Topadvocaat Gerard Spong pleitte er woensdag bij het gerechtshof Den Haag voor dat de Krimpense predikant ds. A. Kort alsnog strafrechtelijk wordt vervolgd voor het beledigen van homo’s. Tien vragen en antwoorden.
Wat speelde hier ook alweer?
Leon Houtzager, oud-burgerraadslid voor de VVD in Krimpen aan den IJssel en vicevoorzitter van COC Rotterdam, deed vorig jaar aangifte tegen ds. Kort. De predikant van de oud gereformeerde gemeente in Nederland (in de volksmond: de Mieraskerk) had in maart 2020 een brief aan het gemeentebestuur van zijn woonplaats geschreven „naar aanleiding van de maatregelen rond het Coronavirus.” In deze –vertrouwelijke– brief riep ds. Kort het gemeentebestuur op te „buigen voor God” en schreef hij dat het regeren van de overheid „weer geheel afgestemd [dient] te worden op Gods wil en wet.” De predikant benoemde in dat verband een aantal concrete punten, zoals het abortus- en euthanasiebeleid en de zondagsontheiliging. Verder schreef hij: „De roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen, dienen uitgebannen.”
Welke stap zette Houtzager?
Houtzager –zelf samenwonend met een man– leest in de laatste zin een belediging van homo’s. Veel van zijn sympathisanten stellen dat ds. Kort hier zegt dat alle homo’s moeten worden verbannen. Ds. Kort heeft een- en andermaal ontkend dat te zeggen. Houtzager deed echter aangifte wegens discriminatie en hoopte dat dit zou leiden tot een rechtszaak.
Hoe reageerde justitie?
In september vorig jaar besloot het openbaar ministerie (OM) ds. Kort niet te vervolgen. „De uitspraken van de predikant zijn gedaan in verband met zijn geloofsovertuiging”, motiveerde het OM dit besluit. „In het kader van de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting moet het mogelijk blijven om bepaalde uitspraken te doen, ook als deze kwetsend zijn voor een bepaalde groep mensen. De vraag is dan of de uitlatingen niet verder gaan dan noodzakelijk om de boodschap in het kader van de geloofsovertuiging uit te dragen. Het OM is van mening dat dat in deze specifieke casus niet het geval is.”
Maar daarmee was de kous dus niet af.
Zo bleek. Vorige week woensdag liet Houtzager via Twitter weten dat advocaat Gerard Spong hem gaat bijstaan „in mijn zaak tegen het OM en dominee Kort.” De 75-jarige Spong wil dit, aldus het Algemeen Dagblad, doen voor een „vriendenprijs” van 5000 euro.
In zijn Twitterbericht vroeg Houtzager zijn volgers hem financieel te steunen. Wat zij ook deden: op 23 juli twitterde hij dat „we de 20.000 euro gepasseerd zijn dankzij ongeveer 3600 donateurs. Dit is het viervoudige van het doelbedrag. Ongelooflijk!”
Houtzager en Spong volgen in hun zaak de zogenoemde artikel 12-procedure
Wat is een artikel 12-procedure?
Als iemand het niet eens is met de beslissing van de officier van justitie van het openbaar ministerie om een –al dan niet– strafbaar feit niet (verder) te vervolgen bij de strafrechter, kan hij of zij een klacht indienen bij het gerechtshof. Dat deden bijvoorbeeld ook het Transgender Netwerk Nederland en de Nederlandse Organisatie voor Seksediversiteit vorig jaar: zij vonden dat het OM in maart ten onrechte niet was overgegaan tot het strafrechtelijk vervolgen van de opstellers en ondertekenaars van de Nashvilleverklaring uit 2019. Vorige week bleek dat het gerechtshof van Amsterdam het besluit van het OM overeind hield: de Nashvilleverklaring bevat volgens het hof geen uitingen die aanzetten tot discriminatie.
Wat beogen Houtzager en zijn advocaat?
