De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van dinsdag hier.

Oostenrijk laat vanaf woensdag mensen uit tientallen landen toe zonder dat ze verplicht in quarantaine moeten vanwege het coronavirus. Minister van Gezondheid Wolfgang Mückstein zei maandag dat de regels worden versoepeld. Voor een vijftal landen met een hoger risico, waaronder Nederland, blijven de strenge regels nog van kracht. Die mensen moeten een negatief testbewijs kunnen laten zien en dan vijf dagen in quarantaine. Op de vijfde dag worden ze getest en als die uitslag negatief is, mogen ze uit quarantaine.

Op de eerste dag van de eindexamens voor scholieren zijn er bij de actiegroep LAKS maandag ruim 14.000 klachten binnengekomen. Dit aantal is ongeveer „in lijn met voorgaande jaren”, zegt een woordvoerster. Onder meer werd erover geklaagd dat bij de examens de 1,5 meter afstand niet altijd in acht werd genomen. In de sportzalen stonden de tafeltjes wel op voldoende afstand, maar in de kleedkamers lukte dit niet altijd bij het ophangen van de jassen, aldus de woordvoerster.

Na bijna twee maanden digitaal vergaderen komen de ministers vrijdag weer zelf naar het ministerie van Algemene Zaken voor de wekelijkse ministerraad. „In het licht van de verbeterende situatie (…) heeft de minister-president besloten dat de vergaderingen vanaf deze week weer fysiek plaatsvinden”, laat een woordvoerder van de premier weten.

Eind maart ging het demissionaire kabinet uit voorzorg „voorlopig” op vrijdag digitaal vergaderen. Aanleiding was de besmetting met het coronavirus van staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) en kort daarna van minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).

De Verenigde Staten gaan nog eens 20 miljoen doses van coronavaccins delen met andere landen. Dat aantal komt bovenop de 60 miljoen AstraZeneca-vaccins die zoals eerder aangekondigd, worden geëxporteerd.

De Europese Unie krijgt deze week maar de helft van de coronavaccins van Janssen waarop zij rekende. Het bedrijf hoopt de vertraging wel nog deze maand in te lopen, zeggen EU-bronnen.

De fabrikant van het vaccin van Nederlandse makelij was al achteropgeraakt met de levering van de 55 miljoen doses die voor 1 juli geleverd zouden worden. De teller stokt vooralsnog op minder dan 5 miljoen vaccins. Zowel moederbedrijf Johnson & Johnson als de Europese Commissie blijven erop rekenen dat de beloofde leveringen voor het tweede kwartaal worden waargemaakt.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kon maandag de mondkapjesdeal met Sywert van Lienden niet verder ophelderen. VWS en Van Lienden hadden „een goed gesprek” over de kwestie, naar aanleiding van een Volkskrantpublicatie. Volgens het dagblad verdiende de opiniemaker en activist Van Lienden veel geld aan de handel, terwijl hij eerder herhaaldelijk zei de maskers belangeloos te leveren. Ook was de kwaliteit van de 40 miljoen mondkapjes niet onomstreden. Momenteel liggen ze ongebruikt in in opslag.

Wat het ministerie precies met Van Lienden heeft besproken, kan een woordvoerder niet zeggen. Eerst gaat demissionair minister Tamara van Ark de Tweede Kamer inlichten over de kwestie. Zij was niet aanwezig bij het gesprek.

Ruim een kwart miljoen mensen die in 1965 zijn geboren, kunnen vanaf maandagavond op www.coronavaccinatie-afspraak.nl een afspraak maken om te worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Bij de prik krijgen zij het vaccin van Pfizer/BioNTech of dat van Moderna. Daarvoor kunnen ze terecht bij meer dan honderd vaccinatielocaties van de GGD’en.

Duitsland stelt de coronavaccins vanaf 7 juni beschikbaar voor alle volwassen Duitsers, zeggen bronnen rond de regering. Gezondheidsminister Jens Spahn zou hebben gezegd dat er geen voorrang meer nodig is voor kwetsbare mensen.

