Lege snelwegen, stille steden, uitgestorven straten. Rust regeert zaterdagavond het overgrote deel van Nederland. Niet in Urk, waar zo’n honderd auto’s luid toeterend over het haventerrein rijden. Uit protest. Vuurwerk en stenen vliegen door de lucht. Richting politieagenten. De deur van de coronateststraat wordt ingetrapt. Even later gaat de fik erin.

„Een klap in het gezicht van de GGD-medewerkers die bij de testlocatie alles doen om Urkers te helpen”, schrijven het gemeentebestuur, de politie en het openbaar ministerie die nacht verbijsterd in een verklaring. Ze zeggen geen woorden te hebben voor het gedrag van de relschoppers. „Volstrekt onacceptabel.”

Burgemeester Cees van den Bos (SGP) besluit tot een noodbevel en zet de mobiele eenheid in. Dat laatste blijkt uiteindelijk niet meer noodzakelijk. Twee mensen worden aangehouden en tientallen overtreders van de avondklok krijgen een boete.

Bijtende stof

Als de NOS de volgende dag opnames maakt bij de uitgebrande teststraat hinderen twee jongeren de cameraploeg. Er ontstaat een worsteling waarbij een beveiliger bijtende stof in zijn gezicht krijgt gespoten. De medewerkers van de omroep voelen zich genoodzaakt te vertrekken.

Geschokt en met „afschuw” spreekt burgemeester Van den Bos kort daarop een videoboodschap in. „Dit kan niet langer, hier is een grens bereikt.” Hij schaamt zich voor het gedrag van de Urker jongeren. „Een kleine groep gooit de naam van Urk weer te grabbel”, constateert Van den Bos, die zegt dat hij zich „met pijn in het hart” op zondag tot zijn dorpsgenoten richt.

De politie gaat de avondklok nog strikter handhaven, belooft de burgemeester. Voor het volgende weekend kondigt hij meer en verstrekkender maatregelen aan. „De avondklok overtreden levert 95 euro boete op. Negeren van een noodbevel levert een strafblad op”, legt hij uit. „Alleen dat is het enige en juiste antwoord op dit gedrag.”

Opsluiten

In aanloop naar het invoeren van de avondklok klonk in Urk al protest. Zo wilde de plaatselijke PVV er alles aan doen om te zorgen dat de maatregel in het dorp niet gehandhaafd werd. In vragen aan het gemeentebestuur stelde lijsttrekker Hendrik Wakker onder meer dat de „regering haar bevolking niet mag opsluiten.”

Ook collegepartij Hart van Urk riep begin vorige week de burgemeester op te ageren tegen deze „vrijheidsbeperking in puurste vorm.” Bij een avondklok „zullen wij u niet controleren of u wel voldoende handhaaft.”

CDA-fractieleider Hans Crebas spreekt van „geluiden die er niet toe hebben bijgedragen dat de wetten op Urk worden nageleefd.” De partij wil andere fracties aanspreken op hun gedrag in de aanloop naar de avondklok.

Schade

De brand in de teststraat gaat de GGD „niet in de koude kleren zitten”, zei Cees Verdam, directeur publieke gezondheid van GGD Flevoland. Die bekijkt samen met de gemeente of er een nieuwe teststraat kan worden gebouwd. Dat gaat wel tijd kosten: de schade is flink en de inventaris is compleet verbrand. „We zullen totaal opnieuw moeten beginnen.” In de tussentijd kunnen Urkers terecht bij de locatie in Emmeloord.

Minister Hugo de Jonge vindt dat de brand „alle perken te buiten” gaat. „Medewerkers zijn terecht ontdaan. Hun cruciale werk in de frontlinie van de crisis verdient respect en waardering. Niets anders.”