Welbeschouwd: Niet naar de kerk
We werken nu een half jaar met online kerkdiensten. Allerlei varianten kwamen voorbij: alleen koster, kerkenraad en organist, dertig gemeenteleden, honderd gemeenteleden. Inmiddels fungeert de anderhalvemeterkerk. Deskundigen verwachten dat het tot medio 2021 kan duren voor de kerk weer beter gevuld kan worden. Hoe zal dat zijn straks? Gaan we dan weer gewoon naar de kerk? Naar onze eigen kerk? Of wordt de regel thuisblijven en meeluisteren of -kijken?
Er zijn veel argumenten te bedenken om niet meer terug te keren naar de sleur van de afgelopen tweeduizend jaar. Ik noem er slechts drie: meer rust, minder CO2 en meer geld voor goede doelen.
Niet naar de kerk gaan levert tijdwinst op. De gemiddelde kerkganger is zeker 45 minuten kwijt aan reis- en wachttijd per dienst. Online kerkdiensten leveren per zondag 90 minuten extra rusttijd op. In strak anderhalf uur krijg je een complete liturgie en een volwaardige preek voorgeschoteld. Thuis luisteren met kinderen erbij valt niet altijd mee, weet ik uit ervaring. Maar alles went. En in de kerk ben je er tenslotte ook niet altijd voor 100 procent bij.
In de meeste gemeenten komen veel leden met de auto naar de kerk. Soms over grote afstanden. Nu het technisch mogelijk is, wil je immers niemand het recht ontzeggen om naar die gemeente te gaan waar hij of zij zich thuis voelt. Gelukkig hebben refo’s meestal geen grote auto’s. Echter ook kleine bolides stootten CO2 uit. Dat is schadelijk voor het milieu en leidt tot klimaatverandering. Daarom is het goed om de auto thuis te laten op zondag, door zelf ook lekker achter de laptop te blijven. Zorg voor de schepping is immers ook godsdienst.
Stel dat online kerkdiensten het nieuwe normaal worden, hoeveel geld zou er uitgespaard kunnen worden aan kerkgebouwen en energiekosten? Geld dat nuttig besteed kan worden door het aan goede doelen te schenken. Er is zo ontzettend veel nood in de wereld. Prachtig toch, om te besparen op de kerkgang en de revenuen te doneren voor onze naaste?
Zijn er ook argumenten die pleiten voor terug naar het oude normaal? Op het eerste gezicht niet heel veel eerlijk gezegd. Ze zijn ook niet aantrekkelijk en zeker niet eigentijds. Ik wil er toch één noemen: het kerkgebouw is de werkplaats van de Heilige Geest. Daar komt de gemeente samen om zich te zetten onder de prediking van het Woord. Daar wordt de gemeenschap der heiligen ervaren. Daar wordt in gezamenlijkheid de Heere geprezen, gedankt en aangeroepen. Daar wordt beleefd dat het lichaam van Christus uit verschillende leden bestaat, die elkaar nodig hebben om daadwerkelijk één lichaam te vormen. Je komt er immers niet alleen om de preek te horen maar ook om elkaar te ontmoeten en te bemoedigen. Een ouderwetse fysieke kerkdienst vormt zo een aanklacht tegen het individualisme en het consumentisme van onze tijd.
Kan de Heere dan niet werken middels online kerkdiensten? Gelukkig wel. Hij is vrij hoe Hij werkt en waar Hij Zijn zegen geeft. Maar Zijn gebruikelijke werkwijze is om dat te doen in het midden van de gemeente onder de verkondiging van het Woord. Daarom ziet iedere christen biddend uit naar de dag dat de coronabeperkingen voorbij zullen zijn, we de samenkomsten in eigen gemeente weer kunnen bezoeken en we uit volle borst de psalmen kunnen aanheffen. Tot eer van God, tot heil van zondaarszielen en tot zegen voor de samenleving.
