„Goedemorgen, ik ben benieuwd hoe het met u is”, steekt Eline Jager van wal. In een zaaltje in het Isala ziekenhuis in Zwolle belt de aankomend arts met patiënt Postma.

„Hetzelfde liedje eigenlijk”, reageert de 65-jarige vrouw uit Zwolle ietwat mismoedig.

Postma, in het dagelijks leven leerkracht, belandde halverwege november met corona in het ziekenhuis. Ze mocht na een paar dagen weer naar huis, maar zit daar wel aan de zuurstof. Vanuit het ”monitoringscentrum Covid” in Isala begeleiden zorgmedewerkers haar op afstand.

Postma maakt zich zorgen over haar saturatiewaarde (zuurstofgehalte in het bloed), blijkt tijdens het telefoongesprek, dat het Reformatorisch Dagblad online mag volgen. De vrouw meet die waarde thuis zelf met een apparaatje om de vinger. „Ik heb er patent op dat de saturatiewaarde iedere morgen weer 92 is, en 1,5 uur later staat-ie op 94.” Bij een gezond persoon schommelt de saturatiewaarde tussen de 95 en 100. „Het schiet niet echt op. Dat is mijn frustratie op dit moment”, verzucht de Zwolse Covid-patiënt.

Lusteloos

Postma heeft wat opmerkingen over haar gezondheid aan het papier toevertrouwd en leest die voor: „Ik ben moe, heb hoofdpijn, ben lusteloos en heb weinig eetlust. En ik heb een conditie van nul.”

„Helaas moeten veel patiënten een lange weg naar herstel afleggen”, reageert Jager aan de andere kant van de lijn.

„Als ik de trap oploop, moet ik dat in drie keer doen”, vertelt Postma.

Jager: „U luistert goed naar uw lichaam. U moet uw conditie nog flink opbouwen. Maar gelukkig gaat het niet verder achteruit.”

Postma: „Dat moet ik toegeven. Maar ik ervaar een stukje ongeduld en ontevredenheid. Ik moet nog maar zien of ik in januari weer voor de klas sta.”

Jager: „Ik snap dat het frustrerend is om thuis te moeten zitten.”

Postma: „Ik wil niet klagen, ik ben allang blij dat ik er nog ben.”

Om in deze crisistijd de druk op bedden te verlichten, nemen diverse ziekenhuizen hun toevlucht tot coronazorg op afstand. Covid-patiënten herstellen dan thuis. Vaak krijgen ze daar nog enige zuurstof. Verplegend personeel begeleidt hen via telefoon of videobelprogramma.

In het Isala ziekenhuis kreeg zorg op afstand tijdens de pandemie vleugels, zegt Aenne Merkx. Ze is kwartiermaker bij het ”monitoringscentrum Covid” in het Zwolse ziekenhuis. Door patiënten op afstand te begeleiden, heeft Isala afgelopen maand 250 verpleegkundige Covid-diensten kunnen uitsparen en elders in het ziekenhuis kunnen inzetten, vertelt Merkx.

Het Isala ziekenhuis hielp sinds 1 november, toen het ziekenhuis opnieuw was volgestroomd met Covid-patiënten, 90 coronapatiënten op afstand. „De kwaliteit en veiligheid van zorg die we in het ziekenhuis leveren, kunnen we ook thuis bieden”, zegt Merkx.

Veilig

De groep Covid-patiënten die in aanmerking komt voor ziekenhuiszorg op afstand van Isala valt uiteen in twee categorieën. De eerste groep betreft mensen die versneld uit het ziekenhuis zijn ontslagen en thuis aansterken. De tweede groep bestaat uit patiënten die nog te ‘goed’ lijken voor opname, maar toch ziekenhuiszorg nodig hebben. „Van die groep moest 30 procent alsnog voor onderzoek naar de spoedeisende hulp.”

De thuiszittende Covid-patiënten beschikken over een app en een apparaatje waarmee ze hun saturatiewaarde meten. Eenmaal daags geven ze via de app hun gezondheidstoestand door, driemaal daags hun saturatiewaarde. Daarnaast is er telefonisch contact met hun huisarts of medewerker uit het ziekenhuis.

Maakt hulp op afstand de Covid-zorg onpersoonlijker? Dat loopt niet zo’n vaart, denkt Merkx. „Patiënten gaven ons tijdens een vorige coronagolf in een onderzoek een 8,7 voor zorg op afstand. Ze zeggen: „Ik word altijd in de gaten gehouden en voel me veilig.” Mensen willen meestal het liefst zo snel mogelijk het ziekenhuis uit en naar huis. Al zullen we hulp op afstand niet verplichten.”

Lees ook

Zorgpersoneel loopt door grote drukte op de laatste benen

Bedden

Wat als een coronapatiënt thuis ineens achteruit gaat? „Dan kan die te allen tijde een ambulance bellen. Maar dat is bij onze thuispatiënten nog niet gebeurd.”

Merkx erkent dat niet iedere patiënt de digitale vaardigheden heeft om mee te kunnen doen aan hulp op afstand. „Mensen dienen over een smartphone of een tablet te beschikken. Ingewikkeld is hulp op afstand niet. Als mensen kunnen beeldbellen met hun kleinkinderen, kunnen ze ook meedoen aan coronahulp op afstand.”

Thuisbehandeling van Covid-patiënten bespaart kosten en ziekenhuisbedden, concludeerden longarts Gea Helfrich en andere onderzoekers dit jaar in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Ze analyseerden kosten en baten van het op afstand helpen van krap vijftig Covid-patiënten die in 2020 uit het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis waren ontslagen. Thuisbehandeling bespaarde het ziekenhuis 150.000 euro. De onderzoekers wijzen op de „hoge patiënttevredenheid” over hulp op afstand.

Nacht

In het Zwolse ”monitoringscentrum Covid” rondt aankomend arts Eline Jager het telefoongesprek met patiënt Postma na een minuut of tien af. Ze doet de zieke vrouw, die via slangetjes in de neus nog 1 liter zuurstof per minuut krijgt toegediend, een voorstel. „Is het een idee om het morgen helemaal zonder zuurstoftoediening te proberen?”

„Dat wil ik best doen”, reageert Postma. „Doe het niet vlak voor de nacht”, adviseert Jager. „Dan ga ik vandaag nog door met zuurstof. Morgen gaan we het beleven.”