Nu er een staakt-het-vuren van kracht is, komt er na honderd afleveringen een einde aan het ”Dagboek uit Israël” dat RD-correspondent Jeannette Gabay-Schoonderwoerd wekelijks in het Reformatorisch Dagblad verzorgde. Ondanks dat respectabele aantal, voelt het alsnog een beetje vreemd om nu te stoppen, zegt ze via een beeldverbinding vanuit haar woonplaats Afik in het noorden van Israël. „De uitvoering van het akkoord hangt nog altijd in de lucht en ik zit nog niet om onderwerpen verlegen.”

De verslagen waren geen hoogdravende analyses, maar juist verhalen die de impact van de oorlog op het dagelijks leven dichtbij brachten. „Daardoor voelde ik me ook heel vrij om te schrijven”, zegt de van oorsprong Nederlandse Gabay. „Ik hoefde niet het hele conflict te vatten. Maar het ging om dingen die de kern van ons bestaan raakten, waar bijna alle Israëliërs onder gebukt gingen. Hoeveel er op de moeders aankwam, hoeveel vaders in de gezinnen ontbraken doordat ze waren opgeroepen.”

Je omschreef het dagboek in de laatste aflevering als je wekelijkse contactmoment. Leg eens uit?

„Zo voelde dat echt, omdat ik zo ontzettend veel reacties op mijn verhalen heb gehad. Juffen en meesters lazen de stukjes in de klas voor en stuurden tekeningen. Soms kreeg ik post met alleen mijn naam, woonplaats en Israël erop. Het kwam allemaal aan. Hier in Afik waren ze regelmatig blij verrast en ook verbaasd hoe mensen in Nederland meeleefden.”

In diezelfde aflevering deed je een oproep om vooral naar Israël te komen. Kun je je de aarzeling van mensen voorstellen?

„Ja, maar tegelijkertijd heb ik ook steeds proberen te benadrukken dat het hier over het algemeen echt rustig is. Als je komt, word je goed begeleid. Je komt echt niet op plaatsen waar het niet verantwoord is. En Israëliërs waarderen het zo enorm als buitenlanders komen.”

Het jaar 2024 beloofde juist zo’n goed jaar voor het toerisme te worden.

„Dat klopt. De belangstelling voor Israël was enorm toegenomen, ook juist vanuit kerkelijk Nederland. Door de oorlog is dat alles gepauzeerd.

Tegelijkertijd hebben de gebeurtenissen van de afgelopen anderhalf jaar denk ik ook het besef versterkt dat er meer aan de hand is dan alleen een conflict, maar dat de strijd zich ook op een geestelijk niveau afspeelt. Daardoor is de interesse voor de Joodse staat op een andere manier gegroeid. We zien dat bijvoorbeeld terug in de vele bemoedigingsreizen.”

Welke rol spelen de aanslagen van 7 oktober 2023 nog in jullie dagelijks leven?

„De aanslagen van 7 oktober kleuren nog elke dag. Het verhaal is nog onaf. In zekere zin hebben we de verwerking ook geparkeerd, misschien tot gijzelaars terug zijn.

Er zijn nu al veel Israëliërs die met mentale problemen als gevolg van de oorlog kampen, maar de vrees is dat er op enig moment een grote uitbarsting zal komen. Nu onderdrukken we de emoties nog, omdat het moet. We leven op adrenaline.

Je moet ook niet vergeten dat Israël een klein land is. Iedereen kent wel iemand die slachtoffer is van de oorlog of momenteel in het leger zit. Tussen mij en Shiri Bibas (de moeder die samen met haar twee kinderen werd ontvoerd en later vermoord, RD) zit slechts één wederzijdse kennis.”

Heb je gekeken naar de beelden toen de kisten met de lichamen van de kinderen Bibas terugkwamen?

„Nee, dat heb ik bewust niet gedaan. Ik heb er de afgelopen tijd steeds vaker voor gekozen om niet te kijken als er gijzelaars werden overgedragen. Ik weet dat die beelden in mijn hoofd blijven en dat ik me er moeilijk voor af kan sluiten.

Natuurlijk krijg je wel het nieuws mee. En ook de barbaarse dingen die Hamas doet met de ceremonies rond de vrijlating. Dat bewijst eens te meer dat we geen oorlog voeren tegen een organisatie die opkomt voor een beter leven voor de Palestijnse bevolking, maar tegen een jihadistische terreurgroep die baby’s ontvoert en vermoordt en waaraan al het menselijke ontbreekt.”

Hoe ga je zelf met die emoties om?

„Het schrijven heeft me ontzettend geholpen. Ook de kinderen helpen me om bij het nu te blijven; ze geven structuur aan de dag. Als gezin hebben we geleerd te genieten van alle momenten samen, zeker toen mijn man zijn militaire dienst moest vervullen. Kleine dingen verdwijnen naar de achtergrond; vergeten dingen worden belangrijk. Dat is een positief bijproduct van de oorlog.”

Durf je iets over de nabije toekomst te zeggen?

„De grote vraag die nog altijd in de lucht hangt is: hoe heeft 7 oktober kunnen gebeuren? Het is zeer frappant dat we op die dag zo met blindheid geslagen waren. We dachten dat we alles onder controle hadden, maar de gebeurtenissen hebben ons behoorlijk op de knieën gedrukt. Ik vrees dat we nog niet voldoende lessen hebben geleerd en snel weer in oude patronen vervallen.

Anderzijds heeft de komst van Donald Trump voor veel opluchting gezorgd. Veel Israëliërs hebben positieve herinneringen aan zijn eerste termijn. Zijn Gazaplan mag dan niet realistisch zijn, maar de gedachte is hier toch: hij zet op 200 in, laten we hopen dat we op 50 uitkomen. Hoe dan ook is duidelijk dat Hamas nooit meer de touwtjes in handen mag krijgen.”