Transformatie in plaats van transitie
Geslachtsverandering is Bijbels gezien geen begaanbare weg. Gods Woord wijst een uitnemender weg, die van bekering en leven naar Zijn wil, transformatie dus. Maar ook dan zijn er nog steeds belangrijke vragen.
Sinds kort wordt het debat over seksualiteit overheerst door de transgenderbeweging. Zij strijdt voor het onbelemmerde recht op transitie en zelfexpressie, en eist in alle opzichten gelijkstelling en bevestiging van de zelfgekozen gender. Wie daar niet aan meewerkt, maakt zich schuldig aan schadelijke onderdrukking. Omdat iedereen dit normaal moet gaan vinden, wordt onder meer gestreefd naar genderneutraal onderwijs en genderneutrale taal, zodat alle vormen van ”stereotypering” en sociale dwang om zich te voegen naar het biologisch geslacht worden vermeden. Ook wordt daarom niet meer gesproken van ”geslacht”, maar van ”gender”. Gender wordt niet gezien als een zwart-wit kwestie: mannelijk of vrouwelijk. Er bestaan oneindig veel grijstinten die allemaal even waardevol zijn.
Nog niet zo lang geleden werd genderdysforie (diep onbehagen over het geslacht waar je mee geboren bent) door wetenschappers gezien als een uiterst zeldzame psychische stoornis. Tegenwoordig wordt het beschouwd als een normaal en gezond verschijnsel om ”trans” te zijn. In sommige landen is het zelfs een hype, vooral onder jonge meiden. Het is cool om trans te zijn, cooler nog dan lesbisch.
Transitie krijgt warm applaus, met als gevolg dat zelfs veel pubers het pad op gaan van medisch ingrijpen door hormoonbehandeling en operaties, met levenslange verminking en tal van medische risico’s tot gevolg.
Bij deze zaken werd stilgestaan tijdens de conferentie van Bijbels Beraad M/V op 1 juli in Alblasserdam. Diverse sprekers belichtten het onderwerp van verschillende kanten. De lezing van ds. C. Sonnevelt verwoordde onze gezamenlijke Bijbelse-theologische overtuiging. We willen die kort samengevat doorgeven, omdat we van mening zijn dat hier uiteindelijk de beslissingen vallen. We geloven dat de kerk geroepen is om vrijmoedig maar toch bescheiden haar plaats in te nemen als ”contrasterende gemeenschap” (James Kennedy), dwars tegen de tijdgeest in.
Ons vertrekpunt is de scheppingsorde zoals verwoord in Genesis 1: 27 („Man en vrouw schiep hij hen”), omdat deze de bipolariteit van mannen en vrouwen onderstreept. Sommige theologen stellen dat dit gegeven niet beschouwd kan worden als cultuurloze blauwdruk, of zijn van mening dat het theologisch niet juist is als op basis van Genesis 1 en 2 gesteld wordt dat er maar twee soorten mensen zijn. Die mening delen wij niet.
Het vasthouden aan de geslachtelijke polariteit is ook de achtergrond van Deuteronomium 22:5, de bekende tekst die waarschuwt tegen het uitwissen van het onderscheid tussen man en vrouw. Met krachtige bewoordingen verbiedt God hier het overschrijden van deze creatuurlijke grens. Een mens moet zich niet voordoen als iemand van het andere geslacht.
We menen ook dat de Heere Jezus dit onderstreept wanneer Hij in Mattheüs 19:3-6 de goedheid van de oorspronkelijke schepping benadrukt. Tegenover alle casuïstiek en ontsnappingsroutes ging Hij terug naar Gods blijvende bedoeling met de mensheid. „Hebt gij niet gelezen, Die van den beginne de mens gemaakt heeft, dat Hij hen gemaakt heeft man en vrouw?”
Zondeval en verlossing
Andere belangrijke aspecten zijn de zondeval met haar diepingrijpende gevolgen en de betekenis van de wet van God. Bij een keuze voor transitie spelen in elk geval het eerste, zesde, negende en tiende gebod een rol. Daarnaast is het zevende gebod relevant als een persoon met transgendergevoelens gehuwd is. We onderstrepen in dit verband wat predikanten van de Gereformeerde Gemeenten schreven in de studie ”Bijbels licht op seksuele diversiteit”: „We wijzen transitie, ook in de zin van zich in gedrag en kleding anders voordoen dan het geboortegeslacht, af … Medisch ingrijpen dat erop gericht is om de geslachtelijke lichaamskenmerken te veranderen, is niet alleen een forse ingreep in de integriteit van een gezond en intact menselijk lichaam, maar is ook een totale miskenning van het feit dat God als Schepper van het leven ons geslacht heeft bepaald.”
