Vrijwel alle bewoners ontvingen ruim twee weken geleden de tweede prik van het Pfizervaccin en zouden dus optimaal beschermd moeten zijn tegen het virus. Toch werden maar liefst 12 van de 29 bewoners positief getest.

Was de prik daarom waardeloos? Zeker niet, vindt woordvoerder Arend Pleysier van De Heikant, onderdeel van woonzorgcentrum Oldershove. „Waren de bewoners niet gevaccineerd, dan zou het beeld er bij een uitbraak van deze omvang heel anders uitzien. Nu hebben ze slechts een hoestje, maar dan zou een deel van de mensen zware klachten hebben.”

De twaalf positief geteste verpleeghuisbewoners zitten momenteel op hun eigen kamer, verklaart Pleysier. Ze kunnen wel bezoek op afstand ontvangen.

Sinds de uitbraak is de bezoekregeling in De Heikant flink aangescherpt. Slechts één bezoeker per bewoner per dag is toegestaan. Hij of zij dient zich bij de ingang te registreren en een mondneusmasker, spatbril en plastic schort te dragen.

Pleysier vermoedt dat een bezoeker een bewoner heeft besmet, die het vervolgens aan anderen heeft doorgegeven.

De casus toont volgens immunologe prof. Marjolein van Egmond van Amsterdam UMC in de eerste plaats dat vaccinatie beschermt tegen ernstige ziekte. „De bewoners hebben slechts milde klachten. Zonder vaccinatie waren er waarschijnlijk mensen aan Covid-19 overleden.” De immunologe wijst op onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk. „Vaccinatie zorgt daar voor 90 procent minder ziekenhuisopnames.”

In de tweede plaats laat de uitbraak zien dat vaccinatie niet voor 100 procent virusoverdracht tegengaat. Van Egmond: „Gevaccineerde personen kunnen het virus soms nog wel bij zich dragen. Maar over het algemeen verspreiden zij het virus veel minder dan niet-gevaccineerden.” Mensen willen volgens haar graag een zwart-wit antwoord: vaccinatie voorkomt de virusoverdracht wel of niet. „Zo werkt het niet in de biologie.”

Kwetsbaar

De uitbraak in Wehl vond plaats onder ernstig dementerende personen; een kwetsbare groep. Van Egmond: „Mogelijk is het vaccin bij deze zwakke mensen minder effectief.” Landelijk gezien zijn de besmettingscijfers in verpleeghuizen sinds er wordt gevaccineerd wel sterk afgenomen. Dagelijks raken slechts een kleine twintig verpleeghuisbewoners in Nederland besmet; eind januari ging het nog om het tienvoudige.

De virusoverdracht onder ingeënte personen is minder, maar niet nul. De Amsterdamse immunologe vindt het daarom verstandig dat zij zich voorlopig aan de coronaregels blijven houden. „We zitten nu nog in een situatie waarin de gevaccineerden de minderheid vormen. Hoe meer mensen een prik krijgen, hoe moeilijker het virus zich kan verspreiden. Er komt een moment dat het merendeel is gevaccineerd en het virus nog mondjesmaat aanwezig is. Dan is het veelgevraagd als mensen zich aan bijvoorbeeld de anderhalvemeterregel moeten blijven houden.”

Van Egmond verwacht binnenkort een daling van de besmettingscijfers te zien. „We zitten nu op een omslagpunt. Elk moment kan de daling inzetten.” Ze wijst op de vaccinatiegraad in Nederland. Momenteel heeft bijna 30 procent van de bevolking een of twee prikken gehad. „In Engeland zag je bij dat percentage de cijfers omslaan.”

Nu is ongeveer de helft van de Britse bevolking gevaccineerd. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames is daar sterk afgenomen. „Dat gaan wij in ons land binnenkort ook zien. Zeker als over twee maanden de meeste Nederlanders een prik hebben gehad.”