Zal in Europa en de VS de beeldenstorm een keer stoppen? Omdat slopers alle dubieuze beelden hebben neergehaald? Ik hoop het, want elders in de wereld is nog werk zat. Zoals in Noord-Korea.
Het is daar ook nog eens veel nuttiger werk. Want zeg nou zelf: een standbeeld beschadigen van iemand wiens geestverwanten niet aan de macht zijn, dat is jagen op een dood konijn, en daar nog eens trots op zijn. Moreel gezien is het daarom vrij goedkoop om zo te keer te gaan.
Ik stel voor om, zodra zo’n groep heethoofden weer met slopershamers op pad gaat, ze bijeen te drijven en op het vliegtuig te zetten richting Noord-Korea. Daar staan immers nog standbeelden genoeg. En ze zijn ook nog eens van figuren met veel bloed aan hun handen. Van Kim Il-sung, de grondlegger van de Noord-Koreaanse staat, zouden er verspreid over het land enkele tienduizenden nog recht overeind staan. En van diens zoon, Kim Jong-il (de vader van de huidige leider Kim Jong-un), zijn er ook heel wat te vinden. Reken maar dat veel Noord-Koreanen stilletjes juichen als die de beitels horen neerkomen op het brons van de monumenten.
En dan nog dit: voor de slopers zelf moet dat toch ook veel meer voldoening geven? Het daar in praktijk brengen van je waarden en normen maakt pas echt verschil, omdat je al beitelend het daadwerkelijk opneemt voor de onderdrukte bevolking, en je keert je tegen de heersers van het land – geestverwanten van de in brons uitgebeelde figuren.
Toen ik een aantal jaren terug in Noord-Korea was, heb ik samen met reisgenoten geprobeerd zo’n beeld neer te halen. Niet letterlijk, maar symbolisch, door in navolging van de richter Jozua zeven keer om zo’n gigantisch beeld te lopen. Dat was in de stad Kaesong, waar een beeld van meer dan 20 meter boven de stad uitrijst. ’s Avonds en ’s nachts maakt het licht van schijnwerpers het tot een buitenaardse verschijning, tot iets goddelijks. Des te gretiger maakten we biddend onze rondjes; het voelde ook echt als een geestelijke strijd. Het moet voor de bewakers bij het beeld een vreemd tafereel zijn geweest: een groep westerlingen die rondjes om het beeld liep. Van veel westerse toeristen zijn ze ander gedrag gewend: eerbetoon met bloemen en: een buiging.
Vooral op de Mansuheuvel in de hoofdstad Pyongyang, waar bronzen beelden van Kim Il-sung en Kim Jong-il iedere bezoeker kleineren, is het vaak druk. Noord-Koreanen zijn verplicht er op gezette tijden te buigen, westerlingen mogen weigeren. Maar, zo luidt de regel, dan moet je wel snel wegwezen.
Koryo Tours, die reizen naar Noord-Korea organiseert, laat op zijn website weten welk gedrag van toeristen wordt verwacht zodra ze een beeld naderen: geen kauwgum kauwen, niet rennen of gaan zitten, niet luid praten of roepen, zonnebril en hoed afnemen en bij het maken van foto’s niet brutaal je tong uitsteken. Dat wordt dus nog een lastige klus voor beitelgretige lieden uit Europa. Voordat ze het zelf beseffen, zijn ze opgepakt en weggevoerd.
Overigens hoeven liefhebbers niet perse naar Noord-Korea om beelden uit dat land tegen te komen. Het Noord-Koreaanse staatsbedrijf dat de standbeelden (al sinds 1959) maakt, heeft dankbare afnemers in tal van landen. Vooral in Afrika hebben heersers interesse. In bijvoorbeeld Ethiopië, Zimbabwe, Tsjaad, Benin en Togo staan beelden „made in North Korea.”
