De PCR-test voor corona is mikpunt van kritiek op sociale media. Uit een kort filmpje met prof. Marion Koopmans trekken veel kijkers de conclusie dat de test ongeschikt zou zijn om besmettingen mee aan te tonen. Sommigen beschuldigen Koopmans zelfs van oplichterij. Maar klopt hun conclusie wel?
Waar gaat dat filmpje precies over?
In het gewraakte videofragment, onderdeel van een podcast, gaat EO-presentator Tijs van den Brink in gesprek met prof. Koopmans over de PCR-test. De virologe zegt onder meer dat de test niet kan aantonen of iemand besmettelijk is. Wél of er virus-RNA aanwezig is. Dat RNA zou volgens haar een overblijfsel kunnen zijn van enige tijd na een besmetting, of afkomstig kunnen zijn van niet-intacte virusdeeltjes. Ze concludeert dat de test prima is om te zeggen dat je het virus hebt gehad, maar minder geschikt om te zeggen dat je nog besmettelijk bent. Koopmans zegt in deze video niets anders dan ze eerder in het Reformatorisch Dagblad over de PCR-test zei.
Is de test daarmee waardeloos?
Nee, zeker niet. Een positieve uitslag betekent sowieso dat je in contact bent geweest met het coronavirus.
Testen gebeurt bij mensen met klachten. Bij hen is de uitslag meestal sterk positief, wat wil zeggen dat ze veel virussen bij zich dragen en dus besmettelijk zijn. Tien tot vijftien dagen na een besmetting kunnen onderzoekers het virus nog kweken. Dat is een tijdrovend en kostbaar proces, maar levert hard bewijs dat het virus nog intact is en cellen kan infecteren.
Wat is dan het probleem?
De PCR-test is heel gevoelig en kan daarom een langere periode een positieve uitslag geven dan dat iemand ook daadwerkelijk besmettelijk is. Deze zwak-positieven worden pas een probleem als mensen zich massaal laten testen zonder dat ze klachten hebben, of zonder dat ze contact hebben gehad met een besmet persoon.
Bij sneltesten speelt dit probleem minder. Die zijn niet zo gevoelig, waardoor mensen met weinig virusdeeltjes negatief testen.
Wanneer kun je je ook alweer laten testen?
Tot 1 december was het beleid steeds: laat je testen bij klachten. Wie dan positief test, is waarschijnlijk ook besmettelijk en moet in quarantaine.
Nu kunnen ook mensen zich laten testen die klachtenvrij zijn, maar nauw contact hebben gehad met iemand met corona. Een positieve uitslag betekent dat ze besmet zijn geraakt.
Testen bij mensen die geen klachten hebben en evenmin in de buurt van een besmette persoon zijn geweest, gebeurt nu nauwelijks.
Als de testcapaciteit de komende maanden uitbreidt en massaal screenen mogelijk wordt, is er wel meer kans dat mensen zwak-positief worden getest. Dit probleem wordt echter ondervangen door toenemend gebruik van de minder gevoelige sneltesten.
Nog even over de PCR-test. Volgens Peter Borger deugt die van geen kant. Hoe zit dat?
Moleculair bioloog Peter Borger heeft tien fouten in het protocol ontdekt dat ten grondslag ligt aan de PCR-test voor corona.
Vorige week heeft hij de kritiekpunten via een zogenaamde retraction paper ingediend bij Eurosurveillance, het medisch tijdschrift waarin dat protocol in januari verscheen. Maandag liet het tijdschrift weten naar de kritiekpunten te gaan kijken.
Als Borger in het gelijk wordt gesteld, kan dat betekenen dat het artikel wordt ingetrokken. Koopmans, co-auteur van het bekritiseerde artikel, acht die kans klein. Stel dat het wel gebeurt, dan is het nog zeer de vraag of daarmee de coronatest op losse schroeven komt te staan.