„Met dit besluit kunnen alle Duitsers vanaf zestien jaar zich laten inenten”, staat in documenten die zijn ingezien door persbureau DPA. Dit betekent niet dat alle Duitsers die een prik willen in juni al ingeënt kunnen worden. „De vaccinatiecampagne duurt nog zeker tot het einde van de zomer”, staat in de documenten van Spahn.

Om de vaccinatiebereidheid te vergroten is het niet alleen belangrijk om mensen goed te informeren over het vaccin in kwestie, maar ook om mythes over vaccinatie te ontkrachten. Tot die conclusie komen onderzoekers van Amsterdam UMC, na een studie in samenwerking met collega’s uit Cambridge en New York. „Vooral door het weerleggen van misinformatie geloven mensen dat een vaccin helpt”, vat onderzoeker Hamza Yousuf het resultaat samen.

Reisorganisator TUI biedt geen vakantiereizen aan naar landen waar reizigers bij aankomst in quarantaine moeten. Op dit moment gaat het daarbij alleen om Portugal. Verschillende landen die door de overheid op geel zijn gezet vereisen soms een quarantaineperiode van reizigers als ze inreizen. Daarnaast gelden soms andere verplichtingen, zoals een negatieve PCR-test.

Het aantal opnames van coronapatiënten gaat „heel rap naar beneden” en dat is „fantastisch”, zegt ziekenhuisbaas Ernst Kuipers. De voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) noemt de snelle afname goed nieuws voor de reguliere zorg. „Dit betekent dat je versneld allerlei programma’s kunt hervatten”, zegt hij, doelend op de zorg voor mensen met andere aandoeningen dan Covid-19. Hij is „opgetogen over deze ontwikkeling”.

Het coronavaccin van Pfizer en BioNTech mag langer in een koelkast worden bewaard. Tot nu toe was de richtlijn dat een ontdooid flesje hooguit vijf dagen in de koeling kon blijven, bij temperaturen van 2 tot 8 graden boven nul. Na die vijf dagen zou het flesje moeten worden weggegooid. De termijn wordt nu verruimd naar 31 dagen.

Het RIVM heeft maandag minder nieuwe coronagevallen binnengekregen als gevolg van een storing. „Door een ict-probleem bij de GGD heeft het RIVM niet alle meldingen ontvangen. Het dagcijfer van vandaag is daardoor niet compleet. In werkelijkheid ligt het cijfer hoger. Dit zal worden gecorrigeerd in de cijfers van de komende dagen, die daardoor hoger zullen uitvallen”, aldus het instituut.

Het Verenigd Koninkrijk zet maandag weer een grote stap in het versoepelen van de lockdown. Horecazaken in Engeland, Schotland en Wales mogen ook binnen weer klanten ontvangen en inwoners van die regio’s kunnen weer op vakantie in het buitenland.

Het aantal nieuwe coronagevallen is maandag gedaald tot het laagste niveau sinds 16 februari. Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 2904 nieuwe coronagevallen geregistreerd.

Dat zijn er voor de negende dag op rij minder dan het weekgemiddelde. Afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 5047 nieuwe coronagevallen per dag gemeld.

Het aantal coronapatiënten dat op een intensive care of verpleegafdeling belandt, blijft dalen. In de afgelopen 24 uur hebben ziekenhuizen 138 nieuwe patiënten opgenomen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat is het laagste aantal sinds 29 november.

Volgens cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) hebben ziekenhuizen in de afgelopen zeven dagen 1497 coronapatiënten opgenomen. Dat komt neer op gemiddeld bijna 214 per dag, het laagste niveau sinds 10 maart.

Eind april piekte het aantal ziekenhuisopnames. Sindsdien is de instroom met meer dan 30 procent gedaald. Daarom heeft het kabinet besloten dat de vorige week aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen kunnen doorgaan.

Sportscholen zijn „blij en opgelucht” dat ze woensdag weer open mogen nadat het kabinet bevestigd had dat de eerder aangekondigde versoepelingen door kunnen gaan. „De positieve reacties stromen binnen op mijn telefoon”, laat directeur van brancheorganisatie NL Actief Ronald Wouters weten.

