Sinds 2016 is scriba dr. R. (René) de Reuver het gezicht van de Protestantse Kerk. Per 1 juli zal een andere predikant deze functie van hem overnemen. beeld Jan van de Lagemaat

Kerk & religieProtestantse Kerk in Nederland

Protestantse Kerk krijgt nieuwe scriba; „Hij heeft onze voorbede zeer nodig”

Na negen jaar krijgt de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) een nieuwe scriba. De benoeming vindt donderdag plaats op de synode in Lunteren. „De scriba heeft onze voorbede zeer nodig”, zegt oud-synodelid ds. A. van Lingen.

Michiel Bakker

8 April 2025 08:57Leestijd 8 minuten

Sinds 2016 is scriba dr. R. (René) de Reuver het gezicht van de Protestantse Kerk. Per 1 juli zal een andere predikant deze functie van hem overnemen. beeld Jan van de Lagemaat

Sinds 2016 is scriba dr. R. (René) de Reuver het gezicht van de Protestantse Kerk. Per 1 juli zal een andere predikant deze functie van hem overnemen. Hij of zij krijgt de taak om samen met de preses, ds. T. (Trijnie) Bouw uit Zaltbommel, leiding te geven aan „een groot aantal bestuurlijke uitdagingen waar de kerk voor staat”, zo geeft de eind vorig jaar opgestelde profielschets aan.

Ook naar buiten toe heeft de scriba –een fulltime functie– een belangrijke taak. Zo dient hij actief te zoeken naar „mogelijkheden om deel te nemen aan het debat in de samenleving” en vertegenwoordigt hij de Protestantse Kerk „in het publieke domein en in oecumenische verbanden”.

„Scriba moet samen met de preses leidinggeven aan een groot aantal bestuurlijke uitdagingen waar de kerk voor staat”

Profielschets scriba PKN

Vaststaat dat de nieuwe scriba ervaring heeft als gemeentepredikant, „zo mogelijk in verschillende gemeenten”. De in het verleden gehanteerde eis dat hij gepromoveerd moet zijn, is losgelaten, waardoor het aantal potentiële kandidaten aanzienlijk is vergroot.

Zware taak

Het gaat om „een heel belangrijke functie”, zegt ds. A. van Lingen, predikant van de hervormde gemeente in Bodegraven, die van 2009 tot 2013 en van 2022 tot 2024 synodelid was. Hij kijkt „met zeer veel interesse” uit naar de komende benoeming.

Ds. A. van Lingen. beeld Van der Wal Fotografie, Michael Ivani

„De scriba heeft de opdracht om leiding te geven aan de synode en is de geestelijke leider van de Protestantse Kerk, tenminste, dat is zijn roeping. Dat is een heel zware taak en een grote verantwoordelijkheid. Té zwaar voor een mens om te dragen, zou ik bijna zeggen, maar we mogen geloven en hopen dat de Heilige Geest hem daartoe bekwaamt.”

Ds. Van Lingen wijst ook op de functie van scriba als „adviseur van de synode. Hij moet uitleggen waarom het moderamen bepaalde voorstellen doet, op zo’n manier dat de synode daarover haar eigen gedachten kan ontwikkelen.”

„Scriba heeft veel wijsheid nodig om aan te voelen wat er op de synode gebeurt”

Ds. A. van Lingen, oud-synodelid

Spanningen

De predikant noemt daarbij „helderheid van geest en het goed kennen van de verschillende modaliteiten in de kerk van groot belang. De scriba heeft veel wijsheid nodig om aan te voelen wat er op de synode gebeurt, wat synodeleden bedoelen, de vragen die ze stellen goed te begrijpen en daar adequaat op te reageren. Dat mag van hem als de grote spin in het web van de kerk worden verwacht.”

Op dit vlak heeft ds. Van Lingen in het verleden scriba’s „verkeerde inschattingen zien maken. Dat geeft spanningen op de synode en dat is jammer”, zegt de predikant, die daarbij geen concrete voorbeelden wil noemen. Overigens geeft hij aan dat dergelijke spanningen „niet altijd te voorkomen zijn. We zijn allemaal zondige mensen, met strevingen en verlangens die soms doorkruist worden.”

Dissertatie

Ds. Van Lingen vindt het terecht dat de voorwaarde dat de scriba gepromoveerd moet zijn, is losgelaten. „Het feit dat je een dissertatie kunt schrijven die goed beoordeeld is, maakt je niet automatisch geschikt om scriba van de synode te zijn. Ik ken predikanten die om allerlei redenen niet gepromoveerd zijn, maar toch zeer geschikt zouden zijn.”

De predikant uit Bodegraven spreekt consequent over de scriba in de hij-vorm. In hoeverre houdt hij er rekening mee dat na drie mannen –dr. B. Plaisier, dr. A.J. Plaisier en dr. De Reuver– een vrouwelijke predikant straks deze functie kan gaan vervullen? „Ik houd daar wel enige rekening mee, maar denk daar niet echt over door, want de bekwaamheid en het geloof van de nieuwe scriba zijn van primair belang.”

Ds. Van Lingen hoopt dat synodeleden bij de benoeming van de scriba niet allereerst kijken naar „wat zij van iemand vinden en of hij bij hun modaliteit past, maar naar wat de kerk van Jezus Christus in deze moeilijke tijd nodig heeft”.

Gebed

Denkend aan alle taken en verantwoordelijkheden van de scriba zegt ds. Van Lingen „deernis te hebben” met de predikant die deze functie straks gaat bekleden. „Hij heeft onze voorbede zeer nodig en daar wil ik ook toe oproepen. We mogen ons er als kerkleden voor schamen dat we vaak veel te weinig voor hem bidden. Ik realiseer me zelf nu ook dat ik dat onvoldoende heb gedaan.”

De predikant roept ook op tot gebed voor de benoeming van de nieuwe scriba. „Laten we bidden om iemand met het inzicht van Paulus, zoals dat naar voren komt in Romeinen 14 en 15, waar ik de laatste tijd over heb nagedacht. Ik hoop en bid dat de nieuwe scriba dat inzicht ook zal hebben en door de Geest wordt geleid.”