In een mail als antwoord op de vraag waarom hij zich voor een nieuwe termijn van zes jaar kandidaat stelt, luidt zijn wedervraag: „Waarom zou ik stoppen? Ik ben topfit en ik heb een schat aan bestuurlijke en politieke ervaring.”

Fit is Grassley zeker. Zes dagen per week staat de 88-jarige politicus ’s morgens om vier uur op om een ronde („nee, geen rondje”) te hardlopen. „Ik doe mijn werk in Washington nog steeds met plezier, het kost me ook niet bijzonder veel energie en ik ben ervan overtuigd dat ik nog veel voor Iowa kan beteken. Wat vooral ook van belang is: mijn vrouw Barbara staat vierkant achter me.”

Dat een groep kiezers in Iowa vindt dat Grassley na 46 jaar vertegenwoordiging van de staat in Washington plaats moet maken voor een ander, deert de senator niet. „Wijsheid komt met de jaren en ik heb veel jaren”, grapte hij onlangs.

Overigens is Grassley niet eens de oudste senator in de Verenigde Staten. Dat is Dianne Feinstein, Democratisch senator voor Californië. Zij is drie maanden ouder dan Grassley. Of zij zich in 2024 –als haar groep aftredend is– opnieuw verkiesbaar zal stellen, is nog geen uitgemaakte zaak. Vooralsnog heeft ze de noodzakelijke formaliteiten afgewikkeld, voor het geval ze door wil. Geruchten dat ze toe is aan pensioen, drukte ze recent de kop in. „Ik voel me prima en ben nog goed in staat een scherp oordeel te vellen.”

Zelfs als Grassley en Feinstein nog een keer voor een termijn van zes jaar worden gekozen, kunnen ze er niet op bogen de oudste senatoren ooit te zijn. Dat is vooralsnog de in juni 2003 overleden Strom Thurmond, Democratisch afgevaardigde voor de staat South Carolina. Die was 100 jaar toen hij in januari 2003 terugtrad. Het record voor langstzittende senator staat op naam van Robert C. Byrd uit West Virginia. Hij was ruim 57 jaar lid van het Congres.

Regering door ouden

Grassley en Feinstein zijn momenteel niet de enige tachtigplussers in de Senaat. Richard Shelby, Republikeins senator voor Alabama, is 87. Zijn partijgenoot James Imhofe, senator voor Oklahoma, is een jaar jonger. Patrick Leahy, Democratisch senator voor Vermont, telt 81 jaren. De groep tussen de zeventig en tachtig jaar telt 23 politici. Een van hen is Mitch McConnel, de fractievoorzitter van de Republikeinen, die tot begin dit jaar ook voorzitter was van de Senaat. Hij is 79 jaar.

Ruim een kwart van de senatoren is dus al jaren pensioengerechtigd, meldde de nieuwsbrief van de Congressional Research Service recent. De dienst constateert dat de huidige Senaat de hoogste gemiddelde leeftijd uit de Amerikaanse geschiedenis heeft: 64,5 jaar.

Overigens is deze kamer van het Amerikaanse Congres niet het enige orgaan waar de grijze haren een belangrijke stem hebben. De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, is 81 jaar. Ondanks die hoge leeftijd wist zij in januari de voorzittershamer van het Huis van Afgevaardigden in handen te houden – al waren er wel progressieve partijgenoten die vonden én vinden dat zij haar tijd heeft gehad. Andere Democraten zeggen echter dat „Nancy nog even alert en vinnig is als vijftien jaar geleden.”

„Amerika is een gerontocratie, een regering door ouden”, zegt politicoloog Larry Sabato van de University of Virginia. „Op de meeste belangrijke politieke posten in Washington zitten zeventigplussers” Het ultieme bewijs voor die stelling is volgens hem president Biden zelf, die volgende maand 79 hoopt te worden. „Ter vergelijking: John F. Kennedy was 43 toen hij werd gekozen.”

Alzheimer

De hoge leeftijd van Biden is vanaf het begin van zijn campagne, vorig jaar, een thema. De commentator van Fox News, Brit Hume (die zelf slechts een jaar jonger is dan Biden), constateerde tijdens de verkiezingsstrijd dat Biden „bij bosjes blunders maakt.”

Zo dacht Biden op zeker moment dat hij in de staat Vermont was, terwijl hij in werkelijkheid in New Hempshire verbleef. „Moet een man die duidelijk lijdt aan geheugenverlies ons land leiden?” vroeg Hume zich af. President Trump probeerde een slaatje te slaan uit de vermeende „seniliteit” van zijn rivaal. Overigens zijn de suggesties dat Biden vanwege zijn leeftijd niet meer berekend is op zijn taak, sinds zijn aantreden minder geworden.

Biden is echter niet de enige die vanwege zijn leeftijd in de gaten wordt gehouden. Dat gebeurt ook bij Congresleden. En niet zonder reden. Mike Kim, de baas van Grub’s Pharmacy, vertelde al in 2017 dat hij geregeld medicijnen tegen alzheimer stuurt naar leden van het Congres. „Zij maken wetten, maar ze weten vaak niet meer wat ze een dag eerder hebben gedaan.”

Dat de grijsheid een dominante factor is in de Amerikaanse politiek heeft volgens politicoloog Sabato te maken met verschillende oorzaken. Een daarvan is de vergrijzing van de samenleving. „Maar belangrijker is dat ouderen meer betrokken zijn bij verkiezingen dan jongeren”, zegt de politicoloog. Als bewijs noemt hij dat bij de laatste Congresverkiezingen 71 procent van de 65-plussers zijn stem uitbracht, tegen 59 procent van de groep in de leeftijd van 30 tot 44 jaar.

Van invloed is volgens Sabato ook dat je een goed netwerk, veel geld en een geloofwaardige staat van politieke dienst moet hebben, wil je in Washington een schijn van kans maken. „Dat krijg je meestal pas met de jaren.” En ten slotte is de Amerikaanse kiezer volgens Sabato doorgaans trouw aan ‘zijn’ man of vrouw in Washington. „De meeste Amerikanen hebben een afkeer van het Congres in Washington, maar ze houden van hun senator.”

Begrenzing

Het neemt allemaal niet weg dat er geregeld stemmen opgaan om de lange zittingsduur van politici te begrenzen. President Truman stelde al rond 1950 voor dat een Congreslid maximaal twaalf jaar mocht aanblijven. Die notitie is in de prullenmand verdwenen.

De Republikeinse senatoren Ted Cruz en Marco Rubio hebben begin dit jaar het voorstel gedaan om een maximum te stellen aan de zittingsduur voor de Senaat (twee termijnen van elk zes jaar) en voor het Huis van Afgevaardigden (drie termijnen van elk twee jaar). Maar tot nu toe hebben ze de handen daarvoor niet op elkaar gekregen.