Waar Hotel de Wereld in Wageningen herinneringen oproept aan de ondertekening van de Duitse overgave in 1945, is er niets te zien van wat er in 1940 gebeurde. In die meidagen werd toen Nederland onder de voet gelopen door de Duitsers. Herberg ’t Wapen in Rijsoord werd hun hoofdkwartier. In een lokaal van de Christelijke School met de Bijbel in het dorpje aan de Waal tekende generaal Winkelman, opperbevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten, een dag na het bombardement op Rotterdam, de capitulatieovereenkomst. Rijsoord toont die kant van het verhaal. Wageningen toont de andere kant.

Wat bezielde Ad Los om het schooltje te kopen?

„In 1995 kocht ik het schooltje en andere opstallen van de gemeente. Alles was bouwvallig en stond op de nominatie gesloopt te worden. Ik kocht de hele boel, op voorwaarde dat de school met het capitulatielokaaltje bewaard zou blijven. Niet voor niets is de plek na de oorlog gemarkeerd met een monument met de spreuk: Een volk dat zijn verdediging verwaarloosd, zet zijn vrijheid op het spel.”

En zo werd het schooltje een museum?

„Daar kwam veel bij kijken. Bij de koop van de school zat ook een woonhuis. Ik kon dus vanuit huis de school opknappen en beginnen het schoollokaaltje in te richten als museum. In 2000 was het zover. Daar zaten de etalagepoppen met terracotta hoofden: generaal Winkelman en zijn gevolg tegenover de Duitse delegatie onder leiding van generaal Georg von Küchler. Strak in pak, aan lange tafels met landkaarten tegen de muur.”

Toen ging u een museum runnen?

„Het capitulatiemuseum alleen was niet genoeg om het draaiende te houden, ondanks de zesduizend bezoekers die het hier jaarlijks weten te vinden. Ik bouwde ook een tijdmachine, een planetarium, een observatorium met Zeiss-telescoop, een bioscoopzaal en een duikboot. Ook een opgegraven Lancaster-bommenwerper kreeg een plek. Verder kocht ik een Amsterdamse rondvaartboot voor tochtjes over de Waal. Mijn vrouw begon een bed & breakfast.”

U stopt nu met het museum?

„Ik ben nu 72, het is tijd om het stokje door te geven. In alle rust zoek ik iemand die het museum wil voortzetten. Er blijkt wel belangstelling voor te zijn. Maar eerst moet ik het aanbieden aan de gemeente Ridderkerk waar Rijsoord onder valt. Dat is 25 jaar geleden contractueel vastgelegd.”

In de schijnwerpers: rubriek voor opmerkelijk regionaal nieuws