Woensdag probeerde advocaat Spong, zelf homoseksueel, tijdens een zogenoemde raadkamerzitting het gerechtshof van Den Haag ervan te overtuigen dat het OM alsnog tot vervolging van ds. Kort moet overgaan. Ook Houtzager zelf kwam aan het woord, aldus de regionale omroep rijnmond.nl. Spong liet de omroep weten dat hij had gesproken van een „godsdienstige vrijbrief” om kwetsende taal te gebruiken. Hij wees het hof op een uitspraak van de Hoge Raad in 1969 „waarin aan religieuze groepen wel degelijk beperkingen worden opgelegd voor het ritueel slachten van geiten”. Spong: „Men kan in ons land dus zelfs vanwege zijn geloof niet zomaar een geit slachten, maar wél zomaar vanwege datzelfde geloof een homo kwetsen. Een homo geniet dus minder rechtsbescherming dan een geit.”
De advocaat citeerde, aldus rijnmond.nl, verder uit een brief die hij kort voor de zitting ontving van „de broer van dominee Kort”: „Mocht u besluiten om door te gaan met deze antichristelijke kruistocht, weet dan dat u eens verantwoording zal moeten afleggen voor de grote witte troon, zoals beschreven in Openbaring hoofdstuk 20 vanaf vers 11.” Donderdagmiddag meldde cip.nl echter dat ds. Kort helemaal geen broer heeft. „Spong reageert door te stellen dat hij wel degelijk een brief heeft ontvangen van iemand die zich voordoet als de broer van Kort”, aldus het christelijk informatieplatform, dat spreekt van een „opvallende wending in de zaak.”
Stond ds. Kort woensdag al terecht?
Nee. Eerst moet het Haags gerechtshof de vraag beantwoorden of het –met Houtzager en Spong– vindt dat de conclusie van het OM vorig jaar om de predikant niet te vervolgen onterecht was. Vindt het hof dat niet, dan komt ds. Kort niet voor de rechter, althans, niet via deze route. Komt het hof wél tot deze conclusie, dan moet het OM zich opnieuw over de kwestie gaan buigen.
Wanneer doet het gerechtshof Den Haag uitspraak?
Omdat de beklagprocedure ”niet-vervolgen strafbaar feit” niet openbaar is, doet het hof daarover geen mededelingen, aldus een woordvoerder. Houtzager liet via Twitter echter weten dat hij „binnen 2 weken antwoord” krijgt van het hof. Houtzager: „Omdat ik de beslotenheid van de zitting wil respecteren, kan ik tot die tijd nog niks over de inhoud van de zitting van vandaag zeggen. Sorry dat ik jullie nog even in spanning moet houden.”
Hoe staat ds. Kort zelf in deze kwestie, die hem al zo lang achtervolgt?
In een interview met freelance journaliste Hendrina de Graaf, dat zij woensdag publiceerde, stelt zij de vraag of de predikant weleens voor Leon Houtzager heeft gebeden. Het antwoord van ds. Kort: „Sterker nog: ik heb het hem gelijk vergeven. Er staat in de Bijbel: „Zegen hen die u vervolgen” en „Bid voor degenen die u geweld aandoen.” Maar het is niet zo dat ik elke dag op mijn knieën ga voor Leon. Soms bedenk ik me dat ik Leon zou moeten bedanken. Mijn brief aan de gemeenteraad is door Leons toedoen door heel Nederland gelezen. Daardoor heb ik nieuwe contacten opgedaan, mensen die geïnteresseerd zijn geraakt in het geloof. Ja, het is zelfs gezegend geworden.” En, sluit de oud gereformeerde predikant af: „Leon mag dan een topadvocaat hebben, maar wij hebben een hémelse Advocaat.”
Hebben Houtzager en ds. Kort elkaar al eens gesproken?
„Nee”, zei ds. Kort in mei in het Algemeen Dagblad. „Ik kén hem namelijk niet. Via-via hoorde ik vorig jaar over de aangifte. Mijn zoon liet daarna een foto van die man zien en ik had geen idéé wie ik voor me zag. Het is een leugen dat ik niet met hem wil praten. Als iemand iets dwars zit, kan degene bellen of langskomen. Dat heeft híj nooit gedaan. Over de aangifte heb ik trouwens nooit wat gehoord. Op een gegeven moment werden we gefeliciteerd: wat fijn dat je vrijgesproken bent. Moest ik in het Reformatorisch Dagblad lezen dat het Openbaar Ministerie me niet ging vervolgen. Het was allemaal buiten ons om gegaan.”
Hendrina de Graaf liet woensdag in een verantwoording bij haar interview met ds. Kort weten Houtzager de gelegenheid te hebben gegeven te reageren op het gesprek. „Hij wenste hier geen gebruik van te maken.”
