„Unaniem en dankbaar” onderstreepten de synodeleden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) zaterdag het besluit om de kerkelijke ambten open te stellen voor vrouwen. Daarmee kwam in ieder geval op landelijk niveau een eind aan de jarenlange discussie of het Bijbels is dat vrouwen predikant, ouderling of diaken worden.
Dat geen enkel synodelid tegenstemde, laat zien hoe snel de ontwikkelingen binnen de GKV gaan. Stuitte de vrouw in het ambt tijdens de vorige synode in 2017 nog op de nodige weerstand, zaterdag bleek dat iedereen ‘om’ was. Niemand verdedigde nog het klassieke standpunt dat alleen mannen in de ambten mogen dienen. De 23 kerken die vroegen het ‘vrouwenbesluit’ terug te draaien, waren niet vertegenwoordigd.
Bezwaarde kerkleden zullen zich niet gehoord voelen, ondanks de milde en troostende woorden die de synode sprak. Plaatselijke kerken krijgen de ruimte om géén vrouwen in de ambten te bevestigen. Wel of geen vrouw in het ambt: de Bijbel biedt volgens de synode ruimte voor beide standpunten.
Juist hier wringt het. De synode presenteert de vrouw in het ambt als een verschil van mening tussen twee mogelijke exegeses van Bijbelteksten. Daarmee betreft het dus niet een principiële zaak. Voor de bezwaarde kerkleden ligt dit duidelijk anders. Voor hen geldt de uitleg die eeuwenlang gemeengoed was onder christenen en die in gereformeerde kerken pas de afgelopen decennia onder vuur is komen te liggen. De scheppingsorde, de zogeheten zwijgteksten van Paulus en andere Bijbelse gegevens wijzen maar één richting op: vrouwen zijn geen tweederangs kerkleden, maar de ambtelijke taken zijn toebedeeld aan de man.
Daarnaast is de eenheid bepaald niet gediend met de openstelling van het kerkelijk ambt voor de vrouw. Ook de samenwerking met andere kerken niet, zoals met de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). In dit kerkverband is de vrouw in het ambt nog volop punt van discussie. De officiële lijn is dat vrouwen geen predikant, ouderling of diaken mogen worden, maar sommige kerken zijn het daar niet mee eens. Dat bleek deze week weer eens, toen de samenwerkingsgemeente van christelijke gereformeerden en vrijgemaakt gereformeerden in Hilversum een vrouw in het ambt van ouderling benoemde. Ze legde daarmee een „klemmend appel” van de generale synode van de CGK naast zich neer.
Het is belangrijk dat de CGK oog hebben voor dergelijke samenwerkingsgemeenten, die vaak in een lastige positie zitten. Ze draaien mee in twee kerkverbanden, die over vrouwen in het ambt verschillend denken. Bovendien hebben de CGK jarenlang dergelijke vormen van samenwerking gestimuleerd.
Toch zouden deze samenwerkingsgemeenten zich moeten realiseren dat het onverstandig is eigenmachtig beslissingen te nemen en daarmee de onderlinge eenheid in het kerkverband onder druk zetten.
De GKV kiezen ervoor plaatselijke kerken meer ruimte te geven om eigen keuzes te maken. Als de generale synode van de CGK, die eind deze maand weer bijeenkomt, de klassieke, Bijbelse visie op vrouw en ambt onderstreept, zal ze die ruimte niet kunnen geven.
