zou lidstaten daarvoor gewaarschuwd hebben.
De Europese Commissie, de uitvoerende macht van de EU, presenteerde een analyse van het decreet van Poetin, meldden ingewijden aan persbureau Bloomberg. Daarin zou onder meer staan dat met de Poetin-eis de procedure is gewijzigd en dat daarmee een nieuwe juridische situatie is ontstaan.
Poetin eist van de kopers van gas dat ze twee rekeningen openen, één in roebels en één in vreemde valuta. Daarbij is Gazprombank verantwoordelijk voor het omzetten van de valuta en het overmaken van de roebelbetaling. Volgens de analyse zou Rusland via de centrale bank de volledige controle krijgen over het tijdstip van transacties en het tijdstip waarop de koper van zijn verplichtingen wordt ontheven. Ook zou Rusland de wisselkoers kunnen manipuleren om daarmee een voordeel te hebben.
Europese landen worstelen met het dilemma van het kopen van Russisch gas en olie, terwijl ze het land eigenlijk willen straffen voor de inval in Oekraïne. Duitsland zou als grootste economie van de EU pleiten voor een eensgezinde aanpak. De meeste lidstaten zeggen geen gas in roebels te willen betalen.
De beslissing over hoe voor de levering moet worden betaald ligt uiteindelijk bij de bedrijven die gas uit Rusland kopen. Die zitten in een lastig parket, aangezien Europese bedrijven zich aan de sancties moeten houden.
De evacuaties in Oekraïne gaan donderdag weer verder, nadat die woensdag gestopt werden vanwege schendingen van de afspraken. In het oosten van het land zijn negen evacuatieroutes afgesproken door Rusland en Oekraïne.
De zogeheten corridor in het oosten van Loehansk kan pas opengaan als Rusland stopt met bombardementen, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Andere belangrijke routes zijn in de steden Marioepol, Berdjansk, Tokmak en Enerhodar.
De evacuatieroutes geven mensen de optie regio’s te verlaten waar hevig wordt gevochten. Rusland heeft volgens Oekraïne de afspraken over de routes al meerdere keren geschonden, onder meer door het vuren tijdelijk te staken in de regio.
Een superjacht van de Russische miljardair Soelejman Kerimov is in beslag genomen in Fiji in de Stille Oceaan. Kerimov staat op de westerse sanctielijst vanwege zijn nauwe banden met de Russische president Vladimir Poetin.
Het 106 meter lange schip Amadea kwam dinsdag in Fiji aan. De waarde van dat superjacht zou ongeveer 325 miljoen dollar zijn. De bemanningsleden werden ondervraagd door de autoriteiten van Fiji, een eilandenstaat. Het schip zou aangelegd hebben zonder toestemming te vragen aan de douane.
Kerimov wordt gezien als een belangrijke vertrouweling van Poetin. Vanwege de oorlog in Oekraïne hebben de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zware sancties tegen Russische oligarchen opgelegd. Er zijn al meer superjachten in beslag genomen van Russische miljardairs, net als bijvoorbeeld dure huizen.
Woensdag werd nog gemeld dat het Britse eiland Jersey voor meer dan 7 miljard dollar aan bezittingen in beslag heeft genomen die worden gelinkt aan zakenman Roman Abramovitsj. Deze Rus, vooral bekend geworden als eigenaar van voetbalclub Chelsea, staat eveneens op de sanctielijst vanwege de oorlog.
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA stopt voorlopig de samenwerking met Rusland en schort drie geplande missies naar de maan op. Vorige maand beëindigde ESA al een missie met Rusland die een onbemande verkenner naar de planeet Mars moest brengen. De Russische oorlog in Oekraïne leidt volgens de Europese organisatie tot „fundamenteel veranderde omstandigheden”.
De missies Luna 25, 26 en 27 die bedoeld waren om nieuwe apparatuur en technologie te testen zijn door de opgeschorte samenwerking van tafel. De oorlog maakt het volgens ESA „onmogelijk om de geplande maansamenwerking nog uit te voeren”. Het Russische ruimtevaartagentschap Roskosmos, waar Europa deze zomer samen een missie mee zou uitvoeren, is volgens ESA al van de beslissing op de hoogte gesteld.
Ruimtevaart was de laatste jaren een van de weinige gebieden waarop Rusland en westerse landen samenwerkten. Rusland, Europa, de Verenigde Staten, Canada en Japan beheren samen het internationale ruimtestation ISS. Roskosmos liet eerder deze maand weten een einde te willen maken aan deze samenwerking zolang de westerse economische sancties tegen Rusland van kracht zijn.
Tot dusver hebben ruim 1400 vrijwilligers van het Rode Kruis zich ingezet op locaties waar hulp aan Oekraïense vluchtelingen wordt geboden, zo meldt de organisatie. Daarnaast hielpen meer dan 1700 mensen mee via het burgerhulpnetwerk Ready2Help.
