Een tijdlang kon de demissionaire regering de hete aardappel voor zich uitschuiven. Deelname van Nederland aan het toernooi was onzeker. Dat veranderde dinsdagavond. Het Nederlands elftal won en plaatste zich voor het wereldkampioenschap voetbal in Qatar volgend jaar.

Er zit ook een politieke kant aan de zaak. Een Kamermeerderheid sprak in februari dit jaar uit dat er geen regeringsdelegatie bij het toernooi aanwezig mag zijn. Premier, ministers of leden van het Koninklijk Huis moeten zich verre houden van Qatar, vinden SP, GL, PvdA, CU, D66, SGP, 50PLUS en PVV.

De reden voor het politieke protest tegen het voetbaltoernooi zijn de trieste arbeidsomstandigheden. Migranten uit Oost-Azië knappen het zware werk op voor de Qatari’s. De uit het buitenland afkomstige arbeiders maken lange dagen, krijgen een laag loon en overnachten in provisorische onderkomens. De afgelopen jaren kwamen er in de Golfstaat duizenden arbeidsmigranten om het leven, becijferde de Britse krant The Guardian.

De SP nam het initiatief voor het verzet vanuit de Tweede Kamer. SP-Kamerlid Jasper van Dijk zegt dat het vanaf dag één omstreden is dat het toernooi aan Qatar is toegewezen. Hij zit dan ook niet te wachten op beelden van koning Willem-Alexander die het tijdens het toernooi zichtbaar naar zijn zin heeft in het gezelschap van Qatarese hoogwaardigheidsbekleders. „Een buitengewoon ongelukkig samenzijn”, vindt de SP’er. „Dat zou een verkeerd signaal zijn. We mogen niet zwijgen over wat er is gebeurd.”

Vooralsnog houdt de regering de boot af. Stef Blok −negen maanden geleden de verantwoordelijk minister van Buitenlandse Zaken− wilde niet op voorhand de mogelijkheid uitsluiten om een afvaardiging naar het toernooi te sturen.

Taliban

Daarbij speelt sinds deze zomer een rol dat Qatar een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de evacuatie-operatie uit Afghanistan. De Afghaanse autoriteiten werden een aantal maanden geleden totaal overvallen door de oprukkende taliban. Mede dankzij de inzet van de Qatarese autoriteiten was het mogelijk om in allerijl Afghaanse tolken te evacueren.

Van Dijk zou het „pijnlijk” vinden als de rol van Qatar in de Afghanistanoperatie in de weg staat om een politiek statement te maken. De Afghanistanmissie en de belabberde arbeidsomstandigheden zijn zaken die het kabinet uit elkaar moet halen als het erop aankomt, vindt hij. „Zwijgen over uitbuiting is geen optie. De regering mag geen buiging voor Qatar maken omdat ze het land nodig hebben”, aldus Van Dijk.

De SP’er vindt niet dat spelers, voetbalbonden en ook de kijkers thuis het toernooi links moeten laten liggen. Hij wil mensen het plezier niet ontnemen dat het toernooi oplevert. „Het is van begin af aan omstreden, maar het is nu eenmaal zo dat het toernooi in Qatar plaatsvindt”, zegt hij. De discussie over de arbeidsomstandigheden in Qatar is een politieke discussie, vindt Van Dijk.