De gedachte dat kinderen nauwelijks een rol spelen in de verspreiding van het coronavirus is een misvatting. Kinderen tussen de 10 en 19 jaar besmetten anderen zelfs vaker dan volwassenen. Kunnen middelbare scholen na de zomervakantie eigenlijk wel open?
Gemiddeld raakt een op de vijf mensen besmet na binnen een huishouden contact te hebben gehad met een coronapatiënt tussen de 10 en 19 jaar. Dat is van alle leeftijdsgroepen het hoogste percentage. Zo is de kans dat een coronapatiënt onder de 10 jaar een ander gezinslid besmet, slechts 5,3 procent (een op de negentien). Tieners spelen dus een beduidend grotere rol bij het verspreiden van corona dan jonge kinderen.
Dat blijkt uit Zuid-Koreaans bron- en contactonderzoek onder 5700 coronapatiënten en 59.000 contacten. Het is tot nu toe een van de grootste onderzoeken in zijn soort. De resultaten kwamen recentelijk naar buiten in een voorpublicatie van het tijdschrift Emerging Infectious Diseases.
Zeepbel
„Ik vrees dat bij veel mensen het idee leeft dat kinderen gewoon niet besmet kunnen raken of dat dat bij hen niet op dezelfde manier als bij volwassenen gebeurt. En dat kinderen daarom in een soort zeepbel leven die hen van virussen vrijwaart”, zei de Amerikaanse infectieziektedeskundige Michael Osterholm onlangs tegen The New York Times. „Maar er is zeker overdracht. Wat ons te doen staat, is dit gegeven nu accepteren en het in onze plannen integreren.”
Gemiddeld over alle leeftijdscategorieën krijgt een op de acht gezinsleden van een coronapatiënt het virus; bij contacten met anderen is dat een op de vijftig. Overdracht vindt dus met name binnen het gezin plaats. De auteurs van de studie wijzen daarom op het belang van goede hygiënemaatregelen binnenshuis, en opperen zelfs om thuis mondkapjes te dragen.
„Deze studie verbaast me helemaal niets”, reageert Károly Illy, kinderarts en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. „Wij hebben altijd gezegd: kinderen op de basisschool en de peuterspeelzaal spelen een kleine rol bij corona. Daar zijn voldoende aanwijzingen voor. Maar wij hebben ook steeds gezegd: dat geldt niet voor kinderen op middelbareschoolleeftijd.”
Basisscholen zijn sinds 8 juni volledig open, middelbare scholen in principe vanaf 1 juli. Na de zomervakantie gaan de lessen gewoon weer door. Bovendien hoeven scholieren geen 1,5 meter ruimte tot elkaar te houden. Wel is het advies dat leerkrachten onderling afstand bewaken.
Sociale contacten
Is dat niet erg riskant, nu een grote studie aantoont dat tieners het virus overdragen? Illy, die deel uitmaakt van het Outbreak Management Team: „Het openen van scholen is geen onverstandig besluit geweest van de regering. Zij heeft dat niet gedaan omdat kinderen geen rol zouden spelen bij de virusverspreiding, maar ten bate van hun welzijn. Op deze leeftijd is het belangrijk dat ze sociale contacten kunnen onderhouden. Het is wenselijk dat zij na de vakantie weer op een normale manier naar school kunnen gaan.”
Tieners dragen het virus weliswaar over, maar worden er zelf meestal nauwelijks ziek van. Ook dat heeft meegewogen in het besluit om de schooldeuren weer open te zetten, zegt Illy. „Je neemt zo een klein risico voor lief. Maar daarmee voorkom je dat kinderen teveel schade oplopen door het thuisblijven.”
In weerwil van de Zuid-Koreaanse cijfers laat kleinschalig bron- en contactonderzoek door de Nederlandse GGD zien dat jongeren nauwelijks anderen besmetten. De 43 nauwe contacten van tien onderzochte coronapatiënten onder de 18 jaar bleven allen gezond, terwijl een op de tien nauwe contacten van ruim tweehonderd patiënten boven de 18 ziek werd.