De NS kijkt ernaar uit om alle reizigers weer in de trein te verwelkomen. Nu de aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen doorgaan, kan het openbaar vervoer vanaf woensdag weer voor elk reisdoel gebruikt worden. De beperking dat alleen noodzakelijk reizen zijn toegestaan vervalt.

„Nu de Nederlandse samenleving zich langzaam opent en ook de vrijheid om te reizen terugkomt, kan onze blik weer naar voren. NS wil niets liever dan Nederland bereikbaar houden en reizigers naar hun plek van bestemming brengen. Met 20.000 collega’s doen we er alles aan die reis zo prettig mogelijk te maken. Tegen onze reizigers zeg ik: ’mijd drukte, maar voel je welkom in de trein”, aldus Marjan Rintel, president-directeur van de NS.

Het Amerikaanse leger heeft aangeboden coronavaccins van het Leidse Janssen beschikbaar te stellen aan Zuid-Korea. Die belangrijke Aziatische bondgenoot van Washington kampt zelf met een vaccintekort.

De Zuid-Koreanen kunnen volgens bronnen van persbureau Yonhap zo’n 13.000 doses tegemoet zien van het Leidse middel, dat internationaal bekendstaat als het Johnson & Johnson-vaccin. Het Zuid-Koreaanse leger overlegt nog met de gezondheidsdiensten over hoe die vaccins straks gebruikt gaan worden.

De VS gebruiken het Janssen-vaccin ook om de eigen burgers in te enten, maar de binnenlandse productie van het middel komt er moeizaam van de grond. De krant Washington Post schreef vorige week dat alle gebruikte doses moesten worden geïmporteerd uit Nederland. De Amerikaanse producent Emergent BioSolutions kampt met productieproblemen.

De Amerikaanse autoriteiten legden het gebruik van het middel vorige maand ook anderhalve week stil. Ze gebruikten die periode om nader onderzoek te doen naar mogelijke bijwerkingen. Experts concludeerden dat de voordelen ruimschoots opwegen tegen de risico’s en het prikken kon eind april worden hervat.

Yonhap schrijft dat het Janssen-vaccin ook is gebruikt om medewerkers van de Amerikaanse troepenmacht in Zuid-Korea te vaccineren. Het middel hoeft in tegenstelling tot veel andere vaccins maar één keer te worden toegediend.

Als de VS de vaccins ook delen met de Zuid-Koreaanse autoriteiten, worden ze waarschijnlijk vooral gebruikt om burgers mee te vaccineren. Het Zuid-Koreaanse ministerie van Defensie heeft zelf al vaccins veiliggesteld voor de eigen militairen. Die worden geprikt met de middelen van Pfizer en AstraZeneca.

De coronacijfers zijn genoeg verbeterd om de tweede ronde versoepelingen woensdag door te laten gaan. Die waren vorige week onder voorbehoud aangekondigd, maar als de druk op de ziekenhuizen niet snel genoeg zou afnemen, kon aan een „noodrem” worden getrokken. Dat is niet nodig gebleken, zei minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maandag na coronaoverleg op het ministerie van Algemene Zaken.

Met de tweede ronde versoepelingen wordt vooral buiten meer mogelijk. Zo kan er in grotere groepen worden gesport en mogen zogenoemde doorstroomlocaties zoals de dierentuin of het pretpark weer open. Ook binnen kan meer: sportscholen mogen heropenen, evenals dans- en muziekscholen. Sekswerkers mogen weer klanten ontvangen. Verder worden de terrastijden verruimd. Horeca mag buiten eten en drinken serveren tussen 06.00 uur en 20.00 uur. In alle gevallen blijven wel regels van kracht zoals afstand houden.

Farmaceuten Sanofi en GlaxoSmithKline hebben goede hoop dat het coronavaccin dat zij ontwikkelen eind dit jaar kan worden goedgekeurd. Dit na positieve testresultaten met het middel.