Niet minder belangrijk is de verlossing in Christus. We moeten altijd met twee woorden spreken, ook wanneer het gaat om de nood van mensen met transgendergevoelens. Het gaat niet alleen om de wet. We mogen wijzen op de verlossing die er is in Christus Jezus voor allen die met hun nood en zonde bij Hem leren schuilen. Wie dit in de weg van bekering (transformatie) door genade mag leren beoefenen, zal niet meer zeggen dat geslachtsaanpassing de enige manier is om verder te leven. Daarmee zijn zeker niet alle problemen opgelost. De gebrokenheid zal vaak blijvend gevoeld worden, ook na ontvangen genade. Dat brengt strijd met zich mee, een strijd die alleen gestreden kan worden in afhankelijkheid van Hem.
Bewogenheid
Wezenlijke Bijbelse noties zijn ook de verankering van onze kernidentiteit, de beoefening van Bijbelse deugden zoals zelfverloochening en tevredenheid, de mens als eenheid van lichaam en geest, de bijzondere positie van de vrouw en –niet in de laatste plaats– bewogenheid en liefde in de Bijbelse zin van het woord. Juist vanuit echte bewogenheid en liefde mogen we niet meegaan met de ideologie die opgedrongen wordt. De tolerantie van vandaag lijkt liefdevol, maar is ten diepste vaak een gebrek aan wezenlijke liefde en belangstelling voor de ander. Transgenderisme als ideologie gebruikt mensen met genderdysforie als wapen in de strijd voor de omverwerping van de maatschappelijke orde (Kinneging).
Is het niet barmhartiger als wij elkaar en onszelf oproepen tot liefde voor de Heere en elkaar wijzen op de liefde van de Heere? Op een gezonde wijze mag een mens ook liefde hebben tot zichzelf en tot zijn eigen lichaam (zie Efeze 5:29). Waarom zouden wij dan mensen die hun lichaam haten, bevestigen in hun gevoelens en keuzes? Doen we dat bijvoorbeeld ook als iemand met een blanke huidskleur liever donker wil zijn? Of als iemand die volwassen is, liever kind wil zijn?
Niet alleen voor volwassenen, maar ook voor jongeren is de transgenderideologie, hoe geweldig ze ook lijkt, uiteindelijk onbarmhartig. Het wordt hoog tijd dat ook wij in Nederland wakker worden. In naam van de liefde. Of beter nog: in naam van de enige waarachtige God en van Jezus Christus Die Hij gezonden heeft.
Vervolgvragen
Dit neemt niet weg dat vervolgvragen resteren. Belangrijk is de vraag hoe op pastorale wijze mensen te ondersteunen die „worstelen met deze verdrietelijkheden” (ds. H. H. Klomp). Wat is goede pastorale zorg? Hoe krijgt die gestalte? Hoe stel je je als ouders op als je kind ondanks alles kiest voor de weg van transitie? Hoe staan we gezinnen bij die te maken hebben met deze problematiek? Dit zijn voorbeelden van vragen die aan de orde komen tijdens een werkconferentie op D.V. 9 september, die een vervolg is op de conferentie van 1 juli. Met circa vijftig voorgangers, ambtsdragers en (ervarings)deskundigen uit veel verschillende kerken zullen deze vragen besproken worden. We hopen dat de Heere het wil geven om in gehoorzaamheid en trouw aan Zijn Woord hierover na te denken.
Ds. H. J. Agteresch (GG), ds. A. Bloemendal (PKN), S. Jayasinghe (Family Bible Church), ds. D. E. van de Kieft (GGiN), ds. J. M. J. Kieviet (CGK), ds. O. Lohuis (ABC CAMA), ds. P. den Ouden (HHK), ds. C. Sonnevelt (GG), ds. J. R. Visser (GKN), A. J van Wingerden (OGG), drs. C.N. van der Ziel (NGK). Bovenstaande predikanten en voorgangers zijn lid van de visiegroep van Bijbels Beraad M/V. Zie voor de complete lezing van ds. Sonnevelt: bijbelsberaadmv.nl/lezingsonnevelt