De ontmoeting tussen de Israëlische premier Netanyahu en de Saudische kroonprins Bin Salman zondag is vooral een signaal aan de nieuwe Amerikaanse president Biden: Iran is de grote vijand.
Het begon met een opmerkzame Israëlische journalist, die op een flight tracking-website het spoor ontdekte van een zakenjet die Benjamin Netanyahu vaker voor geheime tripjes gebruikt. Het toestel was zondag van Israël naar de Saudische stad Neom gevlogen en na een paar uur weer teruggekeerd.
Daarna buitelden de speculaties over een ontmoeting tussen Netanyahu en de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman over elkaar heen. Inmiddels is wel duidelijk dat de twee inderdaad gesprekken hebben gevoerd, al dan niet in het bijzijn van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo. Ook het hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Mossad, Yossi Cohen, reisde mee. Alleen de Saudische minister van Buitenlandse Zaken, prins Faisal, ontkende de ontmoeting maandag nog.
Netanyahu zelf liet het bij de opmerking dat hij „voortdurend werkt aan het uitbreiden van de cirkel van vrede.” Maar de Israëlische minister van Onderwijs Yoav Galant verklaarde maandag onomwonden dat de gesprekken tussen Netanyahu en Bin Salman een „verbazingwekkende prestatie” zijn.
Ongetwijfeld zal het duo zondag over een eventuele normalisering van de betrekkingen tussen Saudi-Arabië en Israël hebben gesproken. Na de vredesverdragen die de Joodse staat onlangs met de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein sloot, liet de Amerikaanse president Donald Trump al doorschemeren dat ook de Saudiërs in de wachtkamer zitten.
Complicerende factor is echter dat de Saudische koning Salman nog altijd het officiële standpunt van het koninkrijk huldigt dat vrede met Israël alleen mogelijk is als het conflict met de Palestijnen is opgelost. Kroonprins Bin Salman denkt daar ruimer over, maar moet dus zeer omzichtig manoeuvreren.
Verreweg het belangrijkste gespreksonderwerp van de twee leiders was echter de kwestie Iran. Toenadering tussen Israël, de Golfstaten en Saudi-Arabië dient immers vooral één strategisch doel: een dam opwerpen tegen de groeiende invloed van Teheran in het Midden-Oosten. En vóór alles voorkomen dat de Islamitische Republiek kernwapens verwerft.
Wat dat laatste betreft, komt de ontmoeting tussen Netanyahu en Bin Salman op een belangrijk moment. Zij willen nog voor zijn aantreden in januari een krachtig signaal aan de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden afgeven, dat hij de dreiging van Iran zeer serieus moet nemen. Biden heeft steeds gezegd dat hij terug wil keren naar het atoomakkoord dat in 2015 met Teheran werd gesloten en waaruit Donald Trump zich terugtrok.
Jeruzalem en Riyad beschouwen die deal als volstrekt onvoldoende om de nucleaire ambities van Iran te beteugelen. Zij laten nu aan Washington zien dat de gelederen tegen de Islamitische Republiek in het Midden-Oosten gesloten zijn.
