ChristenUnie vecht voor azc na behalen eerste zetel in Rijswijk

Op de verkiezingsavond was ze er beduusd van. Voor het eerst haalde de ChristenUnie een zetel in de Rijswijkse raad, en Maaike Harmsen (46) mag ’m bekleden. De theologe realiseerde zich vorig jaar, na de Tweede Kamerverkiezingen, dat haar partij misschien wel genoeg stemmen kon halen voor een plek in de gemeenteraad. Zo’n 650 kiezers moest ze dan achter zich zien te krijgen.

In de zomer organiseert Harmsen verschillende sessies in haar achtertuin. Ideeën en mensen genoeg, zo blijkt daar. En dus gaat het team aan de slag. Harmsen biedt zich aan als lijsttrekker. Bij de verkiezingen krijgt haar partij méér stemmen dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in Rijswijk, tegen de landelijke trend bij de ChristenUnie in.

In de campagne maakt Harmsen zich hard voor het openhouden van het asielzoekerscentrum. In principe sluit het azc in juni. De omgekeerde wereld, vindt ze. „Er is al een enorm tekort aan opvangplekken voor statushouders en door de oorlog in Oekraïne wordt de situatie alleen maar nijpender.” Nog voor haar installatie als raadslid vecht ze voor het behoud van het azc. Begin deze week belde ze partij na partij op in de hoop steun te krijgen. Haar eerste daad als raadslid is inmiddels een feit: donderdag vroeg ze een spoeddebat aan over de kwestie.

Het Rijswijkse raadslid heeft veel zin in de komende vier jaar. Waar veel mensen een hekel hebben aan vergaderen, kan Harmsen die goed uitzitten. „Op zondag ga ik voor in kerken, dus ik ben gewend om op een podium te staan.”

Wel lijkt het haar pittig om de raadsvergaderingen alleen te doen. „Ik heb absoluut een fractie met sparring partners nodig.”

Toch wéér de politiek in: „Raad zonder boer, dat kan niet”

„Vergeleken bij Nelson Mandela en Joe Biden ben ik een broekie”, lacht de 78-jarige Henk Meerdink. De veehouder nam twee jaar geleden afscheid van de gemeentepolitiek in Aalten. Nu is hij terug van nooit weggeweest.

Meerdink heeft er al 42 jaar ervaring als raadslid: voor het CDA, diens voorloper CHU en voor zijn eigen HMV. Die partij richtte hij op omdat het CDA hem in 2014 niet meer op de lijst zette. De fractie van Meerdink deed vervolgens met twee man sterk haar intrede.

Bij de verkiezingen in 2018 beloofde de nestor dat hij na twee jaar het stokje zou doorgeven. Hij is dan een van de langstzittende raadsleden van Nederland en dus vindt Meerdink het welletjes geweest. Met pijn in het hart neemt hij in 2020 afscheid. „Het deed mij heel veel dat ik de laatste boer was die uit de Aaltense raad vertrok. Maar: een man een man, een woord een woord.”

Na het afscheid mist hij geen fractie- of raadsvergadering. In aanloop naar de verkiezingen sluit hij een bondgenootschap met de BoerBurgerBeweging, waarmee HMV zich als zelfstandige fractie verbindt aan de partij van Caroline van der Plas. „Onze programma’s sluiten vrijwel naadloos op elkaar aan.” Met een groei van een naar vier zetels wordt BBB-HMV uiteindelijk de grote winnaar in Aalten.

Het leed dat boeren en tuinders treft door bijvoorbeeld regels over stikstof, maakt Meerdink strijdvaardig. Zo wil hij zorgen dat het lokale beleid niet in het nadeel van agrariërs is. „Ik ben volksvertegenwoordiger”, benadrukt de boer. „Geen politicus die achter z’n bureau in rapporten duikt. Ik ga altijd naar de mensen toe en probeer hen, linksom of rechtsom, te helpen.”

