De Koerden hebben een deal met de Syrische regering gesloten om de Turkse opmars in het noorden tot staan te brengen. Dat geeft een nieuwe en gevaarlijke wending aan de oorlog.
Meer dan vijf jaar lang waren Koerdische strijders, voornamelijk verenigd in de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), de belangrijkste bondgenoot van de Verenigde Staten in de strijd tegen Islamitische Staat. Zij vormden echter ook een belangrijke factor om de invloed van Iran en Rusland, die beide achter de Syrische president Assad staan, in Syrië te beteugelen. Dat laatste lijkt met de deal tussen de Koerden en Damascus van de baan.
Nu de Amerikanen ook hun laatste troepen uit Noord-Syrië terugtrekken, hadden de Koerden naar eigen zeggen geen andere keus dan hun toevlucht tot de Syrische regering te nemen. Zondag sloten ze een overeenkomst met Damascus. Volgens de deal zal het regeringsleger worden ingezet langs de grens met Turkije om de „gebieden te bevrijden uit handen van Turken en huurlingen.”
Erg gemakkelijk voelen de Koerden zich overigens niet bij de afspraken. Damascus is het bepaald niet eens met hun politieke aspiraties om een eigen staat in het noorden van Syrië te vestigen. „We vertrouwen hun beloften niet”, zei SDF-commandant Mazloum Abdi zondag. „Maar als we moeten kiezen tussen compromissen en genocide op ons volk, kiezen we natuurlijk voor het leven van onze mensen.”
Confrontatie
De eerste Syrische troepen zijn inmiddels naar het grensgebied opgerukt. Het lijkt een kwestie van tijd voor zij op Turkse eenheden zullen stuiten. De grote vraag is of president Assad het op een regelrechte confrontatie zal laten aankomen. De Syrische strijdkrachten, hoewel gehard in acht jaar oorlog, zijn geen partij voor het Turkse leger. Damascus weet zich echter gesteund door Rusland en Iran, twee landen die de afgelopen jaren een beslissende rol in het conflict tussen het regeringsleger en opstandelingen hebben gespeeld.
Dat maakt de situatie des te gecompliceerder en gevaarlijker. Als Moskou en Teheran hun bondgenoot te hulp schieten, krijgt het conflict een internationale dimensie die ook voor Europa en de Verenigde Staten ernstige consequenties kan hebben.
In het nauw
Turkije is onderdeel van de NAVO. Wat zal het bondgenootschap doen als een lidstaat onverhoopt door Syrië, Rusland –en mogelijk ook Iran– in het nauw wordt gebracht? Tot nu toe heeft de NAVO Turkije vooral gemaand zijn offensief in Syrië te staken. Dat is in lijn met oproepen van de EU en de VS, inclusief aangekondigde sancties om Ankara op andere gedachten te brengen.
Overigens zonder veel resultaat, want het Turkse leger lijkt nog altijd aan een onstuitbare opmars bezig. Diverse grensplaatsen en een belangrijke snelweg zouden inmiddels zijn ingenomen. Dit weekeinde werd ook de vooraanstaande Syrisch-Koerdische politica Havrin Khalaf in het noordoosten van Syrië gedood door Syrische milities die door Turkije worden gesteund. De VS noemden dat bericht „zeer verontrustend.”
In alle chaos van de Turkse invasie, komt intussen niet alleen een grote vluchtelingenstroom op gang, maar zijn ook de eerste strijders van Islamitische Staat uit gevangenkampen ontsnapt. Dat voedt de vrees dat IS zich zal hergroeperen en opnieuw dood en verderf in de regio –of daarbuiten– zal zaaien.
Gebedsoproep Open Doors
Stichting Open Doors doet een dringende oproep te bidden voor de bescherming van christenen in Noord-Syrië. Door de inval van Turkije zijn duizenden mensen voor het oorlogsgeweld op de vlucht geslagen, onder wie zo’n 40.000-50.000 christenen.
Via lokale partners probeert Open Doors hulp aan de slachtoffers te verlenen. „We leven intens mee met de vluchtelingen”, zegt pastor George, die in het getroffen gebied is. „Christenen zijn niet alleen bang voor het geweld, maar ook voor de vrijheid die extremisten krijgen als de situatie zich voortzet.”
Pastor George roept kerken wereldwijd op tot gebed.