Proefpersonen vertoonden een soortgelijke antilichaamrespons als mensen die hersteld zijn van het coronavirus, zeggen de bedrijven maandag in een verklaring. Vooral bij mensen die eerder een corona-infectie hebben doorgemaakt zou er sprake zijn van een „bijzonder hoge immuunrespons” na een enkele dosis. Daarmee zou het vaccin voor deze groep in het bijzonder veelbelovend zijn.

BIj GSK en Sanofi zullen de goede testresultaten voor opluchting zorgen. Een eerdere studie liep vertraging op door een doseringsfout. In de nieuwe test werden 722 volwassenen gevaccineerd met het middel. Volwassenen tot 60 jaar presteerden over het algemeen beter. Verder waren er geen veiligheidsproblemen, aldus de bedrijven.

Sanofi en GSK zijn nu van plan verder te gaan met hun onderzoek. Aan de laatste testfase zullen meer dan 35.000 deelnemers uit een reeks landen meedoen. Die studie moet in de komende weken beginnen.

De injectie, die gebaseerd is op technologie die gebruikt wordt om griepvaccins te maken, zou in het vierde kwartaal goedgekeurd kunnen worden. Dat is ongeveer een jaar na het vaccin dat is ontwikkeld door Pfizer en partner BioNTech.

Sindsdien is een handvol andere vaccins goedgekeurd. Maar aangezien de wereld geconfronteerd wordt met een groeiend aantal virusvarianten en veel landen moeite hebben om genoeg doses te krijgen om de bevolking in te enten, kan het product nog steeds een belangrijke rol spelen in het bestrijden van de pandemie. Wat in het voordeel van dit vaccin spreekt is dat het middel niet ijskoud bewaard hoeft te worden.

De Britse regering beslist volgende maand of het ondanks de zorgen over een nieuwe coronavariant doorgaat met de laatste fase van het versoepelen van de lockdown. „Het is de grootste stap op onze routekaart. We nemen daar op 14 juni een definitief besluit over”, zei minister van Volksgezondheid Matt Hancock bij Sky News.

De regering stelde begin dit jaar een nieuwe lockdown in en is inmiddels bezig die stapsgewijs af te bouwen. Premier Boris Johnson had gehoopt de laatste stap te zetten op 21 juni. Dan zouden alle beperkingen op sociale contacten in Engeland moeten vervallen.

De autoriteiten maken zich echter grote zorgen over de nieuwe Indiase variant van het virus. „We hebben daar ruim 1300 gevallen van gezien. Het wordt de dominante virusvariant in delen van het land, zoals in Bolton en Blackburn”, zei minister Hancock. De variant kan zich volgens de minister enorm snel verspreiden onder ongevaccineerde mensen.

Premier Johnson had afgelopen week al gewaarschuwd dat de Indiase variant gevolgen kan hebben voor zijn plannen om de lockdown te schrappen. Wat voor maatregelen precies nodig zijn, hangt volgens hem af van hoe besmettelijk de variant precies is. Er wordt ondertussen ook onderzocht hoe effectief vaccins zijn tegen de Indiase mutant.

Johnson kondigde ook aan 50-plussers en kwetsbare groepen sneller te willen vaccineren vanwege de zorgen over de Indiase variant. Zij krijgen volgens de BBC straks al na acht weken een tweede vaccindosis, terwijl voorheen een wachttijd gold van twaalf weken.

Het Verenigd Koninkrijk behoort internationaal nu al tot de koplopers op vaccinatiegebied. De meeste Britse volwassenen hebben al een eerste prik gehad en meer dan 36 procent is zelfs al volledig gevaccineerd. Minister Hancock zei dat de eerste onderzoeksresultaten doen vermoeden dat vaccins werken tegen de Indiase variant.

„We zijn verwikkeld in een race tussen ons vaccinatieprogramma en het virus”, zei de bewindsman bij Sky. „En het virus kan dankzij deze nieuwe variant meer tempo maken.”

De kranten staan vol met ondernemers die tijdens de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, maar de meeste bedrijven verdienden juist meer in 2020. Dat blijkt volgens het FD uit onderzoek van strategieadviesbureau Simon-Kucher & Partners. In de software-industrie, de bouw, defensie, groothandel en logistiek groeiden de winsten het meest.

