De vaccinatieronde zit er voor verpleeghuizen bijna op. Vrijwel alle bewoners die een prik willen, zijn ingeënt. De vaccins maken verschil in de huizen. Ter illustratie: op 18 januari, de dag waarop de eerste bewoner werd geprikt, kampten 814 verpleeghuizen met coronabesmettingen. Op 23 maart waren dat er nog maar 237.

Premier Rutte en gezondheidsminister De Jonge kondigden tijdens de persconferentie van afgelopen dinsdag echter geen verdere versoepelingen voor verpleeghuizen aan. Eerder deze maand maakten ze wel bekend dat verpleeghuizen dagelijks twee bezoekers per bewoner mogen toelaten in plaats van één. Dat geldt voor alle huizen, ook als een deel van de bewoners ervoor kiest zich niet te laten vaccineren. „Het is aan de zorglocaties zelf om dan een afweging te maken”, licht een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid toe.

Dat er nu weer twee bezoekers per persoon welkom zijn, is mooi, vindt Ewald van Kouwen, woordvoerder van ouderenbond ANBO. Maar gezien het dalende besmettingscijfer pleit hij voor meer versoepeling. „De eenzaamheid onder ouderen is het afgelopen jaar enorm gestegen”, legt hij uit. „Bewoners van verpleeghuizen zitten vaak in de laatste fase van hun leven. Zij hebben grote behoefte aan contact met familie en dierbaren.”

Ook Marleen Hout, specialist ouderengeneeskunde, signaleert de hoge nood onder verpleeghuisbewoners. „In gesprekken hoor ik veel verdriet. Vooral de bezoekregeling grijpt diep in.”

Maatwerk

Het is daarom tijd om de teugels in verpleeghuizen te laten vieren, vindt Van Kouwen. „De meeste bewoners zijn ingeënt. De kans dat ze ziek worden of overlijden, is significant kleiner geworden. Dan zou er wat de ANBO betreft meer mogelijk moeten zijn.”

Navolging van de RIVM-maatregelen blijft belangrijk, zegt de woordvoerder. „Maar de bezoekregeling kan verder worden versoepeld en er zouden weer meer activiteiten in verpleeghuizen georganiseerd kunnen worden.”

Voorzichtigheid blijft geboden, benadrukt hij. „Maar als we kleine stappen zetten, kunnen we steeds kijken wat het effect is. Op die manier kunnen verpleeghuizen verantwoord verder open.”

Hout is voorzichtig als het gaat om verder versoepelen. De vaccinatiegraad is in verpleeghuizen niet overal even hoog, legt ze uit. „Daarnaast zijn bezoekers vaak nog niet gevaccineerd. Als je de bezoekregeling loslaat, is het gevaar dat zij elkaar aansteken reëel.” Ook biedt het vaccin geen 100 procent bescherming, zegt Hout. „En het is onduidelijk of gevaccineerde bewoners het virus wel of niet kunnen overbrengen.”

Terughoudendheid is inderdaad geboden, vindt ook Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde en lid van het OMT. Dat de cijfers in verpleeghuizen sterk dalen is volgens hem niet direct een vrijbrief voor vergaande versoepelingen. „Zo hebben verpleeghuizen ook te maken met instroom van bewoners die niet zijn gevaccineerd”, legt hij uit. „Daarnaast is niet elke medewerker ingeënt.”

Ook hij legt er de vinger bij dat het onduidelijk is in hoeverre een gevaccineerde bewoner het virus kan overdragen. „Kortom: er zijn nog te veel onzekerheden om nu te experimenteren met te veel versoepelingen. Het reproductiegetal in de samenleving is daarvoor ook nog te hoog.”

Hout pleit voor meer maatwerk. „Denk bijvoorbeeld aan de terminale en palliatieve zorg. Meer bezoek zou in dat soort situaties moeten kunnen. Hetzelfde geldt voor hoogtijdagen, zoals een huwelijksjubileum. Gezien de gunstige cijfers is meer maatwerk wenselijk.”