Raadslid in rolstoel wil burger met beperking vertegenwoordigen

Op een plek in de gemeenteraad van Tholen had Aron Beurkens (24) als achtste kandidaat voor de SGP niet gerekend. Als blijkt dat zijn partij een zetel wint, staat hij dan ook met ongeloof in de ogen.

Opkomen voor mensen met een beperking, dat ligt de jonge SGP’er na aan het hart. Hij is zelf afhankelijk van een rolstoel omdat hij de ziekte van Duchenne heeft, waarbij de spieren niet goed opbouwen en steeds verder verzwakken. De fractie vroeg hem of hij zich wilde inzetten in de commissie ruimte, waar ook de toegankelijkheid voor mensen met een handicap een belangrijk punt is. „Als het te dichtbij komt, hoeft het niet, zeiden ze. Maar ik sta er nuchter in. Door mijn beperking kan ik me juist goed in de doelgroep verplaatsen.”

Eerder deed Beurkens, die bedrijfskunde studeerde, als stagiair bij de gemeente Tholen onderzoek naar de toegankelijkheid van gebouwen voor mensen met een beperking. „Ik weet dat er nog winst te behalen valt. Vaak is het geen onwil als het niet goed geregeld is, maar komt het omdat mensen er gewoon niet aan gedacht hebben.”

In de verkiezingscampagne wilde Beurkens geen marketingpuntje maken van zijn beperking. „Zo van: wat zijn we als SGP goed dat we een gehandicapte in de partij hebben. Maar ik weet wel wat er speelt onder burgers die bijvoorbeeld blind zijn of in een scootmobiel zitten. Mensen met een beperking zijn geen grote schreeuwers. Als raadslid wil ik hen graag vertegenwoordigen.”

Met de griffier gaat Beurkens nog bekijken in hoeverre er aanpassingen voor hem nodig zijn. „Misschien moet de microfoon wat aangepast worden. Het moet niet zo zijn dat ik geen interruptie plaats omdat het veel moeite kost.”

Bezwaren van tafel na verkiezing door voorkeurstemmen

Ze is een van de veertien dames die voor de ChristenUnie dankzij voorkeurstemmen in de gemeenteraad werd gekozen, berekende stichting Stem op een Vrouw. Annelies Dorst-Langerak (49) uit Hendrik-Ido-Ambacht stond op nummer 13 van de kieslijst, maar haalde na de lijsttrekker de meeste stemmen. Op een raadszetel heeft ze door die onverkiesbare plaats allerminst gerekend. „Ik ben ondernemer, moeder van drie kinderen en mantelzorger. Politieke ambities had ik niet.” Tot collega’s een paar weken voor de verkiezingen opmerken dat ze als eerste vrouw op de lijst best kans maakt op een plekje in de raad. De schrik slaat haar om het hart. Ze pleegt meteen een paar telefoontjes: wat houdt het raadswerk eigenlijk in?

Op de verkiezingsavond blijkt inderdaad dat ze voldoende voorkeurstemmen heeft. Ze stelt een lijstje op, met meer minnen dan plussen. Zo twijfelt ze over de combinatie met werk en gezin. Maar zowel collega’s als het thuisfront steunen haar. En gelukkig valt het raadswerk in de zevenkoppige fractie goed te verdelen.

Met wijsheid worstelt ze ook. „Je wordt bestuurder van de bv Ambacht. Kan ik dat wel?” Via de Dagelijks Woord-app komt een Bijbeltekst binnen die ook dat bezwaar van tafel veegt: „De wijze moet zich niet beroemen op zijn wijsheid, de sterke niet op zijn kracht. Wil iemand zich op iets beroemen, laat hij zich erop beroemen dat hij Mij kent.” Dorst kan haar zetel aanvaarden.

Vanuit de raad wil ze zich inzetten voor „kwetsbare burgers die zelf hun stem niet kunnen laten horen.” Dat sluit aan op haar werk –Dorst heeft een uitzendbureau in de zorg– en het verlangen om dienstbaar te zijn in Gods koninkrijk.

