Litouwen roept de noodtoestand uit in het grensgebied met Belarus vanwege de migranten die het buurland ongehinderd doorlaat. De noodtoestand geldt vanaf middernacht lokale tijd gedurende een maand, ook in migrantenkampen. Het parlement heeft daarmee ingestemd, verwijzend naar de „ernstige dreiging” die de massale instroom van buitenlanders met zich mee zou brengen.
De maatregel geeft grenswachten het recht „mentale dwang” en „proportioneel geweld” te gebruiken om te voorkomen dat migranten het land binnenkomen. Het is verboden zonder toestemming in een gebied van 5 kilometer van de grens te zijn, een manier om mensen die hulp aan migranten willen verlenen af te schrikken. Telefoons kunnen worden ingenomen. Het Baltische land zet ook het leger in.
Polen en Letland hebben eerder om dezelfde reden de noodtoestand bij de grens afgekondigd. De Poolse premier Mateusz Morawiecki noemde eerder op de dag de stroom migranten die vanuit Belarus illegaal Polen wil binnentrekken een bedreiging voor de hele Europese Unie. Momenteel proberen bijna 4000 migranten via Polen de EU binnen te gaan. Zij verblijven in een geïmproviseerd kamp bij het Poolse dorp Kuznica.
„De Poolse grens sluiten is van nationaal belang, maar de stabiliteit en veiligheid van de hele Europese Unie staan ook op het spel”, aldus Morawiecki. „Deze aanval van het regime van Loekasjenko is tegen ons allen gericht. We laten ons niet intimideren en zullen met onze partners van de EU en NAVO de vrede in Europa verdedigen.”
De Belarussische leider Aleksandr Loekasjenko heeft volgens de EU beleid gemaakt van het ophalen van migranten uit landen als Syrië, Irak en Afghanistan en ze daarna naar de grenzen met EU-landen te laten brengen, om zo de EU te destabiliseren. Het zouden tegenacties zijn voor sancties die de EU oplegde na het gewelddadig neerslaan van protesten.
Het ministerie van Defensie van Belarus zei dat de Poolse beschuldigingen ongefundeerd zijn. Het land waarschuwt Polen voor provocaties aan de grens. „Gewapende aanvallen tegen ongewapende burgers zijn niet goed te praten door te wijzen op de situatie rond de migranten.” Loekasjenko wil van geen wijken weten, maar heeft ook geen trek in een gewapende confrontatie. „We zoeken geen strijd. Ik ben niet gek, ik begrijp precies waar dat toe kan leiden”, zei hij volgens staatspersbureau Belta.
Duitsland en Polen waarschuwden maandag ook al voor een doorbraak bij de grens en de gevaren van de instroom. Veel migranten reizen zo snel mogelijk door naar Duitsland, waar de laatste maanden ook al duizenden illegale migranten zijn aangekomen. De landen wijzen erop dat het probleem door de hele EU moet worden opgelost en niet alleen door Polen en Duitsland.
