„Grimmige kou uitzonderlijk”
Een dik pak sneeuw, strenge vorst en schaatspartijen op natuurijs in het verschiet. Het winterweer van deze week is zeldzaam in Nederland. Meteorologen verwachten nachten met 15 graden onder nul.
Tieners trokken maandagmorgen hun eerste rondje over de ijsbaan in Doorn. Vanwege de coronamaatregelen waren alleen leden van de ijsclub tot zeventien jaar welkom.
Eind van de week, als ook het open water dichtvriest, kan waarschijnlijk ook de rest van Nederland de schaatsen onderbinden „We krijgen op grote schaal goed ijs”, zegt meteoroloog Reinier van den Berg. Na drie nachten strenge vorst ligt er zo’n 10 centimeter ijs, genoeg om in het weekeind grote plassen als het Veluwemeer op te gaan.
Een Elfstedentocht kan niet in coronatijd, maar op een groot deel van de route zou het ijs volgens Van den Berg wel dik genoeg worden. „Gaan we wel toestaan dat marathonschaatsers op kleine schaal de kans van hun leven krijgen?” vraagt hij zich af.
Uitzonderlijk is het winterweer wel. „Tegenwoordig al helemaal door het snel opwarmende klimaat. Dat betekent niet dat het nooit meer winter wordt.” Klimaatverandering houdt een extreme oostenwind niet tegen, legt hij uit. „Maar grimmige kou komt ruwweg de helft minder vaak voor dan vijftig of honderd jaar geleden.”
Ook de sneeuwjacht –een combinatie van sneeuw en harde wind– van zondag is zeldzaam. Die kwam voor het laatst in 2010 langs, en daarvoor in 1985, weet meteoroloog Jaco van Wezel van Weeronline. De vrieskou verklaart hij doordat de wind lange tijd vanuit het oosten waaide.
Ook de komende dagen blijft die wind koude lucht aanvoeren. „Door het sneeuwdek daalt de temperatuur nog harder en kan het ’s nachts wel 15 graden onder nul worden. Zonder sneeuw was het waarschijnlijk niet kouder dan min zes of zeven graden geweest.”
Dat de kou zo lang aanhoudt verklaart Van den Berg door een hogedrukgebied boven Scandinavië dat „de regie heeft genomen. Depressies vanuit de oceaan willen de dooiaanval openen, maar er is zoveel tegendruk vanuit het oosten dat die geen kans krijgt.”
Verschillende lezers stuurden hun winterfoto’s naar de webredactie van het Reformatorisch Dagblad. Bekijk ze hier:
Onderkoeld
Kleed je warm aan als je naar buiten gaat, waarschuwen beide weermannen. Van den Berg: „Zeker bij sneeuwjacht kan een onbeschermde huid, dus zonder muts, handschoenen en sjaal, binnen tien tot vijftien minuten onderkoeld raken.”
Ga ook niet met z’n allen naar dezelfde plek, adviseert Van Wezel. „Het Leersumse veld is bijvoorbeeld heel populair. Maar heb een paar dagen geduld, want het blijft vriezen. Wie weet, kunnen we dan met voldoende afstand schaatsen komend weekend.”