Het Rode Kruis levert hulp bij ruim vijftig locaties waar vluchtelingen uit Oekraïne worden ontvangen of opgevangen. Dat zijn onder meer de Humanitaire Servicepunten op de centrale stations van Utrecht en Amsterdam en op station Amersfoort en Eindhoven Airport. Oekraïense vluchtelingen die aankomen op die locaties krijgen eten en drinken en als het nodig is een medische check.
Vervolgens helpen het Rode Kruis en de gemeente bij het vinden van onderdak. Soms hebben vluchtelingen familie of kennissen in de buurt, anders kunnen ze terecht in een noodopvanglocatie van een gemeente.
Volgens de meest recente cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid worden momenteel bijna 28.000 Oekraïners opgevangen op zulke locaties. Hoeveel Oekraïners al op andere opvangplekken verblijven, zoals bij particulieren, is onbekend. Oekraïners wordt gevraagd zich in te schrijven bij de gemeentelijke basisregistratie, maar dat is niet verplicht.
Het Rode Kruis leverde tot dusver ruim 13.000 veldbedden voor noodopvang en deelde zo’n 9000 hygiënekits uit. Er werden ruim 2550 vluchtelingen vervoerd naar een (nood-)opvanglocatie door hulpverleners van de organisatie. Ook kunnen mensen voor hulpvragen terecht bij een speciale WhatsApp-hulplijn. Daar kwamen sinds de opening half maart 2414 hulpvragen binnen, onder meer over onderdak en medische hulp.
Het Russische oorlogsschip Moskva is in de nacht van woensdag op donderdag geëvacueerd nadat er brand was uitgebroken, meldt het Russische ministerie van Defensie. Het schip is volgens de Russen zwaar beschadigd nadat munitie aan boord ontplofte. Oekraïne claimt het schip te hebben geraakt met twee raketten.
Het Russische leger zegt de oorzaak van de brand aan boord te onderzoeken. Eerder op de dag meldden de Oekraïense gouverneur in Odessa en Oekraïense media dat de Moskva door zogenoemde Neptune-kruisraketten was geraakt, maar deze bewering is niet onafhankelijk geverifieerd. Rusland zegt niets over een eventuele aanval.
Het schip werd aan het begin van de invasie gebruikt om Slangeneiland te veroveren. Daar kreeg het van Oekraïense soldaten de inmiddels roemruchte opmerking „Russisch oorlogsschip, rot op”. De gouverneur in Odessa schrijft op Telegram dat „het schip nu precies daar is waar het door onze soldaten naartoe werd gestuurd”.
De Moskva is het belangrijkste oorlogsschip dat Rusland heeft ingezet in de Zwarte Zee. Volgens de Oekraïense autoriteiten is er aan boord plaats voor ruim 500 bemanningsleden. Het schip werd in de jaren tachtig in gebruik genomen door het Russische leger, nadat het in het Sovjettijdperk was gebouwd in de Oekraïense stad Mykolajiv. De Moskva is in het verleden onder meer ingezet bij het conflict in Syrië.
Of er gewonden en doden zijn als gevolg van de brand op het 186 meter lange schip is niet duidelijk. Een Oekraïense presidentiële adviseur meldt op YouTube dat de brand aan boord ernstig zou zijn en het schip zich op stormachtige zee bevindt. Als gevolg daarvan zou de evacuatie moeizaam verlopen. Ook dit kan niet onafhankelijk bevestigd worden. Al Jazeera meldt op basis van lokale bronnen dat het schip zou zijn gekapseisd.
Eind vorige maand meldde het Oekraïense ministerie van Defensie dat het een Russisch troepentransportschip in de haven van Berdjansk, aan de Zee van Azov, had vernietigd. De aanval werd later bevestigd door het Britse leger. De Russische autoriteiten hebben sindsdien niet laten weten wat er met dat schip gebeurd is.
De Verenigde Staten overwegen voor het eerst sinds de oorlog in Oekraïne publiekelijk een hoge Amerikaanse functionaris naar hoofdstad Kiev te sturen. The New York Times meldt dat op basis van een anonieme bron, die benadrukt dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat president Joe Biden of vicepresident Kamala Harris naar Oekraïne af zal reizen.
De veiligheidseisen die gesteld worden aan een bezoek van de Amerikaanse president of vicepresident zijn enorm en volgens de bron niet haalbaar in het oorlogsgebied. Biden bezocht vorige maand wel Amerikaanse troepen in Polen die zich niet ver van de grens met Oekraïne bevinden.
Volgens de Amerikaanse krant trekt een kabinetschef of hoge functionaris van het Amerikaanse leger binnenkort mogelijk naar Kiev. Dat bezoek wordt uit veiligheidsoverwegingen vooraf waarschijnlijk niet aangekondigd. De reis zou vooral bedoeld zijn als steunbetuiging aan Oekraïne maar brengt ook risico’s met zich mee, omdat het de kans op een directe confrontatie tussen de VS en Rusland vergroot.
Steeds meer westerse leiders bezoeken Kiev. Afgelopen week waren onder anderen Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, EU-buitenlandchef Josep Borrell en de Britse premier Boris Johnson bij de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Woensdag waren de presidenten van Polen, Estland, Letland en Litouwen er aanwezig.
Advertentie