Enthousiasme raadswerk overwint twijfel SGP-vrouw

Grote aarzelingen heeft Gerdien Lambregtse-Baan (51) als ze wordt gevraagd zich kandidaat te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen in Noordoostpolder. Al haar hele leven volgt ze de politiek met interesse en de afgelopen zes jaar draaide ze mee in het plaatselijke partijbestuur. Struikelblok is het vrouwenstandpunt. „Dat ligt verdeeld binnen de SGP en daar wil ik voorzichtig mee omgaan. Ik wil liever verbinden dan de verdeeldheid versterken.”

Lambregtse spreekt SGP-mannen over hun visie en vraagt het Vlissingse raadslid Lilian Janse naar haar ervaringen. Ook pakt ze het beginselprogramma van de partij er nog eens bij. „Daar gaat het over een revolutionair emancipatiestreven. Iets waarin ik me absoluut niet herken.”

Na lang nadenken hakt Lambregste, docent op het Hoornbeeck College in Kampen, de knoop door. „Ik vind het belangrijk om in de politiek een christelijk geluid te laten horen. Die persoon hoef ik niet per se te zijn, maar nu de vraag kwam, werd ik er enthousiast van.”

Kritiek krijgt ze niet. „Het kan natuurlijk dat mensen hun mond houden, maar ik heb alleen maar positieve reacties gehad.”
Ter voorbereiding op het raadswerk volgt Lambregtse debat- en mediatrainingen van de partij en de workshop ”Hoe ben ik een goed SGP-gemeenteraadslid?” „Ja, ik was daar de enige vrouw”, lacht ze. „Maar ik heb leuke gesprekken met de mannen gehad.”

Tegen het woord voeren of een vraag stellen ziet ze niet op. „Ik wil goed voorbereid zijn en graag alles weten, dus ik moet wel opletten dat ik mezelf niet verlies in details.” De eedaflegging ervaart ze als een plechtig moment. „Dat doe je niet lichtvaardig.”

Na 56 jaar eindelijk een zetel voor SGP in Voorst

Op de verkiezingsavond gaat SGP-lijsttrekker Arco Hak (60) naar bed in plaats van naar de uitslagenavond in Voorst. „Ik had de moed verloren om voor de vijfde keer in 20 jaar te vertellen waarom we geen zetel hadden gehaald.” Als hij de volgende ochtend wakker wordt, staat zijn telefoon vol appjes: dankzij 530 kiezers en een restzetel is het deze keer gelukt.

Al sinds 1966 doet de SGP onophoudelijk mee in de Veluwse gemeente. Ook al lukte het nooit om in de raad te komen. „Mensen voelden het als een plicht aan de partij. Om te laten zien: wij zijn er als SGP, we willen wat betekenen voor de gemeente.”

Voor een zetel waren zo’n 630 stemmen nodig. Meestal haalde de SGP er 400; tijdens de laatste Tweede Kamerverkiezingen slechts 300. „De kiesvereniging had gezegd: Menselijkerwijs gesproken kan het niet. Er moet een wonder gebeuren.” Hak vermoedt dat een deel van de stemmenwinst uit de achterban van de ChristenUnie komt. Die partij doet in Voorst niet mee. Mede daarom zet de SGP een vrouw op plek 3.

In de campagne profileert de partij zich sterk als pro-landbouw en anti-wolf. Wat anders is dan anders: journalisten zoeken Hak op. „Blijkbaar was het nieuws dat ik al twintig jaar meedoe. Media wilden weten hoe ik dat volhoud.”

„Het zal echt verschil geven dat ik in de raad een Bijbels geluid kan laten horen. Dat was er in Voorst niet”, zegt Hak. Hoewel hij zich „helemaal niet” had voorbereid, heeft hij veel zin het raadswerk. „Op mijn achttiende bezocht ik al politieke bijeenkomsten, waar ik Kamerleden lastige vragen stelde. Heel bijzonder dat op mijn zestigste de wens in vervulling gaat om politiek actief te zijn.”