Zes op de tien bedrijven uit het onderzoek zeggen dat ze vorig jaar hun winstmarges wisten te verbeteren en dat dit vooral lukte door prijsverhogingen. Meer dan de helft zegt onomwonden meer te verdienen dankzij de crisis.

Negen van de tien Nederlandse bedrijven verwachten de prijzen ook dit jaar in lijn met de inflatie of harder te laten stijgen. Daarmee worden de prijzen in Nederland vaker verhoogd dan in de rest van de wereld. Ook het aantal bedrijven dat de prijzen harder laat stijgen dan de inflatie, is in Nederland groter.

De stijgende winstmarges duiden erop dat er bedrijven zijn die een slaatje weten te slaan uit de crisis. Een andere oorzaak van prijsverhogingen zijn stijgende grondstofprijzen, zegt Sebastian Haenen van Simon-Kucher. Hogere inkoopkosten worden door bedrijven als belangrijke oorzaak genoemd als ze geen winst maken.

In India zijn het afgelopen etmaal nog eens 4106 mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus, meldt het ministerie van Volksgezondheid maandag. Een dag eerder werden in 24 uur tijd 4077 overlijdens gemeld.

Het aantal besmettingen ligt iets lager dan op zondag. Het afgelopen etmaal werden 281.386 inwoners van India positief getest op Covid-19, tegenover 311.170 op zondag.

In totaal zijn in India bijna 25 miljoen mensen positief getest op het virus. 274.390 coronapatiënten kwamen te overlijden. Experts vermoeden echter dat het werkelijke aantal veel hoger ligt.

Ziekenhuizen in het land staan zwaar onder druk sinds de uitbraak van de tweede coronagolf. Ook crematoria en begraafplaatsen zijn overbelast.

Het kabinet besluit maandag vrijwel zeker dat de versoepelingen die voor woensdag zijn aangekondigd, zullen doorgaan. De daling van het aantal opnamen van coronapatiënten in ziekenhuizen en op intensive care-afdelingen zet al dagen door. Het ziet er positief uit, zeggen ingewijden. Maandag zullen de ministers daar in het crisisoverleg over corona (MCC) formeel een klap op geven. Rond het middaguur zal de mededeling daarover naar buiten komen, is de verwachting.

Dat betekent onder meer dat vanaf woensdag 19 mei de terrassen langer open zijn (van 6.00 uur tot 20.00 uur) en er meer recreatie buiten mogelijk is zoals in attractieparken en dierentuinen. Mensen mogen weer in teamverband buiten sporten en de sportscholen en zwembaden gaan weer open. Ook kunnen mensen weer naar buitenlocaties voor kunst en cultuur. De bibliotheken mogen op 20 mei hun deuren weer openen.

Het kabinet besloot vorige week dat de afschaling van coronamaatregelen kan doorgaan als er maandag een gemiddelde afname is in de instroom van ziekenhuizen van ongeveer 20 procent in vergelijking met de piek eind april. Als dat niet gebeurde, hield het kabinet een pauzeknop achter de hand.

De druk van coronapatiënten op de ziekenhuizen is nog hoog, maar de afgelopen periode was sprake van een daling. Zondag meldde het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) dat er op de ic’s 686 coronapatiënten liggen. Zaterdag waren dat er 24 meer: 710. Het was de elfde achtereenvolgende dag waarop het aantal ic-patiënten met corona daalt. Ook het aantal opgenomen coronapatiënten op de verpleegafdelingen is 1466, zeven minder dan zaterdag (1473).

Het aantal mensen dat besmet raakt met het coronavirus, neemt ook gestaag af. Tussen zaterdag- en zondagochtend ging het om 4494 positief geteste mensen. Dat zijn er voor de achtste dag op rij minder dan het weekgemiddelde. Afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 5479 nieuwe coronagevallen per dag gemeld.

De redactie is een nieuw liveblog gestart. Zie hieronder het vorige blog.

Lees ook

Fysio-behandelingen coronaklachten verdubbeld